از «پاپی»های ساده تا «کلاسیک‌»‌های باهوش/ دانشجوها این روزها چه موسیقی‌هایی گوش می‌کنند

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-حدیثه ایزدی، بوق، بوق، بوق.......... صدای بوق ماشین‌ها رو نمی‌شنوی! آهای حواست کجاست؟ نمی‌شنوی؟! دارند صدات می‌زنند، چقدر راه رفتی؟ اون چیه تو گوشت که متوجه اطرافت نمیشی! تمام این مدت داشتی به موسیقی گوش می‌دادی؟! آره. تو به موسیقی گوش میدی؟ آن وقت چی گوش میدی؟

موسیقی، بخشی از فرهنگ جوانان به خصوص دانشجویان است. دانشجویان با تفکرات و سلایق مختلف مشتری انواع و اقسام موسیقی داخلی و خارجی هستند. موضوع سبک‌های مختلف موسیقی سال 93 با فوت مرتضی پاشایی و صحبت‌های جنجالی دکتر اباذری، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران پیرامون موسیقی پاپ ایران بالا گرفت. این روزها هم نام‌ خواننده‌های دیگری بر سر زبان‌هاست که موافقان و مخالفان خاص خودشان را دارند. در آستانه سال نو سری به دانشجوها زده‌‍‌ایم تا از موسیقی‌های مورد علاقه‌شان بگویند.

کلاسیک‌های باهوش!

با چهره ای متفکرانه و بدون اعتنا به دیگران در فضایی خلوت و آرام فقط به نت‌های موسیقی باخ، موتسارت و شوئنبرگ گوش می‌دهند. خود را باهوش نشان می‌دهند و نمی‌توان به سادگی سر از کارشان در آورد! بدنبال آرامش و لذت بردن از لحظه‌ای که به آهنگ های محبوبشان گوش می‌دهند هستند. و متن شعر و تسلط نوازندگان بروی سازها و دستگاه‌های موسیقی برای آنها مهم است.

برخی روانشناسان می‌گویند طرفداران موسیقی کلاسیک عزت نفس بالایی دارند، خلاق، درون‌گرا و راحت هستند و تمایل چندانی به حضودر اجتماع ندارند. افرادی پیچیده و با اعتماد به نفس که به عقایدشان باور دارند.

ساناز از طرفداران موسیقی کلاسیک می‌گوید: «به موسیقی سنتی ایرانی، کلاسیک خارجی و پاپ گوش می‌کنم، مثل شجریان، شهرام ناظری، سالارعقیلی، ابی، فرهاد و کلاسیک های اروپایی. اهمیت شعر و تنظیم تسلط خواننده بروی سازها که خارج از موسیقی متن نخواند برایم مهم است.»

فاطمه دانشجوی دیگری است که به موسیقی سنتی علاقه دارد. او می‌‎گوید: «سنتی و کلاسیک سبک محبوب من است، ترانه‌های ایرانی سنتی مثل محمد نوری، همایون شجریان، نامجو و سنتور نوازی‌های مشکاتیان، کامکار و... کلاسیک اروپایی مثل بت هوون، موتسارت و ریچارد کلایدر من را گوش می‌کنم. به خاطر شناخت دقیق نوازندگان این سبک‌ها از دستگاه‌های موسیقی، اصیل بودن سبک سنتی ایرانی و کلاسیک اروپایی و آرامشی که از این موسیقی می‌گیرم به آنها گوش می‌دهم.»

پاپی‌های ساده!

