پدرام جدی، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو با اشاره وقوع سیل در مناطق مختلف کشور گفت: در منطقه ایلام، لرستان و خوزستان حدود 50 سد ساخته شده است. سد سازی دارای مزایایی است اما واقعیت این است که یکی از دلایل وقوع سیل سدسازی بی رویه است.
وی در توضیح دلایل تأثیرگذاری سدسازی بی رویه در وقوع سیل افزود: بخش مدیریت آب بودجه مشخصی دارد. تا کنون بیشتر منابع مالی این بخش صرف سد سازی شده است. موضوع سد سازی هم در رسانهها و بین مسئولان خیلی بزرگ جلوه داده میشود. در حالی که در کشورهای پیشرفته این قدر سد نمیسازند و حتی اروپاییها تصمیم دارند برخی از صدهایشان را تخریب کنند. لذا سد سازی بی رویه موجب شده تا بیشتر منابع بخش مدیریت هزینه ساخت سدهایی شود که نیازی به آنها نداریم. این نشان میدهد یک مدیریت جامع در این حوزه وجود ندارد.
جدی در ادامه اظهار داشت: وقتی سد ساخته میشود بسیاری از زمینهای کشاورزی و مراتع از بین میرود که اینها زمینه وقوع سیل را فراهم میکند.
وی در توضیح طرحهای آبخیزداری گفت: منظور از طرحهای آبخیزداری این است که با هزینههای کم و مشارکت مردمی در مناطق بالادستی، در کوهستان، پروژههایی مانند گاویونها یا انتقال آب به زیر زمین آب را در همان منطقه ذخیر میکنند که نقش به سزایی هم در کنترل سیلابها دارد. اما به دلیل اینکه در سالهای اخیر به این موضوع توجه نشده است شما شاهد این هستید که هرچند وقت یکبار شاهد وقوع سیلهای اینچنینی هستیم.
وی با اشاره به اظهارات مقامات وزارت نیرو که اگر این سدها وجود نداشت سیل فاجعه بزرگی رقم میزد، گفت: سوال جامعه دانشگاهی از وزارت نیرو این است که مگر صد سال پیش بارشهای اینچنینی نداشتیم. چرا در آن زمان چنین شرایطی را نداشتیم.
جدی افزود: بحثهای محیط زیستی در درازمدت مشخص میشود. مانند دریاچه ارومیه که طی سالها به این اوضاع دچار شد.
وی با اشاره به اینکه در همه دولتهای گذشته نگاه غلطی وجود داشته، اضافه کرد: 2 نگاه کلی در مدیریت آب وجود دارد. یکی نگاه وزارت نیرو است که به دنبال سد سازی است. یک نگاه هم سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری است. مسئولان سازمان جنگلها اعلام کردهاند در سالهای گذشته تنها 20 درصد بودجه تصویب شده، تخصیص یافته است.
این پژوهشگر حوزه محیط زیست در توضیح دلایل رقبت مسئولان به سد سازی، افزود: ساخت سد هزینههای میلیاردی دارد که طبیعتاً میتواند رانتها و زد و بندهای سیاسی و اقتصادی پشت آنها وجود داشته باشد. برای نمونه در کشور هم اکنون یک سد 150 متری وسط جنگل در حال ساخت است. این در حالی است که این منطقه بارش زیادی دارد و مشکل آب ندارد. اگر هم مشکل داشته باشد نیازی به سدی با این ارتفاع نیست. جدای اینکه دهها هکتار جنگل زیر آب میرود. چند روستا از بین میرود. این نشان میدهد که زد و بندهای سیاسی در این زمینه وجو دارد.
وی افزود: با توجه به اینکه کشور ما نیمه خشک است و از طرف دیگر میزان بارش پراکنده است. چند وقتی است برخی صحبتها مطرح میشود که ما باید کشاورزی را در کشور محدود کنیم. ما در بسیج دانشجویی این موضوع را از نظر علمی بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدهایم که اینطور نیست و با اجرای طرحهایی از جمله آبخیزداری میشود علاوه بر تأمین آب شرب و صنعتی، کشاورزی را هم گسترش دهیم و سوی دیگر سیلابها را نیز کنترل کنیم.