اهدای خون ۱۷ درصدی زنان تهران در حادثه پلاسکو/ افزایش ۹۰درصدی اهدا کنندگان مستمر

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، علی اکبر پورفتح الله روز دوشنبه در نشست خبری بیان دستاوردهای سازمان انتقال خون به مناسبت گرامیداشت دهه مبارک فجر افزود: در زمینه شاخص اهدای خون ، هم اکنون 27 واحد به ازای یک هزار تن جمعیت در کشور را داریم و همچنین سالانه 2میلیون و یکصد هزار تن به صورت کاملا داوطلبانه در کشور، خون ، اهدا می کنند.

وی ادامه داد: متوسط شاخص اهدای خون در کشورهای دیگر ، 13 نفر به ازای یک هزار نفر است و در کشورهای پیشرفته این شاخص 36 نفر به ازای یک هزار نفر است که در مجموع این شاخص هم اکنون درجهان رو به کاهش است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون تاکید کرد: اعتقاد داریم شاخص 27 نفر به ازای یک هزارنفر برای اهدای خون، شاخص بسیار خوبی است و ما هم اکنون در وضعیت خودکفایی قرار داریم.

پورفتح الله ادامه داد: از نظر وضعیت کمی هم اکنون هیچ نوع نیازی نداریم اما قصد داریم با برنامه ریزی هایی منسجم به سمت ارتقای کیفیت پیش رویم.

وی اعلام کرد: سال گذشته هیچ نوع کمبود خون و فرآورده های آن در مراکز درمانی و بیمارستانی نداشتیم و در زمان حاضر میانگین ذخیره خون 6 تا هفت برابر مصرف روزانه را داریم.

پور فتح الله گفت: وظیفه سازمان‌های انتقال خون در دنیا بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، تامین خون کافی و سالم است و در زمینه کافی بودن خون باید گفت که این شاخص به معنای آن است که دسترسی به خون و فرآورده‌های خونی فراهم باشد.

وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که 150 هزار مرگ مادر در حین زایمان یا بارداری به دلیل عدم دسترسی به خون ، رخ می دهد و بر این اساس با تامین خون کافی می‌توان از این تعداد مرگ و میر جلوگیری کرد.

پور فتح الله تاکید کرد: شاخص سلامت خون نیز به این معنی است که از سالم بودن خون تامین شده اطمینان داشته باشیم که در کشور ما خوشبختانه در هر دو مقوله وضعیت بی‌نظیری داریم و در این شاخص‌ها همپای کشورهای توسعه یافته هستیم.

**ذخیره هفت برابری خون و فرآورده‌های خونی در کشور
وی اعلام کرد : خوشبختانه در سال گذشته کمبودی در زمینه خون و فراورده‌های خونی در مراکز درمانی نداشتیم و از طرفی در سال 95 هم شاخص مصرف خون در کشور هیچگاه از پنج تا هفت برابرر مصرف روزانه کمتر نبوده است و در عین حال ما برای پاسخ به بحران‌ها شبکه خون سراسر کشور را به صورت روزانه مدیریت می‌کنیم و همیشه هفت برابر مصرف خون و فرآورده‌های خونی، ذخیره خون داریم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ادامه داد: در زمینه سلامت خون نیز برنامه پالایش پلاسمای خون را در دست اجرا داریم که بر اساس آن پلاسمای ایرانی را برای تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما به خارج از کشور ارسال می‌کنیم و در آنجا این پلاسما مورد بررسی قرار می‌گیرد.

**پلاسمای خون سالم مردم
وی افزود: بر اساس نتایج مربوط به 2.5 میلیون پلاسمایی که طی سه سال در خارج از کشور تبدیل به محصول شده‌اند، نشان داده که ما تنها 2 مورد هپاتیتAو 2 مورد HCV، 43 مورد پاراویروس B19 داشتیم و هیچ موردی از هپاتیت B در آنها نبوده است.

**اهدای خون توسط اهدا کنندگان بار اولی کاهش می دهیم
وی با بیان اینکه دو سوم ویروس‌های موجود در خون مربوط به اهدا کنندگان بار اولی است، گفت: بر این اساس سازمان بهداشت جهانی برنامه‌ای را ترتیب داده است تا با استفاده از آن میزان اهدا کنندگان بار اول را کاهش دهد.