آهنگ مورد علاقه‌شان را با بلندترین صدا گوش می‌کنند. وقتی مشغول موسیقی باشند هر چقدر داد میزنی، نمی‌شنوند. انگار نه انگارکه هندزفری درگوششان است و ما هم باید بشنویم! لحظاتی که همزمان با صدای بلند آهنگ را همخوانی می‌کنند، راه می‌روند، ورزش و آشپزی می‌کنند هم دیدنی است.
And we walk together into the light

And My Love Will be your armor tonight

We are loinhearts

علاقه‌مندان به پاپ، علاقه چندانی به علم موسیقی ندارند، برای انتخاب آهنگ‌ها سختگیری نمی‌کنند. می‌گویند برای بهتر شدن حالشان و شاید هم فراموش کردن بدی آن موسیقی گوش می‌کنند.

انیس درباره چرایی علاقه‌اش به موسیقی پاپ می‌گوید: «پاپ و سنتی ایرانی گوش می‌دهم. شجریان، علیرضا قربانی، ابی، سیاوش قمیشی، ادل، امید نعمتی و...  بخاطر متن شعر و آرامش گرفتن این آهنگ‌ها را گوش می‌کنم».

الناز اما دلایل استدلال‌های دیگری دارد. او می‌گوید: «پاپ ایرانی مثل ترانه‌های: صادقی، چاوشی و ماکان بند را گوش می دهم را به خاطر آهنگ و شعرهای پر محتوایش».

 اهمیت نحوه اجرا، تقاضا و اقبال زیاد مخاطبان به شنیدن و خرید این سبک، ماهیت تجاری و انگیزه کسب سود در تولید و مونتاژ موسیقی پاپ بسیار مهم است. آهنگسازان آن گمنام هستند، ساختاری ساده و مبتنی بر تکرار دارد و قصد تامل برانگیزی و تفکر در مخاطب را ندارد. از نظر محتوا هم معمولاً عامیانه است و بر مضامین احساسی فارغ از جنبه های اجتماعی تکیه می‌کند.

الکترونیکی‌های پر سر و صدا

طرفداران سازهای الکتریکی معمولا با هیجان و اشتیاق زیاد و با حالتی که انگار روی صحنه اجرای کنسرت ایستاده‌اند، ژست نواختن گیتار برقی با دست را می‌گیرند و با شوق و انرژی زیاد شروع به خواندن می‌کنند. زمان گوش دادن به آهنگ‌ها و اجراهای گروه‌های الکترونیک به صداهای کوتاه راضی نمی‌شوند و ترجیح می‌دهند در فضاهایی بزرگ که امکاناتی برای استقرار باند و شنیدن صداهای بلند داشته باشند. در یک کنسرت الکتریک خود را تصور کنند.

احسان می‌گوید: «سبک‌های پست راک، الکترونیک، راک و هیپ هاپ را گوش می‌دهم. مثل: آف ا داون، اوپا تریا ریپورت، آیریل رین و... . جذابیت موسیقی، آهنگ و اهمیت شعر به این سبک‌ها علاقه‌مندم و به جز پست راک که( بی کلام) است ترانه‌های بقیه شعرها مفاهیم عمیق و جذابی دارند».

این سبک با استفاده از ابزارها و فناوری های الکترونیکی برای تولید صدا، توانسته گونه جدیدی در صداسازی ایجاد کند که اوج و فرودهای شگفت انگیزی در صداهای سنگین الکترونیک را تولید کرده است. سبک‌هایی مانند: پراگرسیو، هیپ هاپ، الکترونیک راک، دیپ هاووس، و... را شامل می‌شود.

راک برای غیررسمی‌ها

لباس‌هایی با سبک خاص که عکس درامرز یا خواننده مورد علاقه‌شان بروی آن حک شده است را بر تن می‌کنند، موقع خواندن آهنگ‌ها علامت‌های دست و حرکت‌های بدنی خاصی را تمرین می‌کنند، موهای مجعد، تیپ غیررسمی و راحتی دارند.

طرفداران راک معمولاً به نظر دیگران درباره خودشان اهمیت نمی‌دهند. موضوعات اجتماعی برای‌شان مهم نیست و ترجیح می‌دهند سرشان به کار خودشان باشد. برخی تحقیقات روانشانسی می‌گوید طرفداران راک خلاق و سخت کوش هستند.

