خبرگزاری دانشجو گزارش می‌دهد
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو-رضا حیدری: برجام قرار بود بخشی از راه حل دولت یازدهم و حسن روحانی برای بهبود وضعیت اقتصادی ایران باشد؛ اما این روزها تبدیل به چالشی دست و پا گیر شده که دولت و مذاکره کنندگان هم توان کافی در دفاع از آن را ندارند.
۲۶ دی سال ۹۴ بود که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به عنوان راه حلی از سوی ایران و سایر کشورهای اروپایی و آمریکایی به منظور به پایان رسیدن مناقشه هسته‌ای ایران امضاء شد تا دیپلمات‌ها از آن به عنوان «هنر مذاکره» به جای جنگ نام ببرند.
هرچند این توافق هسته ای از ابتدا منتقدان جدی داشت، اما دولت حسن روحانی کوشید که از دستاورد خود به هر نحوی حمایت کند و گاه در تلاش بود که این باور را به جامعه منعکس نماید که بهترین توافق ممکن را امضاء کرده اند. در این بین رسانه های حامی روحانی هم رفتاری اغراق آمیز داشتند و این اقدام دولت را بیش از پیش بزرگ نشان دادند.
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اغراق روزنامه های حامی دولت در خصوص برجام
اما هر چقدر که از عمر این توافق گذشت، اشکالات آن نمایان تر شد و انتقادات منتقدین به واقعیت شباهت بیشتری پیدا کرد. شاید یکی از تاریخی ترین تیترها را روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد در واکنش به صحبت های سعید جلیلی و محمدجواد ظریف منتشر کرد که جلیلی بر این باور بود برجام تحریم ها را لغو نخواهد کرد اما باور وزیرامور خارجه روحانی چیز دیگری بود.
بعدها «تقریبا هیچ» هم تیتر ماندگار روزنامه «وطن امروز» بود که از صحبت های «سیف» رئیس کل بانک مرکزی برگزید. سیف تنها چند ماه پس از توافق برجام در نشستی عنوان کرد که دستاورد دولت از این توافق تقریباً هیچ بوده است.
عمده انتقادات که از سوی جناح رقیب روحانی به توافق هسته ای وارد شده مربوط به «داده و ستانده» آن است. اصولگرایان و بسیاری از فعالین سیاسی و حقوقدانان بر این باورند که برجام، توافقی نامتوازن است و بین داده های ایران ستانده ها، هم وزنی نیست.
هرچند این ادعا از سوی مقامات دولتی رد شده و آنان سعی کرده اند که نشان دهند این توافق توانسته بخش قابل توجهی از خواسته های ایران را برآورده کند. اخیراً عباس عراقچی، عضو ارشد مذاکره کننده تیم هسته ای در برنامه تلویزیونی «جهان آرا» به انتقادات وارد شده به برجام پاسخ گفت و عنوان کرد که در در حوزه بیمه و دریافت پول از فروش نفت که تحریم های نسبتاً جدی علیه اقتصاد ایران بوده اند، برجام کارایی لازم را داشته است، اما در ادامه تاکید کرد هنوز مشکلاتی در حوزه بانک داری وجود دارد و نتوانسته اند آن را برطرف کنند.
عراقچی گفته بود: «تحریم‌های ناشی از هسته ای در سه حوزه انرژی، حمل و نقل و بانکی و مالی بود ما در دو حوزه اول کاملا به حالت عادی بازگشتیم اما هنوز در حوزه بانکی به حالت عادی بازنگشتیم، یک دلیل آن سیستم بانکی آمریکا ست و قوانین مربوط به fatf است»
این صحبت در حالی مطرح می شود که کارشناسان این انتقاد را وارد کرده اند که با وجود کارشکنی طرف های غربی و امریکا در معادلات بانکی چطور پول حاصل از فروش نفت و پتروشیمی وارد کشور می شود؟
نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در گفت و گویی که با خبرگزاری دانشجو داشت هم صحبت های عراقچی را رد کرده است. او به ما گفت: «طبق گفته آقای سیف، رئیس کل بانک مرکزی بانک‌های خارجی با ما همکاری نمی‌کنند حال اگر بانکی با آقای عراقچی کار می‌کند ما از آن بی خبریم»
اقدام خرید بخشی از سهام بانک های چینی از سوی دولت در همین راستا تحلیل می شود. این اقدام و خرید سهام بانک های خارجی در حالی صورت می گیرد که بر اساس توافق هسته ای می بایست معادلات به حالت قبل از تحریم ها بازمی گشت اما چنین اتفاقی رخ نداده است.
