اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سعید میرزانژاد، رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه مازندران، در خصوص آثار نامطلوب تقلب در پایان نامه نویسی در کشور گفت: هنگامی که در سال 1372 در دوره دکتری فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر پذیرفته شدم بعضی ها اجرای دوره های تخصصی در داخل کشور را چالش بزرگی برای دانشگاه ها و وزارت علوم می دانستند و صحبت از محدود کردن این دوره ها را به میان می آوردند؛ اما چندی نگذشت که دانش آموختگان این دوره ها به مزیتی برای پیشرفت علم و فناوری در کشور تبدیل شدند و اکنون با گذشت بیش از دو دهه، پیشرفت کشور در عرصه های مختلف علمی مدیون زحمات اساتیدی است که در دهه 70 با زحمت زیاد و با امکانات کم، نسل جدیدی از محققین و دانش پژوهان را پرورش دادند. اکنون در دهه سوم فعالیت دوره های تحصیلات تکمیلی، شاید یکی از مهم‌ترین چالش های پیش رو ارتقاء(و شاید حفظ) کیفیت و مسئله محور بودن تحقیقات در این دوره هاست. اگرچه در این مواجهه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نقش محوری را دارد، ولی نقش دانشگاه ها، اساتید و دانشجویان بعنوان صف اول این مبارزه غیرقابل انکار است.
رئیس دانشکده علوم پایه سپس به عواقب ناشی از این رفتار غیرعلمی اشاره کرد و افزود: بی شّک کپی برداری و گرته برداری(بدون ارجاع) از مقالات و پایان نامه ها رفتاری ناپسند و لکه سیاهی بر کارنامه درخشان تحصیلات تکمیلی کشور است. این رفتار غیرعلمی نه تنها باعث افت چشمگیر مقبولیت دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی گردیده، بلکه باعث هدر رفتن منابع مالی و انسانی زیادی از بیت المال شده است. در این زمان که انتقاد از تاراج کنندگان بیت المال در غالب های مختلف سوء استفاده های مالی در رسانه ها و شبکه های مجازی مطرح است شاید بتوان از دزدی های علمی و بداخلاقی های حرفه ای در دانشگاه ها نیز بعنوان تاراج بیت المال نام برد. اگر چه تعداد این رفتارها هنوز درصد قابل توجهی از تحقیقات را شامل نمی شود ولی همگان به زشتی و مخرب بودن نتایج آن حتی در مقیاس کم اذعان دارند.
میرزانژاد در ادامه با طرح این سئوال که صرف نظر از وظیفه ای که برعهده مراجع قانونی است، وظیفه ما در دانشگاه ها در برخورد با موسسات و افرادی که بصورت شخصی یا سیستمی به تولید، نشر و درآمدزایی از کپی برداری پایان نامه ها یا چاپ مقالات علمی می پردازند، چیست؟ گفت: در پاسخ به سئوال بالا چند راه حل را بعنوان یکی از اعضاء هیئت علمی دانشگاه که نزدیک به دو دهه به پرورش دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی مشغول هستم پیشنهاد می کنم:
1- تدوین و تبیین قوانین اجرایی پیشگیرانه در برخورد با اساتید و دانشجویانی که در نوشتن پایان نامه یا مقالات علمی، امانت داری و اخلاق حرفه ای را رعایت نمی کنند.
2- شفاف سازی و اطلاع رسانی به دانشجویان درخصوص تبعات مجرمانه چنین رفتارهایی با برگزاری جلسات سخنرانی و میزگردهای تخصصی.
3- جلوگیری از فعالیت یا ادامه تحصیل کسانی که بصورت سیستمی در دانشگاه، کپی برداری از پایان نامه ها را رواج می دهند.
4- برخورد آموزشی جدی با پایان نامه هایی که از دید هیئت داوران دارای چنین تخلفاتی هستند و درج سابقه تخلف در پرونده تحصیلی دانش آموخته.
5- بدیهی است بخشی از وقوع چنین تخلفاتی برعهده اساتید راهنما و مشاور پایان نامه است و تبیین سیاست هایی که بتواند برحسن اجرای پایان نامه ها از طرف اساتید راهنما و مشاور نظارت داشته باشد کارساز خواهد بود. بطورمثال پرورش روحیه صداقت در دانشجویان تحت راهنمایی، تخصیص وقت مناسب درطول اجرای پروژه، ویرایش و اعمال نظر در تدوین پایان نامه و ... از نمونه های پیشگیری موفق از جانب اساتید راهنماست.
استاد فیزیک دانشگاه مازندران در پایان سخنانش ضمن آرزوی داشتن دانشگاه هایی اسلامی که با انجام پژوهش های ناب و مسئله محور، یکی از راه های دستیابی به استقلال واقعی کشور را هموار می سازند، خاطرنشان کرد: درهرحال ورود اشخاصی با سابقه رفتارهای غیرعلمی به فضای آموزش عالی کشور حتی در دانشگاه های غیردولتی حیثیت آموزش عالی را خدشه دار خواهد کرد و لذا بر مدیران ارشد دانشگاه ها نیز واجب است جلوی نفوذ این افراد و یا تفکراتی که با تقلب های علمی به دید مسامحه می نگرند را بگیرند.