سقط مکرر ۲ تا ۵ درصد زنان در سنین باروری

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، سقط مکرر جنین به شرایطی اطلاق می‌شود که جنین در طی نیمه اول بارداری، دو یا سه مرتبه بیشتر به صورت خودبه خودی سقط شود.

سهیلا انصاری پور جراح و متخصص زنان، زایمان و فلوشیپ ناباروری، در خصوص سقط مکرر و شیوع آن در جامعه، گفت: اگر خانمی در نیمه اول بارداری (۲۰ الی ۲۴ هفتگی)، دو بار متوالی سقط بالینی و یا گزارشی توسط سونوگرافی داشته باشد و یا اینکه سه بار به صورت غیر متوالی سقط داشته باشد، سقط مکرر خوانده می‌شود.

وی در ادامه افزود: سقط یکی از شایع‌ترین عوارض بارداری است و حدود ۱۵ درصد از زنان ممکن است یک مرتبه آن را تجربه کنند. یعنی یک خانم از هر ۶ نفر خانم، ممکن است یکبار سقط را در دوران بارداری تجربه کند. اما شیوع سقط مکرر در حدود ۲ تا ۵ درصد خانم‌ها را در سنین باروری در برمی گیرد.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه ابن سینا با اشاره به علل سقط مکرر، تشریح کرد: در بیش از ۸۰ درصد مواقع سقط جنین در سه ماهه اول و خصوصا کمتر از ۱۰ هفته بارداری اتفاق می‌افتد، شامل بارداری‌های شیمیایی که فقط نتیجه تست بارداری مثبت می‌شود و یا بارداری‌های پوچ که فقط ساک بارداری تشکیل می‌شود، همچنین بارداری‌هایی که به رغم تشکیل جنین، اما فعالیت قلب جنین مشاهده نمی‌شود. در بیشتر اوقات، وقتی سقط در هفته‌های اول بارداری اتفاق می‌افتد، علت آن ناهنجاری‌های ساختمانی و یا کروموزومی جنین است و این مشکلات عموما ناشی از اشکالات تخمک است. اگرچه اخیراً مشکلات اسپرم هم مطالعه و بررسی شده و نشان داده شده است که اشکالات اسپرم هم می‌تواند از جمله علل سقط باشد، اما در اکثر مواقع، سقط زودرس، مرتبط با اشکالات تخمک است.

انصاری پور با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین فاکتو‌های خطر سقط مکرر، سن خانم‌ها است که با بالا رفتن آن احتمال سقط‌های حاملگی افزایش پیدا میکند، تاکید کرد: اگر چه علل دیگری همچون علل ایمونولوژی، رحمی، اختلالات اکتسابی و مادرزادی انعقادی- هورمونی هم برای سقط مکرر وجود دارد، اما شایع‌ترین علت سقط مکرر چنانچه در هفته‌های اول بارداری باشد مربوط به مسائل جنینی است.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به طرح بررسی بارداری ۹۱۱ بیمار مبتلا به سقط مکرر و پیامد‌های ناشی از آن از سوی این مرکز، تشریح کرد: مرکز درمان ناباروری ابن سینا از سال ۸۲ به صورت تخصصی، نخستین کلینیک سقط مکرر کشور را راه‌اندازی کرد. این کلینیک کار خود را به صورت تیمی متشکل از متخصصان ایمونولوژی، تغذیه، زنان، ژنتیک، اورولوژی، داخلی و روانپزشکی آغاز کرد و مسئولیت تحقیق، پژوهش و درمان بیماران مبتلا به سقط مکرر را به عهده گرفت. از سال ۹۴ با اختصاص فضایی فیزیکی مستقل به این کلینیک، زنان باردار و غیر باردار توانستند از قبل از بارداری، حین بارداری و تا هنگام تولد نوزاد، تحت مراقبت قرار بگیرند. به این ترتیب داده‌های این بیماران ثبت شد. این داده‌ها شامل اطلاعات مربوط به ۹۱۱ بیمار مبتلا به سقط است که باید گفت: نتایج جالبی از تجزیه و تحلیل این اطلاعات به دست آمده است.

