یکی از تجارب ناموفق زلزله کرمانشاه، کمک به افراد و نهادهایی بود که هیچ ساز و کار نظارتی برای آنها تعریف نشده و در موارد مشابه گذشته نیز سابقه نظارت گریزی داشتهاند.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، علیرغم اقدامات انجام گرفته در نصب بیش از ۳۰۰۰ کانکس و اسکان موقت زلزلهزدگان، در حالی که اخبار حاکی از جان باختن دو نوزاد در مناطق زلزلهزده در اثر سرمای هواست و گزارشهای هواشناسی از برودت هوا در این مناطق برای روزهای آینده حکایت دارد؛ برخی افراد و گروههایی که در روزهای آغازین وقوع زلزله اقدام به جمعآوری کمکهای مردمی کردهاند پس از گذشت دو ماه همچنان این مبالغ را در حسابهای شخصی خود بلوکه کرده و از اختصاص آن به مردم امتناع میکنند. با وجود کمکهای انجام گرفته توسط نهادهای دولتی، ارتش، سپاه، بسیج و گروههای خودجوش مردمی همچنان برخی مشکلات نظیر احداث شبکه آبرسانی موقت، کمبود سرویس بهداشتی و کانکسهای استحمام در مناطق زلزلهزده به چشم میخورد. با این حال برخی افراد و گروهها تصمیم گرفتهاند کمکهای نقدی مردم را در حسابهای شخصی خود بلوکه کنند و یا به نحوی مؤسسات تحت مدیریت خود را از این مبالغ بینصیب نگذارند. صادق زیباکلام که پس از زلزله کرمانشاه برای جمعآوری کمکهای مردمی اعلام آمادگی کرد و شماره حساب خود را در اختیار مخاطبانش قرار داد، رقمی نزدیک به سه میلیارد و چهارصد میلیون تومان از این رهگذر دریافت کرده است. فارغ از این که چنین مبلغ کلانی مربوط به کمکهای اهدایی چه تعدادی از مخاطبانش بوده و چگونه و از چه کانالهایی به حساب شخصی او واریز شده است؛ زیباکلام هفته گذشته و پس از گذشت حدود ۲ ماه از زلزله کرمانشاه اعلام کرد از این مبلغ تنها ۳۰ میلیون آن را برای کمک به زلزلهزدگان استفاده کرده و با حدود سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان باقیمانده که با سود ۱۰ درصد در بانک سپردهگذاری کرده، قصد انجام اقدامات ساختاری و فرهنگی برای مردم منطقه دارد و از چند طرح کلی نظیر «دهکده امید» که تاکنون فاقد مطالعات کارشناسی بودهاند نام برد. این در حالی است که نامبرده طی سخنانی در برخی محافل درباره ایدههایش؛ حتی احداث سالن آمفیتئاتر را بر سایر ملزومات اصلی و ضروری زلزلهزدگان ارجحیت داده است. زیباکلام که اخبار مربوط به جان باختن دو نوزاد در مناطق زلزلهزده از سرمای هوا را انکار و این قبیل گزارشها را فضاسازیهای احساسی عنوان میکند در حالی به کلیگویی درباره طرحهای انتزاعیاش میپردازد که بر فرض مناسب بودن ایدههایش هیچ توضیح روشنی درباره مالکیت این دهکده احتمالی و یا سایر طرحهای عمرانی خیالی نمیدهد! آیا قرار است این مجموعهها در اختیار او و دوستانش قرار گیرد تا مانند نمونههای دیگر صرف انجام کارهای جناحی و سیاسی به اسم اقدامات اجتماعی و فقر زدایی شود؟! با این کار آیا این مردم منطقهاند که از کمکهای مردمی منتفع شدهاند یا گروههای سیاسی نزدیک به ایشان؟! اساسا آیا قوانین شرعی مجوز استفاده از کمکهای مردمیای که برای زلزلهزدگان اختصاص داده شده در موارد غیر را میدهد؟ از طرف دیگر جمعیت موسوم به امام علی (ع) که تحت مدیریت شارمین میمندینژاد (فرزند محمدحسین میمندینژاد از عناصر نزدیک به حسین فردوست و دربار پهلوی) فعالیت میکند پس از گذشت بیش از یک ماه از زلزله کرمانشاه و تحت فشار سؤالهای متعدد هوادارانش سرانجام گزارشی نیم بند از دریافتها و هزینههایی که توسط این جمعیت در مناطق زلزله زده انجام شده، ارائه کرد. اما همین گزارش ناقص نیز با ابهامات فراوان روبرو شد. در این گزارش، جمعیت موسوم به امام علی (ع) در حالی مدعی توزیع دو سوم از کمکهای غیرنقدی در مناطق زلزله زده شده که هیچ اطلاعی نسبت به سرنوشت یک سوم باقیمانده این کمکها نداده است. ضمن اینکه هیچ فهرست دقیقی از انواع و میزان اقلام اهدا شده و چگونگی توزیع آن نیز در دست نیست. همچنین این جمعیت اعلام کرد از میان حدود دو میلیارد و سیصد میلیون تومان کمکهای نقدی اهدایی تنها چیزی حدود ٦٠٠ میلیون تومان آن را در مناطق زلزله زده هزینه کرده و در حالی که هیچ اسناد و گزارشی از چگونگی هزینه کردن این ٦٠٠ میلیون تومان ارائه نداد، اعلام کرد با یک میلیارد و هفتصد میلیون تومان باقیمانده از کمکهای اهدا شده مردم، قصد خرید زمین و احداث یک مجموعه چند منظوره به نام خودش در کرمانشاه را دارد! تصمیم خودسرانه جمعیت موسوم به امام علی (ع) برای کمکهای نقدی مردم این سؤال را به وجود آورده که تشکیلات شارمین میمندینژاد با چه مجوزی از پول مردم که با نیت کمک به خانوادههای زلزلهزده پرداخت شده برای خرید ملک به نام خود و ساخت بنای اختصاصی برای این تشکیلات استفاده میکنند؟ با این کار آیا کمکهای مردمی در اختیار زلزلهزدگان قرار گرفته یا صرف افزایش داراییهای تشکیلات شارمین شده است؟ این جمعیت در توضیحات خود آورده با توجه به فعالیت گروههای دیگر نیازی به فعالیت در حوزه تهیه کانکس و اسکان موقت زلزله زدگان ندیده است! که باید پرسید چرا باقیمانده کمکهای نقدی را در اختیار گروههای مردمی دیگر که مشغول ساخت کانکس بودهاند قرار نداده تا فرآیند اسکان موقت زلزلهزدگان سریعتر رخ دهد و نیازی به تأمین هزینه ساخت کانکسها از بودجه عمومی کشور نباشد؟ چرا این مبالغ را صرف دسترسی مردم منطقه به آب گرم و تکمیل شبکه آبرسانی برای زلزلهزدگان نکرده است؟ چرا این جمعیت ترجیح میدهد کمکهای مردمی را در قالب ملک و ساختمان در اختیار خود نگه دارد و به مردم اختصاص ندهد؟ لازم به ذکر است پیش از این نیز در زلزله سال ١٣٩١ جمعی از هنرپیشگان اقدام به اخذ کمکهای مردمی برای مناطق زلزلهزده اهر، هریس و ورزقان کردند، اما پس از مدتی اعلام شد با توجه به کمکهای فراوان رسیده، دیگر نیازی به کمکهای اولیه نیست و آنها قصد دارند با کمکهای اهدایی مردم به آنها یک خانه فرهنگ در مناطق زلزله زده احداث کنند، اما با وجود گذشت بیش از ٥ سال، چنین ساختمانی بنا نشده و از سرنوشت کمکهای اهدایی مردم به هنرپیشگان هم خبری در دست نیست. یکی از تجارب ناموفق زلزله کرمانشاه، کمک به افراد و نهادهایی بود که هیچ ساز و کار نظارتی برای آنها تعریف نشده و در موارد مشابه گذشته نیز سابقه نظارت گریزی داشتهاند که لازم است مسئولان با ورود به این حوزه قوانین و مقررات مؤثری برای حفاظت از کمکهای مردمی وضع کنند. در زلزله اخیر در کنار چهرههای سینمایی، تلویزیونی و ورزشی، افراد گمنامی که به لطف شبکههای اجتماعی و نرمافزارهای پیامرسان مانند اینستاگرام و تلگرام؛ هوادارانی برای خود پیدا کردهاند نیز به صورت شخصی و بدون هیچ نظارت و ارائه گزارشی اقدام به جمعآوری کمکهای مردمی برای زلزلهزدگان کردند که در این میان مواردی از سوءاستفادههای مالی گزارش شد.