گردشگران ایرانی سال ۲۰۱۵ ترکیه حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بودهاند. در سال ۲۰۱۶ با وجود ناآرامیهای ترکیه تعداد گردشگران ایرانی وارد شده به این کشور یک میلیون و ۶۶۵ هزار نفر بوده است که تفاوت چندانی با سال قبل ندارد.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ آمارها نشان میدهد ایرانیها علاقه زیادی برای رفتن به ترکیه دارند. بعضی مثل اتحادیه هتلداران ترک میگویند در سال ۲۰۱۷ حدود دو میلیون ایرانی به ترکیه آمدند و برخی دیگر نیز مانند پایگاه خبری «ایربا» ترکیه آمار میدهند فقط در نیمسال نخست ۲۰۱۷ حدود یک میلیون ایرانی به ترکیه رفتند و حتی پیشبینی کردهاند مسافران ایرانی که تا پایان سال ۲۰۱۷ به ترکیه سفر میکنند رکورد سالیان گذشته را هم خواهند شکست.
جالب اینکه در سال ۲۰۰۱ فقط ۳۲۷ هزار ایرانی برای مسافرت و گردش، ترکیه را انتخاب کرده بودند، اما این عدد در ۱۵ سال گذشته رفتهرفته افزایش یافته تا اینکه در سال ۲۰۱۷ مسافران ایرانی ترکیه به حدود دو میلیون نفر رسیده است.
جالبتر اینکه در سال ۲۰۰۵ متقاضیان سفر به ترکیه به عدد ۹۵۷ هزار نفر رسیده بود! اگرچه گردشگران ایرانی در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ که دلار جهش خارقالعادهای یافته بود کمتر به ترکیه رفتند، اما بعد از فروکش کردن گرانی دلار باز شوق رفتن به ترکیه به سرشان زد.
آمارها نشان میدهد گردشگران ایرانی که در ۲۰۱۵ به ترکیه رفتهاند چیزی حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بودهاند. البته در سال ۲۰۱۶ در پی ناآرامیهای ترکیه تعداد گردشگران ایرانی وارد شده به این کشور به یک میلیون و ۶۶۵ هزار نفر رسید. این در حالی است که طبق گزارشی که خبرگزاری «ایسنا» به نقل از منابع خبری خارجی منتشر کرده روند سفر ایرانیان در سال ۲۰۱۷ میلادی رشد قابل توجهی را نشان میدهد؛ تا آنجا که طی ۶ ماه نخست سال جدید، بیش از یک میلیون ایرانی از این کشور دیدن کردهاند.
استانبول از کیش بهصرفهتر است! ابراهیم جمیلی، عضو اتاق بازرگانی درباره دلایل علاقه ایرانیها برای سفر به ترکیه به «فرهیختگان» گفت: «واقعیت این است که هزینه سفر به آنتالیا در مقایسه با کیش مقرون بهصرفهتر است و مردم به جای رفتن به جاهای دیدنی ایران به ترکیه میروند و این نوعی استفاده از فرصت توسط ترکیه است.» وی گفت: «علاوهبر این لیر ترکیه ارزان است، به همین دلیل وقتی پول یک کشور در برابر ارزهای دیگر کشورها ارزان است، واردات از آن کالا مقرون بهصرفهتر است، لذا کالای آن کشور هم ارزان به دست مصرفکننده خارجی میرسد.»
جمیلی در ادامه با انتقاد از پایین نگه داشتن ارزهای خارجی در ایران مانند دلار و لیر توسط بانک مرکزی گفت: «وقتی ما ارز خارجی را مصنوعی پایین نگه میداریم، همین مساله باعث میشود واردات از تولید ارزانتر باشد و کسی تولید نکند و به جای تولید همان کالا را از خارج وارد کند، درنهایت تولید کاهش مییابد و بازار به مشکل میخورد و مجبور به واردات انبوه میشویم. وقتی واردات افزایش یابد، تقاضای دلار افزایش مییابد و از آن طرف قیمت دلار بالا میرود. باید تولید ملی را تقویت کرد و در کنار تقویت تولید ملی قیمت ارز را هم کنترل کرد، البته دستوری نمیشود این کار را انجام داد.»
مسافران ایرانی از لیر ترکیه استفاده میکنند مسعود دانشمند، دبیرکل خانه اقتصاد ایران نیز درباره دلایل علاقهمندی ایرانیها برای سفر به ترکیه به «فرهیختگان» گفت: «لیر ترکیه ارزان است و از ارزانی لیر استفاده و کالای بیشتری از ترکیه وارد میکنیم. مسافرهای ما نیز از فرصت استفاده میکنند و به ترکیه میروند.» وی افزود: «حدودا چهار لیر میشود یک دلار، لذا برای مسافر ایرانی سفر به ترکیه بهصرفهتر از بسیاری جاهای دیگر است.»
