مبادله نفت با گوسفند!/ تجارت جدید ایران با کشور همسایه
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، وزیر خارجه ارمنستان صبح روز یکشنبه شانزدهم خردادماه به دعوت محمدجواد ظریف وارد تهران شده تا طی سفری دو روزه با رئیس جمهوری، رئیس مجلس و وزیرخارجه ایران دیدار و گفت‌وگو کند. آن طور که ایسنا گزارش داده، «علاوه بر رایزنی و گفت‌وگوهای دوجانبه و موضوعات منطقه و بین‌الملل که بین مقام‌های ایرانی و ارمنی انجام می‌شود، آنچه در سفر نعلبندیان به تهران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، امضای توافقنامه لغو روادید دو جانبه است که پیش‌نویس آن تبادل شده و پنجشنبه گذشته هم دولت ارمنستان آن را تصویب کرده است و در صورت تفاهم، این سند امضا خواهد شد. بر اساس این توافقنامه، اتباع دو کشور می توانند در بازه زمانی ۱۸۰ روز به مدت حداکثر ۹۰ روز در کشورهای ایران و ارمنستان بدون روادید حضور داشته باشند.»
امضای این توافقنامه احتمالا می‌تواند با تسهیل آمد و شد بین دو کشور، همکاری‌های تجاری ایران و ارمنستان را هم تغییر دهد. اما در حال حاضر تجارت دو کشور چه وضعیتی دارد؟ در یک دهه اخیر مبادلات تجاری ایران و ارمنستان در چه سطحی بوده است؟ کدام کالاها در تجارت دو کشور پرطرفدارتر هستند؟
ارمنستان مدت‌های طولانی جزئی از خاک ایران محسوب می‌شد و فرهنگ این کشور به‌شدت از فرهنگ ایران تأثیر پذیرفته است. آخرین بار در دوره قاجار، ارمنستان با پیمان ترکمانچای از ایران جدا شد و به روسیه پیوست. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ارمنستان به کشوری مستقل تبدیل شد به نام جمهوری ارمنستان. روابط سیاسی ارمنستان با ترکیه و جمهوری آذربایجان تیره و تار، اما با ایران گرم و در حال توسعه است. اخبار مختلف حاکی از این است که ارمنستان با فاصله گرفتن از نظام اقتصادی کمونیستی، در حال حرکت به سمت اقتصاد آزاد است، اما با محدودیت‌هایی در زمینه تأمین انرژی و وابستگی در این زمینه مواجه است. مسائل ارمنستان در روابط خارجی‌اش با آذربایجان و ترکیه به عنوان دو همسایه اصلی‌اش، به محدودیت‌های شدید اقتصادی این کشور منجر شده است.
در یک دهه اخیر تجارت ایران و ارمنستان چندان قابل توجه نبوده است. در سال‌های ۸۵، ۸۶ و ۸۷ هیچ اطلاعاتی از تجارت این دو کشور ثبت نشده است. بررسی آمارهای رسمی گمرک ایران نشان می‌دهد در سال ۸۸ ارزش کل صادرات ایران به این کشور ۱۰۴ میلیون دلار و ارزش کل واردات ایران از ارمنستان ۳۳ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار بوده است. در سال‌های بعد نیز این میزان چندان تغییری نداشته است. در سال ۹۴ ایران معادل ۱۰۱ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار کالا به این کشور صادر کرده و معادل ۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار کالا نیز از ارمنستان وارد کرده است.
فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی اولین کالاهای صادراتی ایران به ارمنستان در سال ۹۴ هستند. کاشی، جوجه یک‌روزه و کلم نیز از اقلام عمده صادراتی ایران به این کشور محسوب می‌شوند. در همین بازه زمانی اقلام عمده وارداتی ایران از ارمنستان عبارتند از: «لاشه و شقه بره»، «واگن مسافری یا تراموای غیرخودرو»، «چوب»، «لاشه و شقه حیوانات از نوع گوسفند»، «واکسن»، «آلات و وسایل مورد استفاده در علوم پزشکی، جراحی و دامپزشکی»، «لوازم و اتصالات لوله‌کشی از نیکل»، «آلیاژهای آلومینیوم»، «قراضه و ضایعات قوه‌ها» و «قراضه و ضایعات آلومینیوم».