پور فتح الله افزود: ما نیز در کشور این برنامه را به صورت (آزمایشی )از استان کردستان آغاز کردیم و به این صورت عمل می‌کنیم که برای اهدا کنندگان بار اول، مراحل آزمایش و غربالگری را انجام می‌دهیم و این اهدا کنندگان بعد از چهار ماه، دوباره برای اهدای خون فراخوان می‌شوند.

وی اضافه کرد:در نظر داریم تا این برنامه را تا پایان سال در 10 استان دیگر اجرا کنیم، البته باید توجه کرد از آنجایی که 50 درصد اهدا کنندگان، دوباره برای اهدای خون مراجعه نمی‌کنند در نتیجه هزینه‌های انتقال خون هم به میزان 50 درصد افزایش می‌یابد، اما ما معتقدیم که صرف این هزینه برای حفظ سلامت خون ارزشمند است.

**افزایش 90درصدی اهدا کنندگان مستمر، هدف انتقال خون
مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه در حال حاضر میزان اهدا کنندگان مستمر ما 52 درصد و میزان اهدا کنندگان با سابقه ما 24 درصد است، ابراز امیدواری کرد که در سال آینده بتوانیم شاخص اهدا کنندگان مستمر را به 90 درصد برسانیم و فقط 10 درصد ، اهدا کننده بار اول داشته باشیم.

**تبدیل مراکز انتقال خون استان‌ها به مراکز جامع اهدای خون
پور فتح‌الله با بیان اینکه در نظر داریم مراکز انتقال خون استان‌ها را به مراکز جامع اهدای خون تبدیل کنیم، اظهار کرد: در این مراکز جامع امکان اهدای پلاکت، سلول‌های بنیادی نیز وجود داردو باید توجه کرد که ما امسال یکصد هزار واحد پلاسمای مازاد بر مصرف را برای تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما به خارج از کشور فرستادیم و در نظر داریم تا در سال 1400 این میزان به یک میلیون لیتر پلاسما در کشور برسد و بتوانیم 100 درصد داروهای مشتق از پلاسما را از پلاسمای ایرانی تامین کنیم.

**جمعیت اهدا کنندگان خون را مدیون همبستگی های دوران دفاع مقدس هستیم
وی با بیان اینکه ما جمعیت اهدا کنندگان‌مان را مدیون دوران جنگ هستیم، گفت: در آن زمان حس همبستگی مردم باعث شد تا برای اهدای خون مراجعه کنند؛ به طوریکه ما در سال‌های جنگ تحمیلی افزایش هفت برابری اهدای خون را نسبت به سال‌های پیش از جنگ داشتیم.

وی ادامه داد: هنوز هم از آن حس همبستگی دوران جنگ استفاده می‌کنیم، چرا که عمده جمعیت اهدا کننده ما افرادی هستند که در دوران جنگ کار اهدای خون را انجام داده‌اند. در عین حال باید توجه کرد که اگر نسل بعدی را نسازیم و این نسل به 65 سالگی برسند و از چرخه اهدای خون خارج شده باشند با مشکل مواجه می‌شویم.

پور فتح الله ادامه داد: باید توجه کرد که متولدین دهه 70 به بعد در کشور واکسن هپاتیت B دریافت کردند، بنابراین می‌توانیم با فرهنگ‌سازی اهدای خون در آنها ، حد صفر هپاتیت را در کشور تجربه کنیم.

وی با اشاره به حادثه دلخراش ساختمان پلاسکو گفت :دراین حادثه دیدیم که انتقال خون چه جایگاهی دارد و می‌تواند حس مشارکت مردم را فراهم کند، باید توجه کرد که در بسیاری از کشورها مراکز انتقال خون محلی برای فراهم کردن حس مشارکت مردم هستند. ما در حادثه پلاسکو، نیازی به خون نداشتیم اما باید این بستر را در کشور ایجاد کنیم که مردم بتوانند مشارکت‌شان را در لحظات بحرانی نشان دهند و همین فرصت‌هاست که جمعیت اهدا کنندگان را برای ما می‌سازد.

