حسن شمشادی: خبرنگاری در جنگ اوج مشکلات اجتماعی است

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ برنامه «روبه راه» که در این هفته «تعهد کاری» را موضوع اصلی خود قرار داده است بعد از دعوت از معلمی که آرزوی دانش آموزانش را بر آورده کرده بود، شب گذشته به مناسب روز خبرنگار از  حسن شمشادی دعوت بعمل آورد.

«رو‌ به‌ راه» برنامه‌ای اجتماعی به تهیه کنندگی محمدرضا ماندگاران و مژده لواسانی است  که پخش سری اول آن از اردیبهشت ماه آغاز شد. در ماه مبارک رمضان نیز هر شب قبل از اذان مغرب روی آنتن می‌رفت. سری جدید این برنامه، از دوم مردادماه در حال پخش است.

«رو به راه» در این فصل همانند گذشته، به موضوعات و معضلات اجتماعی می پردازد. موضوع مبتلا به جامعه را با حضور چهره های مردمی، افراد شاخص، مسئولان و کارشناسان از جنبه ها و زوایای مختلف مورد بررسی قرار می دهد.

شمشادی در ابتدا پس از یاد کردن از سید شهیدان اهل قلم سید مرتضی آوینی و غلامرضا رهبر شهید خبرنگار دوران دفاع مقدس و شهید مستند ساز جبهه های سوریه در مورد سختی کار خود و همکارانش گفت: خبرنگاری کار پر استرسی هست اما همه موقعیت‌های خبری خطرناک نیست. خبرنگاری در بحران با انواعش و در راس آن خبرنگاری در جنگ بیشترین خطر و استرس را دارد. همچنین خدا لطف کرده است و حقیر در هشت سال گذشته توفیق خبرنگاری در عراق و سوریه را داشته ام. سازمان های جهانی نیز بر اساس آمارهای دقیق این دو نقطه را در این هشت سال خطرناک ترین مکان برای خبرنگاری معرفی کردند.

وی درباره سخت ترین شرابط خود در این موقعیت‌ها گفت:دقیقا حدود چهار سال پیش، همین ایام بود که من موقعی که وارد حلب شدم کمین سختی خوردم و در بغداد هم یک بار به دست القاعده افتادم و چندین بار هم تک تیراندازی و انفجار انتحاری در نزدیکم اتفاق افتاد که شرایط کارم را سخت کرد.

شمشادی که سه سال و نیم در عراق و چهار سال و نیم در سوریه به ماموریت پرداخت در این باره توضیح داد: من شرایط دومین ماموریت‌ام با هیجان و التهاب همراه نبود چرا که در اوایل سوریه بحرانی برایش پیش نیامده بود و بعد از گذشت مدتی جنگ در آن جا شروع شد.

او در مورد حضور خود از 16 سالگی در جبهه های دفاع مقدس گفت: من آن موقع فهمیدم که این وظیفم هست و امام گفت که وظیفمان است. احساس کردم نیاز هست که بروم و اگر سن کمتری هم داشتم، می رفتم. به هرحال احساس وظیفه کردم و به اصطلاح رفتیم یک دوری زدیم و برگشتیم.

شمشادی در مورد انتخاب عراق و سوریه برای کار اذعان داشت: من خودم عراق را دوست داشتم برای کار و حدود یکسال برای رفتن تلاش کردم. روحیه ام خیلی با آرامش سازگار نبوده و احساس وظیفه می‌کردم که در عراق و یا سوریه خدمت کنم. شاید فکر می کردم می توانم یک نوع جدید از خبرنگاری جنگ را به مردم نشان بدهم. تصور می کردم در عراق و سوریه صحنه واضح جنگ ایران و آمریکا به علاوه متحدانش است. این برای من یک نبرد مقدس بود.

او در مورد فرق بین خبرنگاری جنگ با خبرنگاری اجتماعی گفت: خبرنگار اجتماعی درگیر می‌شود با یک سری مشکلات درون جامعه و ممکن است خیلی سختی هم تحمل کند.اما خبرنگاری در جنگ اوج مشکلات اجتماعی است. شما تخریب،کشتار، مجروح و ... می بینید. به غیر از مشکلاتی که برای خود خبرنگار هست، ممکن است جایی باید در صحنه انفجار وارد شوی و مجبوری روی اجساد سوخته و پاره پاره ی مردم راه بروید و کارت رو انجام بدی و احساساتت را بروز ندهی.

وی در مورد صلاحدید گفته‌های خود برای هم زبانی با مردم در مواجهه با مسئولین افزود: اولا این موضوع هیچ ربطی به این دولت و دولت قبل ندارد و این موضوع در تمام دولت ها هست و برای همه ی مسئولان هم به همین صورت است چرا که خیلی ها انتقاد پذیری را فقط در کلام دارند و موقع عمل این پدیدار نمیشه که البته انتقاد باید انتقادی مصلحانه،مشوقانه و با نیت خیر انجام شود نه با قصد تخریب و این را مولایمان امام علی (ع) به ما آموخته است.این مسئله شاید در کشور های دیگر  با فضای باز تر یا بسته تر رسانه ای نیز باشد.

