رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دولت و بانک مرکزی باید در تکنرخی شدن ارز مصمم باشند و مجلس نیز، در این راستا از این سیاست حمایت خواهد کرد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو،محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در برنامه تیتر امشب شبکه خبر گفت: در حوزه اقتصادی، یکی از ساز و کارها این است که باید به سمت ایجاد شفافیت و جلوگیری از رانت و فساد برویم و ساز و کار نرخ ارز بر اساس عرضه و تقاضای واقعی شکل بگیرد؛ به نحوی که روندی را که موجب شده امروز میلیاردها دلار از منابع کشور به هدر رود و به یک رانت تبدیل شده است، متوقف کنیم.
وی افزود: در حوزه اجرا، خیلی از مولفهها باید در این زمینه اثرگذار باشد که بتوانیم سیاست تک نرخی شدن ارز را به سرعت اجرایی و عملیاتی کنیم. بر این اساس، در جلسات مستمری که با رئیس کل بانک مرکزی و مسئولان اقتصادی کشور داشتیم، مخصوصا بعد از برجام که شرایط مبادلات ارزی فراهم شده، این امکان را فراهم میکند که به سمت تک نرخی شدن ارز برویم.
پورابراهیمی خاطرنشان کرد: سالهای قبل پیشنهاد تک نرخی شدن ارز داده شد و تا امروز عملیاتی نشده که جای گله دارد. دغدغههای سفته بازی در بازار نیز با مکانیزمها قابل حل است؛ چون بخشی از سفته بازی و سوداگریها از طریق سیاست تک نرخی شدن ارز قابل حل خواهد بود. بر این اساس، از طریق ابزارهای مالی و مکانیزم جهانی میتوان این کار را عملیاتی کرد.
وی افزود: سوال از بانک مرکزی این است که امروز در کشور بازاری وجود ندارد که مبادلات جهانی صورت میگیرد؟ درخواست ما این است که نرخ بازار شفاف شود و با سازوکارهای موجود میتوان این کار را عملیاتی کرد.
پورابراهیمی گفت: باید این اهتمام از دولت برای تک نرخی کردن ارز دیده شود؛ بنابراین اگر دولت فضا را فراهم کند و بانک مرکزی مصمم به تک نرخی کردن ارز باشد کارها به خوبی انجام خواهد شد و اینها همه باید با اراده دولت و عزم جدی بانک مرکزی باشد و باید ما نیز از این کار و سیاست تک نرخی شدن ارز حمایت کنیم، اما باید به تدریج این کار انجام شود.
تک نرخی شدن ارز از فساد و آلوده شدن دستگاههای اجرایی جلوگیری میکند
همچنین حسین عبده تبریزی، کارشناس اقتصادی درباره فواید تک نرخی شدن ارز در اقتصاد گفت: تک نرخی شدن ارز مثل هر محصول دیگری است و طبیعی است که بیشتر مردم به دنبال خرید به قیمت پایینتر و ارزانتر هستند؛ بنابراین اقتصاد به دنبال نرخ واحد است و وقتی عرضه و تقاضا همدیگر را قطع میکنند، باید یک نرخ واحد باشد.
وی افزود: اگر اقتصادی طراحی شود که بتوانیم یک جنس را در یک جا بخریم و در جایی دیگر گرانتر بفروشیم و بدون کار و ریسک باشد، اقتصاد به مشکل میخورد. درباره نرخ ارز نیز همین موضوع است اگر ارز را ارزان بخریم و به نرخ بالاتر بفروشیم بی عدالتی در اقتصاد ایجاد میشود، با توجه به اینکه نظام چند نرخی را در دوران جنگ هم داشته ایم و در دوران بعد از جنگ تلاش کردیم که ارز را تک نرخی کنیم.
به گفته عبده تبریزی، البته بعد برای مدتی تک نرخی داشتیم، اما در زمان تحریمها سیستمها به هم خورد و تک نرخی شدن ارز با مشکل مواجه و سیستم چند نرخی شد. هرجا که چند نرخی داشته باشیم فساد نیز هست بنابراین تک نرخی شدن ارز از فساد و آلوده شدن دستگاههای اجرایی جلوگیری میکند.
تبریزی گفت: در شرایط تحریمها تک نرخی شدن ارز وجود نداشت. چون ما مجبور به فروش نفت بودیم، اما در قبال آن از هند و چین و کره جنوبی به سه نرخ مختلف پول نفت را باید دریافت میکردیم.