**اهدای خون 17 درصدی زنان تهران در حادثه پلاسکو
پور فتح الله ادامه داد: به عنوان مثال شاخص میزان اهدای خون توسط بانوان در کشور کمتر از پنج درصد است، اما در 24 ساعت اول بعد از حادثه پلاسکو میزان مراجعه بانوانی که در تهران موفق به اهدای خون شدند به 17 درصد رسید ، بنابراین ما از این بستر می‌توانیم تغییر نگرش و تغییر رفتار ایجاد کنیم و این افراد را به جمعیت اهدا کننده خون متصل کنیم.

**تنها 100مورد از پیوند مغز استخوان غیر خویشاوند است
پور فتح الله در بخش دیگری از سخنانش به ایجاد بانک سلول‌های بنیادی اشاره و اظهار کرد: در کشور ما تا کنون هشت هزار پیوند مغز استخوان انجام شده است که تنها 100 مورد آن غیر خویشاوند است.

وی ادامه داد: این در حالی است که در دنیا 50 درصد پیوندهای مغز استخوان از غیر خویشاوند انجام می‌شود، بنابراین بخشی از هموطنان ما به سلول‌های بنیادی سازگار دسترسی ندارند که بر این اساس ما به سرعت بانک داوطلبان سلول‌های بنیادی را تکمیل می‌کنیم؛ به طوریکه در زمان حاضر 13 هزار مورد داوطلب اهدای سلول‌های بنیادی و بند ناف در این بانک ثبت شده‌اند.

وی تاکید کرد: همچنین 17 هزار تن هم در بیمارستان شریعتی ثبت شدند که به بانک سلول‌های بنیادی متصل می‌شوند و در مجموع ما در زمان حاضر 30هزار داوطلب اهدای سلول‌های بنیادی در کشور داریم.

**از تولیدات داخلی حمایت می کنیم
مدیرعامل سازمان انتقال خون یکی از اقدامات مهم سازمان انتقال خون کشور را حمایت از تولید داخل دانست و گفت: امسال برای اولین بار تمام کیسه‌های مورد نیاز انتقال خون از شرکت‌های داخلی خریداری شد و 2 شرکت بزرگ با استانداردهای بین‌المللی و با نگاه به بازارهای منطقه در حوزه تولید کیسه خون فعال شدند.

وی اضافه کرد: همچنین با همکاری دو شرکت دانش بنیان تجهیزات مرتبط با زنجیره سرد سازمان انتقال خون را تامین کردیم.

** پویش مردمی اهدای خون از یلدا تا نوروز
مدیرعامل سازمان انتقال خون در ادامه به کمبودهای فصلی خون و فرآورده‌های خونی در کشور اشاره و گفت : از آنجایی که برخی فرآورده‌های خونی از جمله پلاکت، چهار روز دوام می‌آورند و بنابراین در برخی مواقع دچار کمبودهای فصلی می‌شویم، یکی از بیشترین مشکلات ما در فصل زمستان رخ می‌دهد؛ چرا که به دلیل سرمای هوا مراجعه اهداکنندگان کاهش می‌یابدو از طرفی فصل زمستان به نوروز ختم می‌شود و کمبود فصلی را در اسفندماه تجربه می‌کنیم و این در حالی است که بیشترین مصرف خون ما به دنبال افزایش سفرهای نوروزی در حین نوروز است.

وی افزود: بنابراین پویشی مردمی را با عنوان اهدای خون از یلدا تا نوروز پیش بینی کردیم و در ایام فجر هم با عنوان «فجر خون بخش» شاهد حضور مردم خواهیم بودو همچنین در چهارشنبه آخر سال نیز با شعار «سرخی خون من از تو» مردم را برای اهدای خون دعوت می‌کنیم تا بتوانیم با ذخیره خونی مناسبی وارد ایام نوروز شویم.

مدیرعامل سازمان انتقال خون در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اعتباربخشی بانک‌های خون بیمارستانی چنین توضیح داد:با حمایتی که معاونت درمان وزارت بهداشت انجام داد، سنجش های مرتبط با انتقال خون بیمارستانی یکی از سنجش های اصلی و مستقل در اعتباربخشی بیمارستان‌ها محسوب می شود.

پور فتح الله اظهار کرد: البته چرخه بیمارستانی انتقال خون دچار مشکلات متعددی در سطح آموزش و نوع نگرش است که ما با همکاری آزمایشگاه مرجع سلامت تلاش می‌کنیم تا سمینار سالانه‌ای را برای بانک‌های خون بیمارستانی برگزار کنیم که از 70 بانک خون بیمارستانی کشور در این برنامه مشارکت می‌کنند.