کارشنکی و تهدید امریکا موجب شده که بانک های بزرگ با ایران همکاری نکنند و چون «تعلیق» تحریم های هسته ای امریکا در اختیار ریاست جمهوری این کشور قرار دارد و براساس قانون آمریکا، رئیس جمهوری آمریکا موظف است هر سه ماه یک بار نظر خود را درباره پایبندی ایران به توافق هسته ای به کنگره آمریکا اعلام کند این رفتار موجب شده که بنگاه ها و موسسات بزرگ مالی حاضر به پذیریش ریسک سرمایه گذاری در ایران نشوند. این در حالی است که عمده ترین نگرانی طرف های غربی یعنی تعلیق و به عقب راندن برنامه هسته ای ایران با موفقیت به اجرا در آمده و به دلیل عدم ضمانت های کافی در برجام، ایران در حال حاضر توان کافی برای اجبار آنها به تعهداتشان را ندارد.
نبود مکانیسم مناسب از سوی ایران برای اجبار طرف های دیگر به انجام تعهداتشان، از سوی مجلس که مسئول نظارت بر اجرای برجام است نوعی انفعال تلقی شده است و همین امر موجب فشارهایی بر دولت شده است. عباس گودرزی عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی درگفت‌وگو با دانشجو گفته است «هر چه دیپلماسی ما منفعلانه‌تر عمل کند طرف مقابل از این انفعال استفاده کرده و فعالانه رفتار خواهد کرد. باید به طرف غربی بفهمانیم که دندان برجام‌های دیگر را بکند و چشم طمع از این کشور ببندد.»
فواد ایزدی کارشناس مسائل امریکا هم بر این باور است که آمریکایی‌ها برجام را به گروگان گرفته اند تا از این طریق بتوانند امتیازات بیشتری از ایران دریافت کنند. او در گفت و گویی که با خبرگزاری دانشجو داشت، عنوان کرد «امریکایی‌ها در برجام امتیازاتی از ایران گرفتند و به نظر می‌رسد این رویه برایشان خوشایند بوده است و فکر می‌کنند بیش از این هم بتوانند از ایران امتیاز بگیرند. با توجه به علاقه غیرطبیعی که در داخل به برجام نشان داده می‌شود ایالات متحده به دنبال گروگان گیری بچه دو ساله‌ای به نام برجام باشد و بگویند ما این توافق نامه را نابود می‌کنیم مگر آنکه شما در سایر حوزه‌ها به ما امتیاز دهید و از سوی دیگر به دنبال همراه کردن اروپا با این سیاست هستند تا آنها را به سمت ایران برای امتیاز بیشتر بفرستند.»
امیرعبدالهیان، معاون آفریقایی وزارت امورخارجه هم تحلیل فواد ایزدی را دارد و معتقد است که امریکا با برجام به دنبال گروگان گیری و اخذ امتیازات بیشتر است. او در توئیتی که اخیراً منتشر کرد می گوید «امریکا با گروگان گیری برجام از تهران باج خواهی می کند»
اما وضعیت این توافق پیچیده تر هم شده است. بسیاری بر این باورند که امریکا در نهایت پایبندی ایران را تائید نخواهد کرد و سعی خواهند نمود با ایجا فشارهای متعدد هزینه به شکست کشیدن این توافق را به گردن ایران بیندازد. در واقع امریکا در تلاش است که مزایایی حاصله از توافق هسته ای را برای ایران به حداقل برساند تا قبول آن برای ایران فایده ای نداشته باشد. این تحلیل را عباس عراقچی در برنامه «جهان آرا» در شبکه افق هم تائید کرد. او در آن برنامه تلویزیونی گفت: «آرزوی ترامپ این است که ایران از برجام خارج شود و در واقع برجام به هزینه ایران پاره شود»
اما به نظر می‌رسد که در صورت این اقدام از سوی دولت امریکا، دولت روحانی برنامه مشخصی برای مقابله با آمریکایی‌ها نداشته باشد. هرچند عراقچی در همان برنامه تلویزیونی تأکید کرد که خروج امریکا به‌منزله بی‌اعتبار شدن توافق هسته‌ای است و تهدید کرد که اگر امریکا از برجام خارج شود برجامی در کار نخواهد بود اما پیش از او سید کمال خرازی در نشست شورای راهبردی روابط خارجی که با حضور «میر ودرین» وزیر خارجه پیشین فرانسه برگزارشده بود عنوان کرد که خروج ایران از برجام به رفتار سایر کشورهای اروپایی بستگی دارد. او در پاسخ به پرسشی درباره اظهارات اخیر رئیس سازمان انرژی اتمی مبنی بر اینکه ایران با فرض احتمال خروج آمریکا از برجام با اروپایی‌ها این توافق را اجرا می‌کند، گفت: «این بستگی دارد به اینکه بقیه امضاکنندگان برجام چه مواضعی داشته باشند. اگر اروپایی‌ها بر سر مواضع خود بایستند و از برجام حمایت کنند، یک سناریو هست و اگر دست از حمایت بردارند سناریوی دیگری است.»
