غیرتئاتری‌ها حضور چشمگیری در جشنواره امسال داشتند/ استقبال دانشجویان فراتر از حد انتظار بود

حسین عبدالهی، دبیر بیست و یکمین دوره جشنواره بین الملی تئاتردانشگاهی درگفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در روز‌های پایانی این جشنواره ابتدا از رخداد‌های خوب آن گفت: گرچه ما دچار مشکلات متفاوتی از جمله مشکلات مالی هستیم، اما اتفاقات خیلی خوبی هم در این دوره مثل: برگزاری جشنواره مناطق در بوشهر پس از چند سال، که ۵ نمایش آن در جشنواره اصلی اجرا شد رخ داده است، یا ۳۳ درصد آثار در تمام بخش‌ها با وجود پراکنده بودن دانشگاه‌های آزاد متعلق به این دانشگاه بوده است. حضور دانشگاه‌های غیر تئاتری چون: علم و صنعت، خواجه نصیر و امیرکبیر در جشنواره هم بسیار خوشحال کننده بود؛ و ما تمام تلاشمان را کرده ایم که طبق زمانبدی اعلام شده و مشخص به گاه شمار جشنواره لطمه‌ای نخورد و تا الان از نظر برگزاری نمایش‌ها منظم و دقیق کار کرده ایم. متن کامل این گفتگو در ادامه تقدیم می‌شود.

جشنواره تئاتر دانشگاهی جشنواره‌ای رفاقتی است یا رقابتی؟
از تفاوت‌های اصلی جشنواره تئاتر دانشجویی همین صمیمیت و دوستی بین بچه‌ها است، «امروز تو اجرا داری، فردا کار من دکور دارد و در صحنه آرایی و ... گروه‌ها به کمک هم میآیند». واساسا قرار نیست رقابت زیادی بر فضا حاکم باشد واتفاقا جشنواره تئاتردانشجویی بایدرفاقتی باشد و تفاوت این جشنواره با دیگرجشنواره‌ها همین صمیمیت و شناخت بچه‌ها است؛ و اگر رقابتی هم بین شان باشد لطف‌هایی هم نسبت به یکدیگر دارند. یکدست بودن اعضا و تیم اجرا‌های (بازیگران و کارگردان ها) درجشنواره‌های دانشجویی متفاوت از جمله سوره، تجربه و تئاتر دانشگاهی را چطور ارزیابی می‌کنید؟ یکسان بودن افراد گروه‌ها بد نیست، چون نشان می‌دهد با حضور دانشجویان در جشنواره‌های متفاوتی مثل: مونولوگ، تجربه و سوره بچه‌ها نسبت به یکدیگر شناخت پیدا می‌کنند و می‌توان یک هسته مرکزی منسجم ایجاد کرد، گرچه در بین کار‌ها گروه‌های جوان و تازه کاری داشتیم که فقط ۲ سال از دوران تحصیلی شان (مثل کار هملت) می‌گذرد، ولی توانسته اند کار‌های خوبی ارائه دهند.

همین رخداد که ۳۳ درصد آثار جشنواره در تمام بخش‌ها متعلق به دانشگاه آزاد بوده است خیلی خوب است، اما باید توجه کنیم که تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد در هر ورودی بسیار زیاد است و پراکنده بودنشان هم نمی‌گذارد این انسجام حفظ شود و نسبت به دانشکده‌ای مثل هنر‌های زیبا که ورودی‌های هر سال نهایتا ۵۰- ۴۰ نفر هستند و میتوانند راحت‌تر با یکدیگر هماهنگ شوند، گروه تشکیل دهند و از بین این گروه کار ببندند نتوانسته اند یک هسته مرکزی شکل دهند و از این نظر مشکل دانشگاه آزاد کمی بیشتر است، اما بازهم این شانس وجود دارد که بتوانند بازیگر بیشتری داشته باشند و تیم وسیع تری شکل دهند.

اگر، برنامه بخش بین الملل به شکل درستی اجرا شود خیلی کمک کننده است ولی «زمان می‌خواهد آن‌ها مثل ما نیستند که الان زنگ بزنیم و بگوییم برای سه ماه دیگر به ایران بیایید، مثلا ما بهمن ماه که به یکسری از افراد ایمیل می‌زدیم میگفتند: واقعا ۲۰۱۸ را می‌گویید؟!». عبدالهی افزود: برای ارتقا بخش بین الملل بودجه زیادی لازم است و مهمتر از آن اگر بدنبال گروهی مطرح باشیم باید از ۲-۱ سال قبل شروع کنیم و با برنامه ریزی بلند مدت و انتخاب گروه‌های معتبر، بخش بین الملل می‌تواند در تئاتر ما تاثیر گذار باشد و نگاه جدیدی به ما بدهد. انتخاب گروه‌های بین الملل بر چه اساسی است؟ و حتما باید دانشجو باشند؟ متاسفانه با توجه به فشردگی زمان و وضعیت مالی کنونی و قیمت ارز ما نمی‌توانیم برنامه ریزی خوبی برای انتخاب گروه‌های خارجی داشته باشیم. اما کار‌های انتخابی یا باید دانشجویی باشد یا کار با دانشجو باشد.