پورفتح الله ادامه داد: در زمینه اعتباربخشی نیز سنجش ها در انتقال خون تدوین شده است و شاهد ارزیابی بانک‌های خون خواهیم بود، همچنین برنامه نرم افزاری از رگ دهنده تا گیرنده داریم که امیدوارم در سال آینده راه‌اندازی شود که در صورت اجرای آن ارزیابی بانک‌های خون تسهیل می‌شود.

مدیر عامل انتقال خون در پاسخ به سئوال دیگری درباره استقرار سیستم هموویژلانس (سلامت و مراقبت از خون )در کشور که به بررسی خون از لحظه اهدا تا تزریق و بررسی عوارض پس از تزریق خون می‌پردازد، گفت: در این زمینه کار بزرگی انجام دادیم و در نشست منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی رتبه اول هموویژلانس را دریافت کردیم.

وی در پاسخ به سئوال خبر نگار ایرنا درباره سرانجام پنج مرکز جامع اهدای خون تهران که قرار بود از سوی مجمع خیرین سلامت ساخته شود هم چنین اظهار کرد: در حال حاضر با مساعدت شهرداری تهران در پنج نقطه تهران زمین‌هایی را به ارزش 120 میلیارد تومان دریافت کردیم و بانک صنعت و معدن نیز تعهد ساخت آنها را داده است و در حال حاضر هر پنج پروژه در مرحله عملیاتی هستند و قرار است تا پایان شهریور ماه سال آینده تحویل و به بهره برداری برسد .

مدیر عامل انتقال خون درباره ایجاد صنعت پلاسما در کشور گفت: ما جزو معدود کشورهایی هستیم که به دانش تولید پلاسما دسترسی یافته‌ایم و سازمان بهداشت جهانی در این زمینه، ایران را به عنوان مدلی در جمع‌آوری پلاسما معرفی کرده است.

وی ادامه داد: ایجاد صنعت پلاسما کاری است که باید از توسط بخش خصوصی انجام شود، در عین حال با توجه به بستری که اکنون در کشور ایجاد کرده‌ایم، دسترسی به صنعت پلاسما چندان مشکل نیست و بخش خصوصی می‌تواند وارد کار پالایشگاهی شود و پلاسما را تبدیل به خمیر کند تا ما به جای ارسال پلاسما به اروپا، خمیر پلاسما را با حجم کمتر ارسال کنیم. بنابراین به تدریج مراحل بعدی زنجیره صنعت پلاسما نیز تکمیل می‌شود.

پورفتح الله در پاسخ به سئوال خبرنگاری دیگر درباره اقدامات انجام شده در انتقال خون برای افزایش مشارکت بانوان در امر اهدای خون گفت: در حال حاضر متوسط کشوری اهدای خون بانوان کمتر از پنج درصد است که البته نسبت به چند سال گذشته رشد یک درصدی را تجربه کرده است.

وی ادامه داد: البته در این زمینه مشکلاتی در خود سازمان انتقال خون نیز وجود دارد؛ از طرفی مراجعه بانوان برای اهدای خون کمتر است در انتقال خون هم نسبت به ایجاد فضا و امکانات برای اهدای خون بانوان کمتر توجه شده است، به طوریکه حتی تیم‌های سیار ویژه انتقال خون برای بانوان وجود ندارد و این چرخه‌ای است که در شاخص اهدای خون بانوان اثر می‌گذارد.

وی افزود: یکی از اقدامات موثر برای افزایش اهدای خون بانوان ایجاد مراکز جامع اهداست تا امکان اهدای خون خانوادگی را فراهم کند و این موضوع می‌تواند منجر به افزایش اهدای خون در بانوان شود.

پورفتح‌الله در پاسخ به سئوال دیگری درباره اقدامات خیرین سلامت در انتقال خون نیز گفت: ما بسته‌های خدمتی خیرین را تعریف کردیم، به عنوان مثال در حوزه سلول‌های بنیادی با هزینه‌های سنگینی هم در حوزه ایجاد بانک سلول‌های بنیادی و هم در زمینه آزمایش‌های آن وجود دارد که با تعیین بسته‌های خدمتی سعی کردیم مشارکت خیرین را در این حوزه افزایش دهیم.