حسن شمشادی در مورد مهمترین دغدغه خبرنگاران در ایران در مواجهه با مسئولین گفت:پاسخ گو نبودن مسئولین محترم در بعضی موارد اصلی ترین دغدغه خبرنگاران است.البته تاکیدم بر کل مسئولین در همه دولت های اخیر است و یکی دیگر از این موارد این است که بعضا موضوعاتی که از رسانه توسط خبرنگار بازتاب پیدا می کند را به معنای تخریب خودشان می دانند و فکر می کنند آن رسانه یا شخص خبرنگار در جهت تخریب آن ها است که عموما چنین چیزی نیست. و البته این راهم باید مطرح کرد که بعضا رسانه ای به اشتباه در جهت تخریب این کار را می کند و این مشخص است و مخاطب عام ( مردم) فرق بین انتقاد مصلحانه و تخریب را خداروشکر متوجه می شوند.

وی در مورد شروع خبرنگاری خود افزود: من از کودکی روح پرسش گری داشتم ولی کار رسمی خبرنگاریم را در سال 1375 در مرکز لرستان و خرم آباد با گزارشگری خبر آغاز کردم. که البته قبل از آن کار گویندگی و تهیه کنندگی در رادیو و تلوزیون انجام داده بودم.

شمشادی در مورد دوره های خبرنگاری و گزارشگری در آن زمان توضیح داد:طبیعتا هیچ دوره ای در آن زمان تحت این عنوان نبود و من وارد مرکز خبر شدم و کنار سر دبیر و بقیه پرسش می کردم نگاه میکردم و تمرین می کردم تا خودم یاد گرفتم و در این 22 سالی که گذشت عملا من 1 ساعت هم آموزش ندیدم. البته الان وضعیت فرق کرده است و دوره های آموزشی و باشگاه خبرنگاران و... برای آموزش علاقه مندان هست.

وی در مورد انگیزه خود در مورد اطلاع رسانی برای مدافعان حرم اذعان داشت: اوات، نبرد مقدس یعنی تو متعهدی و هر کجا که هستی باید اطلاع رسانی مقدس خود را انجام دهی و باور داشته باشی که همیشه دشمن دارد کار خودش را می کند و تو هم باید به نبرد در همه جا ادامه دهی.دوما من احساس دین می کنم به همه ی بچه هایی که آنجا بودند و هستند و از زن و زندگی خود گذشته اند و در سنگر های گرم یا سرد و با امکانات کم یا ناچیزی که دارند جلوی تکفیری ها ایستاده اند تا ما در آرامش باشیم.بی انصافی است من آن هارا فراموش کنم و اطلاع رسانی نکنم،بی انصافی است که که نتوانسته ایم چرایی حضور بچه هامان را برای مردم تبیین کنیم.

شمشادی گفت: حقیقتا رسانه ملی که بزرگترین رسانه است در این زمینه هم باید بیشتر کار می کرد و هم باید بیشتر کار کند. اگر ما می گوییم مدافع حرم، مدافع اسلامیم و مدافع امنیت ملی هستیم؛ این نیاز به تحلیل دارد وباید  بگوییم هدف داعش، ایران است و اسنادی که در این زمینه موجود است را باید به دید مردم بگذاریم و طبیعتا مردم قانع می شوند.پس بیشتر به جز گزارش های خبری ما در این زمینه نیاز به تحلیل داریم.

وی افزود:البته نه تحلیلی که از چندتا سایت جمع آوری می کنند و به اسم تحلیل تحویل مردم می دهند.در واقع تحلیلی که مردم باور آن را داشته باشند.

حسن شمشادی در مورد تفاوت جنگی که به عینه دیده است و چیزی که رسانه ها طبق اصول خود ارائه می دهند توضیح داد: حقیقتا بین چیزی که شما به عینه در آنجا می بینید خیلی تفاوت دارد و رسانه نمی تواند آن چیزی که تو آن جا لمس می کنی را به بیننده ات نشان دهد.این ها نقطه ضعف هایی است که رسانه دارد اما همه اش به رسانه بر نمی گردد و بی انصافیست اگر بگوییم رسانه در آن جا می توانسته کاری انجام دهد و نکرده و باز هم می گویم که نیاز به تحلیل ها و مستندات حقیقی داریم نه مستند هایی که در تهران تهیه می شود بلکه مستند هایی که در آنجا و در میدان های جنگ سوریه و عراق تولید می شود و بتواند ملموس وضعیت را به مردم نشان بدهد.

حسن شمشادی در پایان خاطر نشان کرد: خبرنگاری در جنگ با شومنی و خبرنگاری نمایشی در جنگ کاملا متفاوت است.

این برنامه کاری از گروه امور اجتماعی شبکه دو سیما است که به از شنبه تا دوشنبه هر هفته بعد از اخبار 20:30 روی آنتن می رود. محمدرضا ماندگاران، مژده لواسانی، مجتبی فرجی، اشکان حاجی عبدالهی، حمید سعادتپور، محمد باریکانی، محسن سهرابی از جمله عوامل این برنامه هستند.