از «پدر و پسر» تا انقلاب ایران به روایت بی بی سی

گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو،  پس از شدت تظاهرات گسترده توسط مردم ایران در سال ۱۳۵۷ نظام ستمشاهی به شدت احساس خطر کرده و شرایط را برای ادامه دادن روند پیشین حکومت داری به صلاح ندید. از این رو محمدرضا پهلوی شاه وقت و حاکم رژیم پهلوی اقدام به ترک کشور کرده و در تاریخ ۲۶ دی ماه ۱۳۵۷ از ایران رفت.

اکنون در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان با سالگرد فرار شاه معدوم از کشور، به سراغ کتاب‌های تاریخی رفته‌ایم تا بتوانیم فرار شاه ملعون از کشور را از زوایای مختلف بررسی کنیم.

باید توجه داشت که تاکنون کتاب‌های متعددی در این زمینه به چاپ رسیده اند و نویسندگان بسیاری ابعاد انقلاب اسلامی را بررسی کرده اند، اما در خیل عظیم این کتاب‌ها ترجیح این نوشتار بر معرفی کتاب‌هایی است که بطور مشخص فرار شاه معدوم را بررسی کرده‌اند. در ادامه با این کتب آشنا می‌شوید:

گام‌به گام با انقلاب
این کتاب توسط اکبر خلیلی در دو جلد به چاپ رسیده است که شامل تحقیقات و مشاهدات عینی نویسنده از شکل‌گیری انقلاب اسلامی تا تسخیر لانه جاسوسی آمریکا است. گام به گام با انقلاب از نخستین کتاب‌هایی است که درباره تاریخ انقلاب اسلامی و در روز‌های وقایع آن نوشته شده است. نویسنده کتاب درباره مجموعه "گام به گام با انقلاب" اظهار داشته است: «این کتاب شامل تحقیقات و مشاهدات عینی خودم از تمام رویداد‌ها و وقایع دوران قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است، من در آن دوران با یک دستگاه دوربین فیلم‌برداری، قلم و کاغذ تمام لحظات حضور مردم در صحنه‌های مبارزه علیه رژیم پهلوی را ثبت می‌کردم.»

 

نهضت امام خمینی
کتاب «نهضت امام خمینی» برای اولین بار در سال ۸۱ با هدف بررسی تاریخ نهضت امام خمینی به نگارش درآمد. این مجموعه با ارائه شواهد و اسناد و مدارک سعی در بازگو کردن جزئیات نهضت امام (ره) داشته و در مقدمه یادآور شده است که طی سال‌های بسیار طولانی و در تمامی سفر‌ها بغیر از سفر ترکیه با امام خمینی همراه بوده و اسناد بسیار مهمی را جمع آوری کرده است.

 

دو سال آخر: رفرم ... تا انقلاب
در اولین سال‌های پس از انقلاب هدی صابر کتاب «دو سال آخر: رفرم ... تا انقلاب» را بر اساس پژوهشی تاریخی نگاشت که در سال ۱۳۶۳ اجازه انتشار یافت، نام مستعار وی «ه. موحد» بود و کتاب را انتشارات امیرکبیر منتشر کرد، در مقدمه‌ی این کتاب آمده است: «نظم و ترتیب دادن به حوادث تاریخی و مدون و منسجم نمودن، همواره به عنوان یک انتظار طبیعی از سوی آیندگان و نسل‌های آتی ـ. که درصدد پی‌جویی و کنکاش تاریخ گذشتگان و حوادث قبل از خود می‌باشند ـ. مطرح است؛ همچنان که نسل حاضر نیز با دقت و موشکافی و علاقه‌ای وافر، وقایع گذشته را در لابلای متون و اسناد جستجو می‌کند و نکات آن را به زیر ذره‌بین می‌برد، لذا گردآوری مکتوب وقایع تاریخی زمان حاضر و شکل بخشیدن به آن، نیز مسئولیتی است که می‌باید بدان عمل گردد.»

