گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ «چی فکر میکردیم، چی شد؟» این احتمالاً اولین جملهای است که پس از پایان مناظره دوم از ذهن دولتیها و مشاورانشان گذشته. قصه وقتی برای رفقای دولتیمان فاجعهبارتر میشود که بدانیم دو حوزه سیاست و فرهنگ، مهمترین بخشهایی بودند که دولت آنها را نقاط قوت خود و عملکرد نیمبند ِ سه و نیم سالهاش میدانست. هرکدام از 5 نامزد و یک پوشش ِ انتخابات 96، با اهداف خاصی به مناظره دوم وارد شده بودند و روی پاسخها و ادعاهایشان حسابی فکر و ایده داشتند. برای اینکه بفهمیم هر نامزد چه برنامهای داشته و چه چیزهایی از مناظره دیروز چیده، باید با هم همراه شویم و سفری به آنسوی مناظره دوم بکنیم. از هر نامزد چه انتظاری داشتیم؟ هر نامزد از کارزار مناظره چه چیزی دشت کرد؟
سیدمصطفی هاشمیطبا | ذخیره در تیم دولتیها
چه انتظاری از او وجود داشت؟ حضورش را کمتر کسی جدی گرفته، برای همین حداقل توجهات را به خودش جلب کرده و جایی در حاشیه رقابتهای انتخاباتی ایستاده. همانطور که هنگام ورود به جام جم گفت، برای مناظره تاکتیک خاصی نداشته و صرفاً برای پاسخگویی به سوالات آمده بود. به عبارت دیگر، آمدهبود تا از بودن در متن مهمترین رویداد کشور، لذت ببرد، و مردم هم احتمالاً جز وقت استراحت میان جنجالهای مناظره، حساب بیشتری روی حرفهایش نکرده بودند.
چه کرد؟ همانجایی ایستاد که پیشبینی میشد. جایی در کنج مناظره و مایل به تیم روحانی-ضربهگیر. سوگیریهایش به نفع دولت مستقر این بار مشهودتر از مناظره قبل بود و میشد او را یار ذخیره تیم مدافعان وضع موجود دانست؛ اگرچه اظهار نظر صریحش درباره ماجرای کرسنت، تعجب و پاسخ روحانی را به همراه داشت! با همه اینها، بهنظر میرسد بهتر از نوبت قبل ظاهر شده. اما همچنان آخرین نفری است که مردم برای رای دادن به او فکر میکنند و بیش از اظهار نظرهایش، این شعرخوانیهایش هستند که دیده میشوند.
سیدمصطفی آقامیرسلیم | آقای پدیده
چه انتظاری از او وجود داشت؟ موتلفه از تریبونهای انتخاباتی بیشتر برای تببین مواضع و نظرات حزب استفاده میکند و حالا که نامزد اختصاصیاش در انتخابات حاضر است، فرصت درخشانی برای این موضوع در اختیار دارد.عملکرد میرسلیم در ده روز اول تبلیغات هم چیزی بیشتر از این را نشان نمیداد. حداکثر انتظاری که از او میرفت، پاسخهای کارشناسانه به سوالات، دعوت نامزدهای دیگر به آرامش و طرح سوالات چالشی از آنان بود.
چه کرد؟ اگر هفته پیش اسحاق جهانگیری با تندخوییها و جدلهایش توانست عنوان پدیده مناظره را مال خود کند، این هفته اما بیتردید پدیده مناظره کسی نبود جز میرسلیم. او به مراتب بهتر از هفته گذشته و بهتر از همیشهاش ظاهر شد. انگار پس از یک هفته مماشات و آرامش، تازه موتورش روشن شده باشد و تعارف با جماعت دولتی را کنار گذاشته باشد. اوج کار او هم آنجا بود که با لحن خاص و متمایزش، تمام القابی که روحانی به منتقدینش داده را پشت سر هم ردیف کرد و تیم مدافع مناظره را به گوشه رینگ فرستاد. میرسلیم، با تسلط بالا و گزیدهگوییهایش، به خوبی از مناظره بهره برد و توانست مقبولیت خود را بیشتر کند و البته از رای نصفه و نیمه روحانی کم کند. سر تکان دادنهای لبریز از تاسف میرسلیم هنگام ادعا پراکنیِ تیم دولتیها،از درخشانترین لحظاتش در مناظره دیروز بود. او انگار برای لحظهلحظه کارزار دیروز، برنامه داشت.
محمدباقر قالیباف | آرامتر، شفافترین
چه انتظاری از او وجود داشت؟ توفان قالیباف در مناظره اول، سطح توقعات را از او شدیداً بالا برده بود. همه منتظر نسخه تازهای از قالیباف محکم و مصمم بودند که بیاید و پردههای دیگری را از عملکرد دولت 4درصدی کنار بزند. حالت تهاجمی کمپین قالیباف تقریباً همه را مطمئن کرده بود که نبرد اصلی مناظره دوم، نبرد قالیباف با زوج خط دفاعی ِ روحانی-ضربهگیر است.