این قبیل صحبت‌ها که از سوی مقامات مسئول دولت در خصوص احتمال خروج امریکا عنوان‌شده نشان می‌دهد که روحانی برنامه مشخصی را در خصوص رفتارهای اخیر آمریکایی‌ها پیش‌بینی نکرده است. به نظر می‌رسد که دولت بیش‌ازاندازه به حمایت کشورهای اروپایی خوش‌بین است و انتظار دارد که در خصوص خروج امریکا از توافق هسته‌ای، بتواند با سایرین راه را ادامه دهد.
تعداد نظرات: ۱
ناشناس
۲۳:۱۷ - ۱۳۹۶/۱۱/۱۷
پاسخ
آقای ظریف در گفتگوی ویژه خبری گفتند: خط به خط متن برجام براساس بی اعتمادی متقابل بوده !! ی ظریف، تعهدات را زودتر انجام دادن و حتی مرحله به مرحله و براساس اقدام طرف مقابل تعهدات را اجرایی نکردن آیا معنایش جز اعتماد به وعده های دشمن است!!؟/ و اما در مورد اینکه ی ظریف بگوید نمیتوانم ادعا کنم که از این بهتر نمیشد اما میتوانم ادعا کنم این برجام نه همه انچیزیست که ما میخواستیم و نه همه آنچیزیست که انها میخواستند/ ببینید ی ظریف و ی روحانی تجربه حضور در مذاکرات و پذیرش پروتکل الحاقی و دبه کردن دشمن و بسته شدن تاسیسات اتمی در دولت هشتم را داشتند رهبری معظم هم که شروط ۹ گانه را بیان فرمودند و همچنین بارها از بی اعتماد بودن امریکا سخن گفتند / آیا آن تجربه ها و شروط و سخنان رهبری برای دولت ی روحانی کافی نبود !؟ تا متن برجام را بگونه ای تنظیم کنند که فرصت هرگونه بدعهدی و سوء استفاده را از امریکا و اروپا بگیرند و انان را مجبور به رعایت تعهدات خود بکنند !!؟ / اگر بی اعتماد بودید و بدعهدی امریکا قابل پیش بینی بود چرا مکانیسمی طراحی نکردید که درصورت نقض برجام توسط امریکا و... بتوانید از او شکایت کنید !؟ چرا برجامی را پذیرفتید که فرصت شکایت را از شما بگیرد!؟ و در صورت شکایت ظرف ۳ ماه تحریم های شورای امنیت هم بحال اول باز میگردد / اگر برجام قابل دفاع بود دولت ی روحانی از رویارویی با کارشناسان منتقد برجام و مناظره با آنان در رسانه ملی واهمه نداشت/ از دولتی که از رویارویی با منتقد داخلی بترسد ، چه انتظاریست که از دشمن نترسد و باج به دشمن ندهد / دولتی که از سایه جنگ خیالی ترسید و برجام را پذیرفت حالا هم حفظ برجام را ضامن برهم نخوردن امنیت منطقه میداند !!! انگار تا قبل از برجام امنیت نداشتیم که حالا با برجام و حفظ آن قرار است برایمان امنیت بیاورند
ارسال نظرات