وی درباره دلایل کاهش قیمت لیر ترکیه نیز گفت: «این تصمیمی است که دولت ترکیه بعد از مشکلات با روسیه و افت توریسم اتخاذ کرد. یکی از راهحلهای دمدستی این است که لیر را ارزان کند تا صنعت توریسم توسعه یابد و تولید داخلی و اشتغال آن بالا رود. هتلهای ترکیه در حال ورشکستگی بودند. در حال حاضر هتلهای ترکیه در مقایسه با آذربایجان، بلغارستان و یونان بسیار رقابتپذیر شدهاند.» عضو اتاق بازرگانی توضیح داد: «دولت ترکیه برای رقابت با رقبای گردشگری خود ارزش لیر را پایین آورده و تاکنون نیز موفق بوده است.»
کمک دولت به گردشگران ایرانی! وحید شقاقی شهری، اقتصاددان درباره تبعات اقتصادی سفر ایرانیها به ترکیه به «فرهیختگان» گفت: «آمار و ارقام نشان میدهد که اوضاع ارزی کشور خوب نیست. باید برنامهریزی کرد و تا به فاجعه نرسیده است جلوی اتلاف منابع در حوزه ارزی گرفته شود.» وی گفت: «خندهدار است که دولتها تا قبل از تحریمها ۲۵ سال برای سفرهای خارجی ارز دولتی میدادند. بعد از مشکلات تحریم تازه متوجه شدند که نباید به سفر ارز دولتی داد. آن هم برای دو دهک بالای درآمدی که عمده سفرهای خارجی را اینها میرفتند. یادم هست چند سال پیش دلار ۳۶۰۰ تومان شده بود و دولت به کسانی که میخواستند به آنتالیا بروند دلار ۱۲۰۰ تومانی میداد!» وی مسافران ایرانی را که به ترکیه میروند دودهک بالای جامعه میداند و معتقد است باید محدودیتهایی را برای این افراد در نظر گرفت.
نباید اجازه داد که دو دهک جامعه اینجور منابع را خارج کنند. دولت با کمبود منابع و ارز مواجه است و سوبسید دولت به کسانی که به سفر میروند غیرقابل توجیه است. الان قیمت لیر ترکیه نیز رقم پایینی است و تنها کسانی که از این قیمتها استفاده میکنند آن دو دهک بالای جامعه هستند که سالی چند بار به ترکیه میروند.
هزینه ۴ هزار میلیاردی برای سفر به ترکیه امیر محبی، کارشناس اقتصادی نیز در گفتوگو با «فرهیختگان» درباره دلایل افزایش مسافرت ایرانیها به ترکیه در سالهای اخیر گفت: «ایرانیها در سالهای اخیر با توجه به توصیههای امنیتی مدیران ایرانی به ترکیه میروند. همچنین تغییرات اثرگذاری که در نرخ برابری لیر در برابر دلار به وجود آمده است برای خیلیها قابل توجه است.»
وی با بیان اینکه به نسبت دیگر کشورها، ارزانی قابل توجهی در ترکیه وجود دارد، گفت: «پیشبینی میکنم در سال میلادی جدید، با توجه به تغییرات نظام اقتصادی ترکیه و قابلیتمند کردن اقتصاد این کشور و پایین آوردن نرخ برابری لیر در برابر دلار بسیاری از گردشگران حتی از کشورهای اروپایی، ترکیه را برای مسافرت و خرید انتخاب خواهند کرد.»
این اقتصاددان با بیان اینکه اغلب ایرانیها یا برای خوشگذرانی به ترکیه میروند یا برای تجارت و خرید کالا، گفت: «متغیر اثرگذاری که ایرانیها را راغب میکند تا به ترکیه بروند این است که مسافران میتوانند با خود کالا وارد کنند و خیلیها سعی میکنند خانوادگی از این فرصت استفاده کنند. عموما کالاهای کوچک را وارد میکنند و بهطور متوسط هر کدام ۵۰۰ دلار خرید میکنند. جمعیت خانوادگی دستمایهای برای تجارت خارجی شده است. کالاهای ترک را وارد میکنند و در داخل میفروشند.
برخی نیز با خود دارو وارد میکنند. هر کدام یک بسته دارو با خود وارد میکنند و در داخل میفروشند. مانند مکملها و داروهای مغزی یا داروهای زیبایی.» وی اضافه کرد: «با وجود رکود و کمبنیه بودن درآمد پایدار در داخل کشور و همچنین با به وجود آمدن تغییرات در نرخ ارز فرصتی در اختیار یک عده از مردم قرار گرفته است تا از این تجارت برای درآمدزایی استفاده کنند.»
وی درباره هزینه سفر ایرانیها به ترکیه در یکسال نیز گفت: «اگر میانگین هزینه سفر هر ایرانی را به ترکیه دو میلیون تومان در نظر بگیریم، با محاسبه دو میلیون نفر در سال، سالانه چهار هزار میلیارد تومان در سال، ارز از کشور خارج میشود. این یک برآورد اولیه و محاسبه ساده بدون در نظر گرفتن خرید کالا و تجارت است.»