چه کرد؟ آرامتر از مناظره اول بود. کمتر رقبایش را مخاطب قرار داد و بیشتر تلاش کرد حرفهای ایجابی بزند. یکی دو اتهام رقبایش را هوشمندانه با بیمحلی کنار گذاشت و در انتهای مناظره، همه را غافلگیر کرد. مطالبه قالیباف از همه نامزدها برای شفاف کردن فهرست اموال خود و بستگان درجه یک، یکی از شگفتیهای انتخابات بود که تیم مدافعین را بهشدت شوکه کرد. اصلاً انگار قالیباف آمده بود تا همین یک جمله را بگوید و برود.
حسن روحانی | ستیز با امنیت ملی
چه انتظاری از او وجود داشت؟ شکست محسوس آقای رئیسجمهور در مناظره اول و اقبال جدی به نامزد پوششی باعث شده بود تا لحن تهاجمی روحانی در مناظره دوم، قابل پیشبینی باشد. بسیاری از تحلیلگران انتظار یک روحانی ِ عصبی را میکشیدند. او آمده بود تا حیثیت از دست رفته در مناظره اول را احیا کند.
چه کرد؟ حتی بخت خوب و حضور پشت تریبون پس از همه نامزدها هم نتوانست روحانی را از گردابی که گرفتارش شده نجات دهد. مردم در رفتار و گفتار رئیسجمهور، نکته جدید و حرف تازهای پیدا نکردند. او باز هم به سراغ یکی-دو ادعایی رفت که سال 92 مطرح کرده بود. از نماینده هنجارشکن مجلس و خواننده فتنهگر دفاع کرد و وقتی دید اینها هم کافی نیست، خودش را در مقابل امنیت ملی قرار داد و به صنایع موشکی کشور حمله کرد! روحانی در مناظره دوم، تصویر تام و تمامی از یک نامزد مستاصل و خسته را به تصویر کشید. با ادعاهای تکراری، توجیهگریهای پوسیده و البته تهاجم به مولفههای امنیت و اقتدار ملی. آیا روحانی با این فرمان میتواند سبد رایِ رو به افول ِ خود را برای 29 اردیبهشت حفظ کند؟
ابراهیم رئیسی | ستاره شو
چه انتظاری از او وجود داشت؟ مناظره اول برای او آرام و کمحاشیه تمام شده بود. همین موضوع، جمعی از حامیانش را نگران میکرد. هواداران رئیسی منتظر مواجهه مستقیم او با دولتیها و نقد کارشناسانه عملکرد چهارساله روحانی بودند.
چهکرد؟ در برآوردن انتظارات هوادارانش موفق بود. بلاخره وارد مباحثه مستقیم با روحانی و جهانگیری شد و توانست لحظات درخشانی را خلق کند. ارائه برنامه جامع دولت کار و کرامت، در کنار پرداخت صریح به دغدغههای مردم او را تبدیل به ستاره مناظره دیروز کرد. شکستن دوقطبی موهومی که روحانی و دوستش ساختند هم از مهمترین نقاط عملکرد او در بحثهای روز جمعه بود. احتمالاً جمله درخشان رئیسی در پاسخ به آقای رئیسجمهور، به این زودیها فراموش نخواهد شد: «نه بازگشت به گذشته و نه تحمل وضع موجود؛ بلکه تغییر به نفع مردم.»
نامزد ۱+۵ ام: اسحاق جهانگیری | ترمز کشیده
چه انتظاری از او وجود داشت؟ قابل حدس بود که ترمزش را برای مناظره دوم بکشند. رشد اقبال به او در میان حامیان روحانی، حسابی اردوگاه دولتیها را مشوش کرده. برای همین، احتمالاً حسابی توجیهش کرده بودند که برای این مناظره باید کمی فیتیله را پایین بکشد و میدان را برای رئیسش باز کند. پوشش است دیگر، آمده تا دیکتههای دیگران را بنویسد و انشاهای رفقا را بخواند.
چه کرد؟ اگر عدهای از حامیان ناامید دولت، با دیدن صراحتش در مناظره اول اندکی امیدوار شده بودند، امیدشان در مناظره دوم به هیچ رفت! جهانگیری ِ دیروز، فرسنگها عقبتر از جهانگیری ِ هفته پیش ایستادهبود و شاید یک دهم ِ مناظره اول نتوانست از رئیسش دفاع کند. آمده بود تا حملات مستقیم به قالیباف را فرماندهی کند که با بیاعتنایی او مواجه شد. انشا خوانی ِ ناشیانه جهانگیری در مناظره، اندک حس اعتماد و علاقه میان او و هوادارانش را هم تضعیف کرد. انگار مردم با پدیدهای مواجهند که قرار است به دوربین زل بزند و از جریانات ورشکسته سیاسی و فیلمساز محبوب خانواده سلطنتی قطر دفاع کند، تازه آن هم از روی متن دیگران!