داستان‌های فراکسیون سوم مجلس دهم/ گردهمایی وکیل‌الدوله‌ها!

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، فراکسیون اعتدال، راه را سخت تر می‌کند. از قضا میانه روی‌ای وجود ندارد، بلکه عملی بشدت افراطی، تند و برخلاف مصالح کشور است. صحبت های متناقض اعضای هیئت رئیسه‌ی احتمالی، گواه چنین امری‌ است. البته صحبت ها جدی نیست. هنوز زود است. ایجاد چنین تشکل نارس آن هم بصورت فراگیر و متحد، در حد یک احتمال و لاف سیاسی است. اما آنچه روشن است به اعتقاد کارشناسان هر دو طیف سیاسی اصولگرا و اصلاحطلب، تشکیل همچین فراکسیونی قطعا نقطه سیاهی در مجلس دهم خواهد بود.

صادق زیباکلام، تحلیلگر و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به سوال خبرگزاری دانشجو مبنی بر اینکه تشکیل فراکسیون سوم را چگونه ارزیابی می‌کنید، اظهار داشت: من فکر می‌کنم هنوز زود است که به یک نتیجه‌ی قطعی رسیده و بگوییم فراکسیون سومی بوجود خواهد آمد. آنچه مسلم است. این است که فراکسیونی تحت عنوان فراکسیون امید در مجلس بوجود آمده، که یک فراکسیون منسجم، متحد و متشکلی تا کنون نبوده، بدین معنی که فراکسیون مذکور شامل طیف های گوناگونی از اصلاح‌طلبانی که توانسته بودند از مجرای شورای نگهبان عبور کنند و همچنین طرفداران دولت هم طیف بسیاری از فراکسون امید را تشکیل داده و بالاخره تعدادی از اصولگرایان نیز، در این میان به عضویت در فراکسیون امید درآمدند.

وی ادامه داد: این بدان معناست که فراکسیون امید از سه جربان فکری متفاوت تشکیل شده که وقتی عملا در مجلس دهم شروع به فعالیت با یکدیگر می‌کنند، نمی‌توانند با یکدیگر به یک انسجام و هماهنگی برسند. بخاطر همین بعد از مدتی معتدلین و اصولگرایان از اصلاحطلبان در مجلس جدا شدند. اما به نظر من در نقاط بسیاری این دو طیف  با یکدیگر اشتراک نظر دارند. اگر می‌شد همچنان در یک فراکسیون می‌ماندند برای اعتبار اصلاحات بهتر می‌شد.

این استاد دانشگاه در جواب به این سوال که آیا این ریزش به سمت فراکسیون سوم را بیشتر از سوی طیف اصلاحات میدانید؟ تصریح کرد:  من اسم این را ریزش نمیگذارم من اسم این را  عدم و جود احزاب و تشکل های نیرومند در ایران میگذارم که به دلیل  فقدان توسعه‌ی سیاسی اتفاق افتاده است. این باعث شده که در انتخابات احزاب حضور فعالی نداشته و تنها شاهد ائتلاف در صحنه‌ی سیاسی باشیم اما این انفکاک رو در لیست ائتلاف امید می دانم.

و در آخر وی درباره کارایی مجلس با سه فراکسیون توضیح داد:  در مجموع  هرقدر که تعداد فراکسیون ها متشتت و متنوع باشد کارایی مجلس به طبع کمتر خواهد بود و هرقدر که تعداد فراکسیون ها کمتر باشد جایگاهی که مجلس دارد و نقشی که قرار است ایفا کند و بازی آن در نهاد های قدرت بهتر است.

محمدرضا باهنر هم یکی از آن فعالان سیاسی بوده که با ایجاد همچین فراکسیونی مخالف است. او در پاسخ به خبرگزاری دانشجو گفت: عملا ساختار مجلس فعلی به همین شکل است؛ ما یک فراکسیون اصلاح طلب تحت عنوان امید و یک فراکسیون اصولگرا تحت عنوان فراکسیون ولایت داریم و یک مجموعه از دوستان مان در مجلس مستقل و یا مردد هستند.

وی با بیان اینکه مجموعه مستقل در مجلس در مواضع شان مردد نیستند، ادامه داد: ممکن است این افراد در بعضی از مواضع به اصلاح طلبان و در بعضی دیگر از مواضع شان به طیف اصولگرایان نزدیک باشند از این رو حق شان است که یک فراکسیون مستقل تشکیل دهند.

باهنر تصریح کرد: توصیه بنده این است که به نفع مجلس دهم است که دو فراکسیونی باشد اما بنده در مجلس نیستم و دوستان هم دارند کارشان را انجام می دهند.

دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین تاکید کرد: اگر طیف مستقل مجلس به این جمع بندی برسد که فراکسیون سومی را تشکیل دهند و به صورت رسمی آن را اعلام کنند حتما منافع سیاسی و ملی خودشان را در آن می بینند.

وی در ادامه در تشریح فنی مجالس سه فراکسیونه افزود: مجالسی که سه فراکسیونی هستند اگر یک فراکسیون اکثریت مطلق داشته باشند آن زمان دو فراکسیون دیگر کارایی ندارند اما اگر این گونه نباشد آن زمان وزنه تعادل فراکسیون سوم می شود و فراکسیون اول و دوم مجبور می شوند تنها در رقابت ها به فراکسیون سوم پناه ببرند.

باهنر در پایان با بیان اینکه دولت های ائتلافی معمولا دولت های ضعیفی هستند، یادآور شد: اگر سه فراکسیون تشکیل شود هر دو فراکسیون باید در هر موقعیتی با هم به یک ائتلاف برسند از این رو خیلی وقت شان صرف این مسئله می شود اما اگر دو فراکسیونی باشند این مسائل به وجود نمی‌آیند.

آنچه بصورت مشترک از صحبت‌های این دو کارشناس برداشت می‌شود این است که ابدا تشکیل چنین فراکسیونی نه به جناحین اصولگرا و اصلاح‌طلب کمک می‌کند و نه تاثیر گذاری مجلس را بهبود می‌بخشد. اما شاید بتوان گفت تنها نهادی که از این انفکاک سود می‌برد، دولت است! خیلی واضح! مجلسی که دائما در حال چانه زنی و لابی‌گری برای ائتلاف است نمی‌تواند به مسائل دولت نظارت دقیق داشته باشد. بهرحال تشکیل این فراکسیون با دخالت دولت باشد یا خیر، به عدم توازن قدرت و لجام گسیختگی دولت کمک می‌کند. از عنوان فراکسیون «اعتدال» گرفته تا عدم وجود چهره‌های کاریزماتیک و با سابقه در میان هیئت رئیسه‌ی احتمالی، گواه پشت صحنه‌ای متفاوت میان دولت و مجلسی‌هاست. به طوری که فقدان چهره‌های کاریزماتیک و دارای وجهه سیاسی راه را برای هرگونه کشش و تطمیع در جهت اهداف تخریب کننده باز می‌گذارد.

گذشته از این، حتی در ابتدای امر، اختلاف و سخنان متناقض در میان لیدر‌های اصلی این جریان دیده ‌میشود. از طرفی برخلاف نظر دکتر زیباکلام، نمایندگانی مثل جعفری ایمن آبادی و لاهوتیان اعتقاد دارند که اکثریت طیف گسیل شده به سمت فراکسیون اعتدال از میان اعضای فراکسیون ولایت هستند. چرا که صرفا بدلیل اجماع بر سر ریاست علی لاریجانی به عضویت در فراکسیون ولایت درآمدند.

اما نمایندگانی هم عقیده با دکتر زیباکلام هم وجود دارند. محمد قسیم عثمانی یکی دیگر از لیدر‌های تشکیل فراکسیون اعتدال در مصاحبه‌ای اعضای فراکسیون سوم را بیشتر نزدیک به فراکسیون اعتدال دانسته و تصریح کرد که در آینده احتمال اینکه فراکسیون اعتدال با فراکسیون امید ائتلاف کند بسیار بیشتر از ائتلاف با فراکسیون اصولگرایان است.

چند روزی از این اظهار نظر قسیم عثمانی نگذشته بود که وی در مصاحبه‌ای با خبرگزاری دانشجو، احتمال تشکیل این فراکسیون را در مجلس دهم نزدیک به صفر دانست. وی در گفتگو با خبرنگار ما گفت: افرادی که مستقل بوده اند یا جذب فراکسیون ولایت شده اند و یا جذب فراکسیون امید از این رو احتمالا فراکسیون سوم در دستور کار نخواهد بود. عثمانی که خود نیز از گزینه های مطرح برای فراکسیون مستقلین و اعتدالگرایان به شمار می رفت، خاطرنشان کرد: با علم به این مسئله نیز باید بگویم عملا تشکیل فراکسیون سوم امری منتفی است.

این اعوجاج و تضارب 180 درجه‌ای میان لیدر های تشکیل فراکسیون سوم، نشان از عدم رهبری و اتحاد میان طرفداران این فراکسیون است. این اختلافات بگونه‌ای است که احتمال پدید آمدن همچین فراکسیونی را بسیار کمرنگ می‌کند. از این گذشته حتی اگر فراکسیونی تحت این عنوان شکل بگیرد به هیچ وجه حامی منافع ملت و مجلس نخواهد بود.