شهاب درباره چرایی علاقه‌اش به موسیقی راک می‌گوید: «جنبه‌هایی مثل هیجان، تنوع در عین وحدت، تاثیرگذاری و پیچیدگی از دلایل علاقه من به این سبک از موسیقی است».

راک انواع مختلفی دارد. پاپ راک، هارد راک، پانک راک، هوی متال، آلترناتیو راک و آلترناتیو راک مهمترین سبک‌های این موسیقی هستند. اگرچه این سبک ویژگی‌های تجاری روز موسیقی پاپ را دارد اما آهنگسازان راک سعی می‌کنند از شوهای پر زرق و برق و تجاری دوری کنند. آنها فقط بر مضمون‌های احساساتی و عاشقانه تکیه نمی‌کند و بر تمایلات فرو خورده، سردرگمی و طیف گسترده‌ای از زمینه‌های اجتماعی و سیاسی نیز دست می‌گذارند که تاثیرات اجتماعی آن در میان شنوندگان جوان زیاد است.

همه سبکی‌ها!

شاید شما یا دوستان تان جزء کسانی باشید که اول به یک موسیقی سنتی گوش دهید، بعد نت‌های کلاسیک باخ، بعد آلترناتیو راک به اضافه ترانه های فولکلور آذربایجانی و یادی هم از ابی و شادمهرکنید و در آخر فرهاد را هم جا نگذارید، به همه آهنگ ها گوش دهید و دچار هیچ مشکلی هم نشوید!

مخاطبان تنوع‌طلب موسیقی که نمی‌توانند فقط به شنیدن سبک‌هایی خاص و واحد گوش کنند ترجیح می‌دهند سبک‌های نو و تازه‌ای را برای شنیدن امتحان کنند. گوش خود را به شنیدن یک سبک عادت ندهند.

یلدا از آن دسته از دانشجویان است که در موسیقی خود را به سبک خاصی محدود نکرده است. او می‌گوید: « به سبک‌هایی مثل: ایرانی سنتی، سنتی و پاپ تلفیقی، بی کلام، پاپ، راک، هیپ هاپ، کلاسیک های انگلیسی، و موسیقی ترکی، عربی و عبری هم گوش  می‌کنم. از ترانه‌هایی مثل چارتار، شجریان، ابی، ادل، و تاپ چارت ها و سبک های آرام یا به اصطلاح سیک هم خوشم می‌آید».

اگر چه کسانی که شنوندگان سبک‌های مختلف هستند را نه می‌توان جزء طرفداران یک سبک واحد و نه سبک های تلفیقی قلمداد کرد، اما در ایران پس از دهه 70 و کاهش یافتن مخاطبان موسیقی سنتی ایرانی و شهرت یافتن ترانه‌‎سازان و خوانندگان پاپ و انگیزه‌ای که حتی بین موسیقی دانان سبک سنتی برای کار کردن بر روی سبک های تلفیقی(گونه‌ای از موسیقی که حاصل تلفیق دو یا چند فرهنگ موسیقیایی است.) ایجاد شد، باعث شد شاهد تلفیق سبک های سنتی و پاپ، سنتی و الکترونیک، پاپ و راک و... باشیم که امروزه در گروه‌هایی چون: چارتار، دنگ شو و ترانه‌های شهرام ناظری و همایون شجریان شاهد آن هستیم.

در بین سبک های مورد علاقه دانشجویان اسمی از موسیقی جاز، متال و رپ آورده نشده است. اما سبک پاپ و راک جزء پر طرفدارترین سبک های موسیقیایی مخاطبان جوان بوده و در این میان پس از موسیقی پاپ و راک، موسیقی کلاسیک، سنتی ایرانی، الکترونیک و آلترناتیوها در رده‌های بعدی علاقه‌مندی دانشجویان قرار گرفته است.