وی افزود: به تازگی ارز مسافرتی بجز ارز عتبات و کربلا حذف شده است، بنابراین بانک مرکزی تصمیم گرفته به سمت تک نرخی شدن ارز حرکت کند، اما حال باید دید آیا از نظر معاملاتی مشکل داریم یا خیر؟ که باید گفت: از نظر معاملاتی تا حدی مشکل داریم، چون بانکهای بزرگ در حال حاضر با بانک مرکزی کار نمیکنند بنابراین مقداری تفاوت قیمت خواهیم داشت. بانک مرکزی به سمت تک نرخی حرکت کرده و در حال حاضر در تلاش است که فاصله قیمتی ارز را کم کند.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: در شورای بورس این تصمیم گرفته شد که بازار آتی ارز ایجاد شود و با توجه به ایجاد صندوقهای ارزی نیز سیاست تک نرخی شدن ارز دیده میشود. نگرانی بانک مرکزی این است که سیاست ذخیره کردن ارز ایجاد نشود و نگهداری بیش از ۱۰ هزار دلار را غیر مجاز شناخته، چون نگهداری ارز به زیان اقتصاد است.
وی افزود: بانک مرکزی کاملا مصمم است که نرخ بازده ارز بالا نرود، گرایش بانک مرکزی این است که سرمایهها به سمت تولید و اشتغال برود، اما بازهم ریسک وجود دارد و باید مراقب باشیم که سوداگری در بازار ایجاد نشود. حالا که دولت توانسته تورم را کنترل کند انتظار است که دولت نقش فعالی در بازار داشته باشد تا دوباره سفته بازی و سوداگری در جامعه ایجاد نشود.
تک نرخی شدن ارز در شرایط فعلی بار دیگر تورم را دو رقمی خواهد کرد
علی دینی ترکمانی، کارشناس اقتصادی دیگر مهمان برنامه گفت: اگر امروز کسی بتواند به نرخ رسمی و به قیمت ۳۳۴۰ ارز بگیرد و در بازار به نرخ آزاد ۳۹۰۰ تومان بفروشد مابالتفاوت قابل توجهی بدست میآورد و رانت و فساد ایجاد میشود. اگر نرخ ارز در برابر ریال نیز پایین بیاید واردات ارزانتر و صادرات گرانتر در نتیجه مصرف کالاهای وارداتی بیشتر میشود و تولید ضربه میخورد که برای اینکه نسبت کالاهای صادراتی و وارداتی بهم نخورد بهتر است که تک نرخی شدن ارز به درستی اجرا شود، اما نکته این است که تجربه سالهای بلند ۴۰ سال گذشته بعد از انقلاب نشان میدهد که جز دهه ۸۰ که نرخ رسمی ارز و نرخ بازار با هم منطبق بودند در دیگر دورهها این امکان را نداشتیم.
وی افزود: در شرایطی که فشارهای تورمی وجود دارد و انتظارات فزاینده برای نرخ ارز وجود دارد تک نرخی شدن ارز امکان پذیر نیست، چون موجی از نقدینگی در بازار ارز ایجاد خواهد شد و تقاضای سوداگرانه و سفته بازی در بازار ایجاد خواهد شد. تک نرخی شدن ارز بسیار کار خوبی است، اما در شرایط فعلی اقتصاد ایران، تنشهای سیاسی در منطقه، کاهش شدید قیمت نفت و کاهش درآمدهای ارز موجب شده که شرایط لازم برای تک نرخی شدن ارز در حال حاضر وجود نداشته باشد.
به گفته این کارشناس اقتصادی، در سال ۹۰ دلار به ۱۰۰۰ تومان رسید در پایان سال به ۱۷۰۰ رسید در سال ۹۱ تا ۳۷۰۰ حتی تا ۳۹۰۰ نیز رکورد زد، اما در سال ۹۲ به دلیل انتخابات قدری پایین آمد که این تلاطم بیشتر به دلیل تقاضای سوداگرانه و سفته بازی در بازار بود.
وی معتقد است که همچنان هم فضا ملتهب است که بخشی از نقدینگی به صورت موجی به بازار ارز میرود. پیش بینی میشود خروج ارز از نرخ ارز مبادلهای به این معناست که بخشی از ارز وارد بازار آزاد شود. تجربه هم نشان میدهد که فشارهای تورمی مثل سالهای قبل ایجاد شود. وقتی موتور انتظارات شروع به کار کند عدهای روی ارز سرمایه گذاری خواهند کرد که موجب گران شدن دلار در بازار خواهد شد که این بازار را به سمت دلاریزه شدن پیش خواهد برد.
دینی ترکمانی، گفت: نرخ سپردهها پایین آمده و افراد ریسک پذیر ممکن است سرمایه خود را از بانک خارج کنند و به سمت سرمایه گذاری دلار بروند. یکی از افتخارات دولت تک رقمی شدن تورم بوده است؛ اما در شرایط فعلی تک نرخی شدن ارز باردیگر تورم را دو رقمی خواهد کرد. شاخص بندی قیمتها با نرخ دلار نیز ممکن است تورم را افزایش دهد، باید تک نرخی شدن تدریجی باشد.