گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو؛ حسین افراخته - چندی پیش از سفر معاون نخست وزیر و وزیرخارجه کویت شیخ صباح الخالد الصباح به تهران در روز چهارشنبه ششم بهمن، محافل منطقهای از احتمال ارسال پیامی از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس برای ایران خبر میدادند.
این سفر انجام شد و همان گونه که انتظار میرفت شیخ خالد حامل پیام امیر کویت برای حسن روحانی رئیس جمهور ایران بود. این پیام همچنین چنانچه محافل مختلف تایید نمودهاند حاوی پیغام کشورهای حاشیه خلیج فارس برای تهران بوده است.
در رابطه با محتوای این پیام و اهداف و دلایل این سفر و مقطع زمانی انجام آن گمانهها و تحلیلهای مختلفی بیان شده که این یادداشت بنا دارد که ضمن اشاره به برخی از آنها تحلیلی از چرایی این رویداد بیان نماید.
ارسال این پیام پس از آن رخ داد که امیر کویت در نشستی ضمن سخنانی سیگنال مثبت را به سمت ایران فرستاد و پاسخاش را توسط ظریف در نشست داووس دریافت کرد. آن جا که وی به صراحت بیان داشت دلیلی برای تداوم خصومت بین ایران و عربستان وجود ندارد. حتی پس از آن نیز عادل الجبیر طی اظهاراتی با لحنی ملایم به نوعی از امکان بهبود روابط با ایران سخن گفت. پس از این رویدادهای آشکار و بی تردید مجموعهای از رویدادهای غیرآشکار بود که سفر مقام کویتی به ایران اتفاق افتاد. حضور سفیر ایران در کویت در مراسم بدرقه وزیر خارجه کویت در سفر به تهران نیز نشان از هماهنگی قبلی برای انجام این سفر آن هم در این سطح داشت.
اما درباره محتوای پیام کشورهای حاشیه خلیج فارس تاکنون اطلاعی در دسترس نیست ولکن آن چه مسلم صرف برقراری ارتباط در این سطح نشان از آغاز بهبود روابط یا لااقل تلاشی در این راستا دارد.
در تحلیل این سفر و دلایل ارسال این پیام برخی محافل معتقدند روی کار آمدن ترامپ و موضع منفی او نسبت به اعراب و مسلمانان، کشورهای حاشیه خلیج فارس را بر آن داشته تا به فکر حل اختلافات خود با تهران باشند.
البته همان طور که در خبرها آمد وزیر خارجه کویت پیش از سفر به تهران طی دیداری با دبیر کل ناتو وی را از جزییات این پیام آگاه کرد. این بدان معناست که این اقدام اعراب خلیج فارسس بدون هماهنگی با غربیها صورت نگرفته است.
برخی دیگر نیز معتقدند کویت در واقع طی این سفر نقش میانجی آشتی بین روابط ایران و عربستان را داشته است. این گروه از تحلیلگران در تایید تحلیل خود به سخنان رئیس جمهور ایران در کنفرانس اخیر مطبوعاتی اشاره میکنند که گفته بود تاکنون ده کشور برای میانجیگری بین ایران و عربستان اقدام نمودهاند که کویت و عربستان در این بین قرار دارند.
نکتهای که در این جا وجود دارد این است که کشورهایی چون کویت از اختلافات بین تهران و ریاض که در واقع جنگ سردی بین آنها برقرار است، راضی نیستند و از آن جایی که از این شرایط آسیب میبینند به دنبال حل اختلافات هستند.
حال اگر این کشورها با ارسال این پیام به راستی به دنبال حل اختلافات باشند، این نشان از پذیرش واقعیتهایی است که طی یک سال گذشته در عرصه میدانی بحرانهای منطقه مانند سوریه روی داده و در همه آنها دست برتر محور مقاومت و در رأس آن جمهوری اسلامی ایران برای آنها عیان گشته است. به همین جهت پذیرفتهاند که لاجرم با عنایت به وقوع تغییرات در محیط جهانی لازم است تا آنها نیز تغییراتی در محیط پیرامونی خود ایجاد کنند.
در مجموع به نظر میرسد گرچه وزیر خارجه کویت بسیار امیدوار و راضی از سفر تهران و دیدار با حسن روحانی بازگشت و معاون وزیر خارجه کویت از آمادگی ایران برای تقویت همکاری خبر داد و بیان داشت: «با توجه به اعلام آمادگی طرف ایرانی، شاهد گامهایی در جهت رفع تنش در روابط شورای همکاری و ایران خواهیم بود تا وحدت و وفاق تقویت شود»؛ اما با توجه به مواضع اصولی جمهوری اسلامی در قبال کل منطقه و کشورهای آن و با عنایت به لجاجت و کینه توزی سعودیها بعید به نظر میرسد با انجام یک دیدار و ارسال یک پیام به یکباره کل مشکلات و اختلافات پایان یابد. جدای از پاسخ ایران به این پیام که به نوعی ادامه این مسیر را مشخص میکند ولی نمیتوان امید چندانی لااقل در کوتاه مدت به حل اختلافات منطقهای محور ایران و سعودی داشت. اما اگر بتوانیم این اقدام را گام ابتدایی برای حل اختلافات فی مابین ارزیابی کنیم، بیتردید میتوان آن را مهم و مثبت دانست.