 

سقوط شاه
«سقوط شاه» نام کتابی است که توسط فریدون هویدا نگاشته شد و حسین ابوترابیان سال‌ها بعد آن را ترجمه کرده است، این کتاب روایتی از زندگی هویدا در سال‌های قبل و پس از انقلاب است. در قسمتی از مجموعه آمده است: «فریدون در دمشق به دنیا آمد؛ در بیروت بزرگ شد، و در همان جا تحصیلات خود را در رشته حقوق آغاز کرد، سپس از دانشگاه سوربن پاریس مدرک دکتری در رشته حقوق بین‌الملل دریافت کرد، هویدا در سال ۱۹۴۸ میلادی از جمله تهیه‌کنندگان متن پیش‌نویس اعلامیه جهانی حقوق بشر بود و طی سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۶۲ میلادی در سازمان یونسکو بخش ارتباطات جمعی به کار مشغول بود، در سال ۱۹۵۷ و یک سال پس از آن که برادرش امیرعباس به نخست‌وزیری ایران رسید، وی به سمت معاون وزیر امور خارجه رسید، طی سال‌های پس از انقلاب زندگی هویدا در مسافرت میان پاریس و نیویورک می‌گذشت؛ هویدا در فرانسه به دلایلی از جمله بنیانگذاری نشریه سینمایی کایه دو سینما، و همچنین شناخت مسایل جهان عرب شهرت فراوانی داشت.»

 

روز شمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی
«روز شمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی» کتابی است که حیات سیاسی حسنعلی منصور و اثرات وی بر وقایع تاریخی را بررسی می‌کند، نحوه قرار گرفتن وی در جمع وابستگان سیاست امریکایی در حکومت و نیز چگونگی ترور وی به دست شهید محمد بخارایی را از جمله موارد مورد بررسی این کتاب است.

 

تاریخ سیاسی ۲۵ ساله ایران
غلامرضا نجاتی در این مجموعه مطالبی را روایت می‌کند که خود از نزدیک شاهد آن‌ها بوده است. نجاتی که از افسران برجسته ارتش ایران بود بواسطه علاقه‌ای که به ثبت تحولات تاریخی داشته است، تاریخ آن دوره را بر اساس مشاهدات عینی روایت کرده است. گفتنی است از جمله اقدامات وی در دوران ملی شدن صنعت نفت، این بود که او به جای اطاعت از فرمانده و وفاداری نسبت به شاه، مسوولیت و وفاداری نسبت به ملت و میهن خود و فرمانبری از وجدان و منافع ملی را برگزید، به این جهت به محض شروع نهضت ملی و ماجرای ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر محمد مصدق به گروه افسران ناسیونالیست پیوست و در ادامه اتفاقاتی را که پیش چشمانش رقم خورد را روایت کرد.

 

انقلاب ایران به روایت رادیو بی بی سی
این کتاب به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی و نویسندگی عبد الرضا هوشنگ مهدوی
منتشر شده است که وقایع انقلاب اسلامی را از منظر بی بی سی روایت می‌کند.

 

هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی
انتشارات بنیاد تاریخ اسلامی ایران در ۱۳۷۱ خورشیدی کتاب «هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی» را در ۲ جلد به چاپ رساند؛ غلامرضا کرباسچی نویسنده کتاب به روایت رخداد‌های تاریخ انقلاب اسلامی پرداخته است.

 

پدر و پسر: ناگفته‌ها از زندگی و روزگار پهلوی‌ها
در این کتاب محمود طلوعی نویسنده مجموعه وقایع و رویداد‌های دوران سلطنت پهلوی را با اشاره به زندگی خصوصی پهلوی اول و دوم بازگو می‌کند، عمده مطالب کتاب به شرح رویداد‌های سیاسی این دوران و شیوه حکومت پهلوی‌ها و روابط پدر و پسر با قدرت‌های خارجی اختصاص دارد.

 

 

 

 

گزارش: طاهره ایمانی