در همین رابطه در بخشنامه هدایت تحصیلی که به امضای فخرالدین احمدی دانش آشتیانی وزیر آموزش و پرورش، رسیده است، آمده: نتیجه فرایند هدایت تحصیلی باید به طراحی مسیر زندگی دانش‌آموزان با انتخابی آگاهانه و آزادانه منجر شود. شناسایی و شناساندن شخصیت، استعدادها، توانایی‌ها، علاقه‌ها و تفاوت‌های فردی هر دانش‌آموز و پرهیز از هرگونه اجبار وظیفه مهم همه عوامل درون و برون مدرسه‌ای در این زمینه است و انتظار می‌رود مدیران کل آموزش‌وپرورش استان‌ها با اتخاذ تدابیر لازم و بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های موجود و به‌صورت یکپارچه و بسیج همه امکانات برای هدایت مطلوب دانش‌آموزان و پاسخ‌دهی حداکثری به تقاضای آن‌ها نسبت به اجرای مفاد شیوه‌نامه هدایت تحصیلی اقدام کنند.
ملاک‌های هدایت تحصیلی
نظر دانش‌آموز (۱۰ امتیاز): مشاور مدرسه در طول دوره متوسطه اول، پس از انجام مداخلات فرایندی (آموزش رسمی و فعالیت‌های مشاوره‌ای) به‌منظور کسب شایستگی‌های لازم برای انتخاب شاخه و رشته تحصیلی به دانش‌آموزان، آگاهی لازم را ارائه می‌دهد.
عملکرد تحصیلی (۳۵ امتیاز):
حد نصاب میانگین دروس مرتبط با زمینه‌ها و رشته‌های تحصیلی:
ورود به هر یک از شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی منوط به کسب حد نصاب (کف) نمرات دروس تخصصی پایانی نوبت دوم (خرداد ماه) مربوط به آن رشته است. به‌عبارت دیگر در صورت عدم کسب حداقل میانگین دروس تخصصی در شاخه، زمینه و رشته‌های مربوط، سایر عوامل و ملاک‌های هدایت تحصیلی آن دانش‌آموز مبنای محاسبه قرار نمی‌گیرد.
برای رشته‌های گروه برق و رایانه و رشته مکاترونیک در شاخه فنی و حرفه‌ای، حداقل نمره درس ریاضی ۱۲ است که در هدایت به رشته مدنظر قرار می‌گیرد.
ب) تأثیر نمرات تمام دروس دوره اول متوسطه:
تأثیر تمام نمرات دوره متوسطه اوّل دانش‌آموز با ضرایب اختصاصی هر یک از آن‌ها در زمینه‌ها و رشته‌های تحصیلی براساس نمرات پایانی نوبت دوم (خردادماه) پایه‌های هفتم، هشتم و نهم صورت می‌گیرد.
آزمون‌های مشاوره‌ای (۳۰ امتیاز): در مجموع دو آزمون رغبت (عمومی ــ اختصاصی) و توانایی‌ها در پایه نهم از دانش‌آموزان گرفته شد.
نظرخواهی از دبیران (۱۰ امتیاز): مشاور مدرسه در ابتدای سال تحصیلی با حضور مستمر در جلسات شورای معلمان، علاوه بر ارائه اطلاعات مربوط به نحوه هدایت تحصیلی ــ شغلی دانش‌آموزان و نقش معلمان در شناسایی استعدادها، رغبت‌ها و توانایی‌های آنان، نسبت به آشناسازی معلمان با نحوه تکمیل نمونبرگ مربوط در سامانه هدایت تحصیلی اقدام کرد.
نظرخواهی از والدین (۵ امتیاز): مشاور مدرسه در طول دوره اول متوسطه با دعوت از اولیاء دانش‌آموزان (حداقل ۴ جلسه در سال) همچنین با تشکیل جلسات فردی و گروهی، آنان را نسبت به شناخت از استعدادها، رغبت‌ها، توانایی‌ها، شخصیت، ارزشهای فرزندشان و نیز امکانات و نیازهای منطقه آشنا کرد.
نظر مشاور (۱۰ امتیاز): مشاور مدرسه با توجه به وضعیت عملکرد تحصیلی دانش‌آموز در سه سال دوره متوسطه اول، نظر والدین، نظر معلمان و نظر دانش‌آموز، نسبت به اختصاص امتیاز مربوط به نظر مشاوره‌ای خود اقدام کرد.
هر دانش‌آموز در صورت کسب حدنصاب نمره در دروس تخصصی، دارای امتیاز و رتبه در هر شاخه و رشته تحصیلی می‌شود که ثبت‌نام نهایی دانش‌آموز در مقطع متوسطه دوم، منوط به کسب مجوز براساس نمونبرگ هدایت تحصیلی و با توجه به ظرفیت‌ها و محدودیت‌های منطقه‌ای در مدرسه مقصد است.
با توجه به این‌که هدایت تحصیلی دانش‌آموزان بر اساس سه عامل عملکرد تحصیلی، بررسی‌های مشاوره‌ای، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های منطقه‌ای صورت می‌گیرد، براین اساس ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس متوسطه دوم به‌شرح زیر است:
هر دانش‌آموز دارای 12 اولویت است که تصمیم‌گیری نهایی در انتخاب شاخه، زمینه و رشته تحصیلی، منوط به مشورت با مشاور مدرسه و رعایت شاخص‌های ابلاغی توسعه متوازن در هر یک از شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی مربوط به همان منطقه است و در نمونبرگ هدایت تحصیلی اعمال می‌شود و دانش‌آموزان در صورت کسب حداقل امتیاز لازم، می‌توانند نسبت به انتخاب شاخه، زمینه و رشته دلخواه خود اقدام کنند.
همچنین برگه هدایت تحصیلی برای دانش‌آموزان تجدیدی در شهریور ماه صادر می‌شود.
دانش‌آموزانی که حد نصاب نمره را در یکی از رشته‌های تحصیلی در خرداد ماه کسب نکرده باشند، می‌توانند با شرکت در امتحان تعیین رشته در شهریور ماه (همزمان با امتحان دانش‌آموزان تجدیدی) نسبت به کسب حد نصاب نمره لازم اقدام کنند و پس از آن نمونبرگ جدید هدایت تحصیلی برای آنان صادر می‌شود.
مشاور مدرسه پس از صدور نمونبرگ نهایی هدایت تحصیلی با انجام مشاوره فردی و خانوادگی، دانش‌آموزان را در انتخاب رشته مناسب راهنمایی می‌کند.
همه دانش‌آموزان دارای اولویت «الف» تا «ج» در صورت دارا بودن شرایط خاص مدارس غیردولتی، بدون هیچ محدودیتی می‌توانند نسبت به ثبت نام در زمینه یا رشته دلخواه خود اقدام کنند.