وی در ادامه تشریح کرد: در واقع مهم‌ترین فاکتوری که با سقط مکرر ارتباط داشته است، سن خانم‌ها و تعداد سقط مکرر است. به طوری که هر چه سن خانم‌ها و تعداد سقط آن‌ها به ویژه، در بیماران بالاتر می‌رود، احتمال وقوع سقط مکرر افزایش می‌یابد. البته در این داده‌ها، سن خانم‌ها به صورت اکثریت، یعنی ۷۱ درصد زیر ۳۵ سال بودند، ۲۳ درصد از آن‌ها ۳۵ تا ۴۰ سال و تنها ۶ درصد موارد بالای ۴۰ سال بودند؛ بنابراین میزان موفقیت بستگی کامل به سن خانم‌ها و تعداد سقط آنان دارد.

انصاری پور در خصوص دخالت فاکتور مردانه در علت سقط مکرر عنوان کرد: در واقع نیمی از ژن‌ها و کروموزوم‌های جنین از پدر به ارث می‌رسد و برای ارزیابی و بررسی آن، تست‌هایی وجود دارد که از گذشته نیز برای تشخیص سقط مکرر مرسوم بوده است، شامل درخواست آزمایش کاریوتیپ یا کروموزوم والدین. از آنجا که حدود ۲ تا ۳ درصد والدین یعنی پدر و یا مادر می‌توانند مبتلا به اختلالات جابجایی کروموزومی باشند با استفاده از مشاوره ژنتیک می‌توانند از طریق عمل IVF وانجام تست‌های تشخیصی قبل از لانه گزینی، جنینی سالم داشته باشند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه ابن سینا در تشریح دورنمای درمان سقط مکرر در آینده، عنوان کرد: در حال حاضر با توجه به مطالعات بسیاری که انجام شده است، نتیجه درمان سقط مکرر برای بسیاری از بیماران رضایت بخش است. به رغم اینکه حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد، حتی در برخی موارد تا ۷۰ درصد از علل سقط ناشناخته هستند، نتیجه بهتری حتی نسبت به سقط مکرر با علل مشخص دریافت می‌شود. با توجه به مطالعات و تحقیقاتی که در حال حاضر انجام می‌شود، به نظر می‌رسد میزان سقط مکرر با علل ناشناخته در آینده رو به کاهش خواهد بود.

این متخصص زنان و زایمان در تشریح هزینه‌های درمان در سقط مکرر، گفت: با توجه به دستورالعمل‌های کلی و بین المللی که وجود دارد، برخی از تست‌ها باید برای بیمارانی که دو بار سقط متوالی و بالینی داشتند انجام شود. یک سری از تست‌ها نیز نباید انجام شود و در خصوص برخی از تست‌ها نیز اختلاف نظر‌هایی وجود دارد؛ بنابراین با توجه به مشورت‌های صورت گرفته با متخصصان ژنتیک و ایمونولوژی به یک اتفاق نظر رسیدیم تا بیماران را بر اساس میزان و نوع سقط، تقسیم بندی کرده و تست‌های مورد نیاز برای آن‌ها انجام شود. همچون بیمارانی که سقط‌های زودرس پوچ و یا سقط‌هایی در مراحل اولیه بارداری دارند که با استفاده از درمان‌های انتظاری و ساده‌تر می‌توانند درمان شوند، در نتیجه هزینه‌ها نیز برای این بیماران پایین‌تر است. درمان‌های هزینه بر و تهاجمی‌تر نیز به بیمارانی اختصاص می‌یابد که تعداد سقط‌های بالاتری داشته اند و درمان‌های قبلی ایشان با شکست مواجه شده است.