ریسک بالای سرمایه‌گذاری خارجی در ایران با بلاتکلیفی بازار ارز/ عمده اقلام صادراتی به آلمان در سال ۲۰۱۷ + جزئیات

امیر علی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو درباره نگرانی سرمایه‌گذاران اروپایی از بی‌ثباتی نرخ ارز در ایران گفت: بی‌ثباتی نرخ ارز بر ریسک سرمایه‌گذاری در ایران افزوده است و این موضوع بیشتر از مشکلات سیاسی و تهدیدهای آمریکایی اثرگذار است و به چشم تجار خارجی می‌آید. نوسانات بازار ارز به حدی مهم است که در مقطع فعلی باعث توقف هرگونه فعالیت اقتصادی در ایران و بین دو کشور شده چرا که نرخ ارز و نحوه تخصیص آن در ابهام قرار دارد. به نظر من باید این موضوع هرچه زودتر شفاف شود.

علی‌زاده افزود: نوسانات نرخ ارز بر عدم اطمینان از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران بسیار اثرگذار است. ما بسترهای حقوقی را برای خروج سرمایه و سود در چارچوب قوانین FIPPA در داخل کشور داریم ولی مشکلات فنی از جهت خرید و فروش، مبادله و حواله ارز به وجود آمده است و شرکت‌های خارجی با وجود سامانه جدید ارزی که فقط معرفی شده، سردرگم هستند. اگر شرکتی نتواند مبلغی را از اروپا به ایران یا بالعکس نتواند حواله کند تجارت بین دو کشور سخت می‌شود و این الفبای مبادلات بین هر دو کشوری است.

وی با اشاره به محقق نشدن تأمین ارزی بر مبنای دلار 4200 تومانی تصریح کرد: اینکه بحث تک نرخی شدن ارز تا چه میزان عملیاتی شود باعث نگرانی شدید سرمایه‌گذاران به ویژه آلمانی‌ها در ایران شده است تا جایی که اگر ارز مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری را با نرخ پایین دولتی تبدیل به ریال کنند و بعد برای تبدیل سرمایه به دلار یا یورو دچار مشکل شوند و مجبور به تأمین از بازار آزاد شوند، طبیعتاً ریسک سرمایه‌گذاری در ایران بالا می‌رود. مواردی از این دست به نظر من ربطی به سیاست خارجی مثل تهدیدهای آمریکا ندارد.

علی‌زاده در پاسخ به اینکه مسئله حواله کرد بین ایران و اروپا در فضای پس از برجام تا چه میزان رفع شده است، گفت: مسئله حواله بین ایران و اروپا به ویژه آلمان و ایتالیا تا حدودی بعد از برجام حل شده است هرچند هنوز مشکلاتی وجود دارد. در آلمان و ایتالیا بانک‌هایی که کوچکتر و منطقه‌ای هستند و خیلی هم در آمریکا حضور ندارند و مبادلات دلاری ندارند، کار صدور حواله‌ها را انجام می‌دهند. مسئله حواله‌ها به خصوص از طریق بانک‌ تجارتی ایران اروپا و شعب بانک ملی و سپه در هامبورگ انجام می‌شود. مسئله مهم‌تر تأمین مالی پروژه‌ها است که بانک‌های اروپایی بزرگ به دلیل ترس از جریمه‌های احتمالی آمریکا، همچنان از ورود به این موضوع خودداری می‌کنند.

قائم مقام اتاق بازرگانی و صنعت ایران و آلمان درباره حجم افزود: صادرات آلمان به ایران در سال 2017 حدود 15 درصد افزایش پیدا کرد و تقریبا به میزان 3 میلیارد یورو رسید که معادل صادرات آلمان به ایران در سال 2011 است؛ بیش از 30 درصد این صادرات را ماشین‌آلات آلمانی تشکیل می‌دهد. صادرات ایران به آلمان هم حدود 35 درصد در این سال رشد کرده است. بیشتر صادرات ایران به آلمان شامل انواع مواد غذایی از جمله میوه و خشکبار، مواد خام، دارو و گیاهان دارویی و حتی فولاد می‌شود.