من سعی می‌کنم با توجه به نگاه‌های بیرونی از جشنواره بازخورد بدهم، امسال با توجه به بحث زمان و بازخوردی که از هیئت داوران گرفتیم از اجرا‌ها راضی هستم. بچه‌ها هم کم نگذاشتند در یک زمان سه ماه کار‌های خوبی بستند و ۹۰ درصد تماشاگران تئاتر‌ها را جزء چیز‌های خوب می‌دانستند و منتقدین هم خوششان آمد بود و نگاه‌های جدیدی در خیلی از تماشا‌ها بوده است مثل همین کار هملت (به کارگردانی، امیر حسین یزدی). اجرا‌ها خیلی جذاب‌تر از سال قبل بوده است گرچه این را هم ما نمی‌توانیم تعیین کنیم و به شرایط زیادی از جمله:سیاستگذاری‌ها، انگیزه و انرژی دانشجوها، حضور استاد‌ها در یک برهه برای تمرین یک کار قوی مثل: مفیستو که استاد دلخواه در جشنواره سال قبل کار کردند بستگی دارد.

استقبال مخاطبان علی رغم اینکه ما تبلیغاتی نکرده ایم بسیار خوب بوده است، اما متاسفانه زیر ساخت‌ها و سالن‌های مناسب برای وسیع‌تر شدن این جشنواره فعلا فراهم نشده است و لازم است که این حضور، استقبال و هیجانی که بچه‌ها برای دیدن کار‌های یکدیگر دارند را دریابیم و مسئولان فضا‌های هنری و تئاتری برای دانشجو‌ها را گسترش دهند، الان ما کجا اینقدر اشتیاق داریم؟ این حضور یک پتانسیل است و مسئولان باید آنرا دریابند.

این جشنواره دانشجویی کمکی هم به بدنه تئاتر ایران می‌کند؟
کار جشنواره فراتر از معرفی بازیگر و استعداد یابی کارگردان‌های خلاق است و به بدنه تئاتر قطعا کمک می‌کند، اما هدف غایی اش این نیست آنچه مهم است این هست که، «امروز این جشنواره آینده تئاتر ما است و آنچه امروز بچه‌ها اتود می‌زنند آینده تئاتر این کشور است و خروجی آن در تمام ادوار بطور کم و زیاد از مجریان صحنه، بازیگر، کارگردان‌ها و... تاثیر داشته است».

بخش مدرسان بخشی سفارش شده از سوی جشنواره است که هیئت داوران هم وقتی دیدند گفتند ضعیف است و اجرا نکنند بهتر است و چند سالی است که جز بی رونق جشنواره است و استقبال زیادی از آن نمی‌شود و دانشجو‌ها ترجیح می‌دهند کار دوستان و همکلاسی‌های یکدیگر را ببینند مگر کار قوی‌ای با حمایت اساتید خوب تمرین و اجرا شود.


مشکلات پیش روی جشنواره تئاتر دانشگاهی چیست؟
مشکل اصلی ما مشکلات مالی است، برگزار کننده اصلی این جشنواره وزارت علوم است و ما در هر دو دوره (۹۷-۹۶)، دنبال این بوده ایم که مکان و بودجه بگیریم و در این روند بدو بدو و ساز و کار بروکراسی‌های اداری واقعا بخش عمده‌ای از انرژی مان تحلیل رفت. بودجه بهرحال از طریق وزارت علوم باید تامین شود و بهتر است که یک بودجه‌ای برای این کار در نظر گرفته شود به دبیرخانه تزریق شود و نگذارد ما اینقدر دغدغه مالی داشته باشیم. صرفا هم لازم نیست ما هر جا که خواستیم وارد شویم پول بدهیم و خیلی از مشکلات می‌توانست با حمایت کمٌی، نهاد‌ها و ارگان‌هایی مثل شهرداری که این همه ساختمان و مهمانسرا دارد حل شود و مثل الان که مهمان‌های خارجی ما در هتل هستند و هر شب به هزینه هایمان اضافه می‌شود این اتفاق نیآفتد. متاسفانه در حال حاضر این شهر شهردار ندارد و اینقدر همه امور به یکی- دو نفر وابسته است که ما اصلا نتوانستیم پیدایشان کنیم و از آن‌ها کمک بگیریم، گرچه لوگویشان را هم درج کردیم.
توصیه تان به دبیر سال بعد چیست؟ بنظرم دبیر سال آینده باید حواسش به این موضوع باشد که بچه‌هایی که رزومه خوبی در تئاتر دارند را دعوت کنند و با بچه‌های رشته‌های غیر تئاتری کار کنند که دانشگاه‌های صنعتی که رشته هنر ندارند هم از این رخداد‌ها جا نمانند.
حرف پایانی تان: امیدوارم طبق قولی که وزارت علوم داده است دبیر جشنواره ۹۸، زودتر اعلام شود و دبیر حداقل یک فرصت ۱۰ ماهه برای برنامه ریزی جشنواره داشته باشد و لازم نباشد اینقدر فشرده کار کنند و همه دغدغه ما دویدن به دنبال پول نباشد و با خیال راحت تری به تئاتر فکر کنیم.
بیست و یکمین دوره جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی ایران از روز یکشنبه (۱۶ اردیبهشت)، با ۵۶ اثر در بخش‌های مسابقه اصلی، برگزیده‌های بخش مناطق، مدرسان و بین الملل آغاز شده و اختتامیه آن هم چهارشنبه شب (۲۶ اردیبهشت)، با حضور هنرمندان، مسئولان وزارت علوم، داوران و منتقدان در تالار وحدت با معرفی برگزیده گان بخش پژوهش، نمایشنامه نویسی، تجربه‌های اجرا، عکس و پوستر و بخش صحنه‌ای به پایان می‌رسد.