کیفیت هیچ ارتباطی به سازمان دامپزشکی ندارد/نامه وزیر جهاد کشاورزی مساله عجیبی نیست/ دولت حق ورود به واردات گوشت قرمز را ندارد

علی‌اصغر ماکنعلی معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در گفتگوی تفصیلی با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در خصوص ابلاغیه اخیر وزیر جهاد کشاورزی به رئیس سازمان دامپزشکی کشور مبنی‌بر لغو نظارت بهداشتی دامپزشکان در مبداء، گفت: آن طور که در رسانه‌ها بیان شده است بنده در خصوص این اقدام موافق امر بودم، صحیح نیست من به هیچ وجه موافق از بین بردن یا برداشتن نظارت‌های بهداشتی بر روی کلیه محصولات با منشاء دامی، چه در داخل و چه خارج از کشور نیستم و معتقدم که باید سیستم‌های نظارتی کلاسیک و حرفه‌ای در این خصوص پیاده شود؛ پس من هیچ موافقتی با حذف نظارت‌های بهداشتی ندارم.

وی ادامه داد: اگر بحث شما گوشت قرمز است، ما در حوزه واردات، کالا‌های مختلفی را وارد کشور می‌کنیم؛ از ماهی گرفته که در حجم بالایی برای مصرف خانواده و همچنین مصارف صنعتی مثل تولید تن ماهی استفاده می‌شود، یا جوجه یک روزه، بعضا مادر اجداد و تخم‌گذار و در کل بیش از ۱۳ میلیون تن نهاده‌های دامی وارد می‌کنیم. از طرفی بیش از ۳۰۰ میلیون دلار دارو و مواد اولیه و بین یکصد تا ۲۰۰ هزار تن گوشت قرمز وارد می‌کنیم. اعتقاد ما این است محصولاتی که وارد کشور می‌شود، باید مراحل تایید و نظارت خاص خود را طی کند.

ماکنعلی با بیان اینکه آن چیزی که این روز‌ها مطرح شده، بر این اساس است که متاسفانه یک عده اطلاعات ندارند و بر مبنای بی‌اطلاعی، اظهار نظر می‌کنند عنوان کرد: آن‌ها نمی‌دانند که از سال ۱۳۹۰ چه اتفاقاتی افتاده که به امروز منتج شده است در واقع هر کسی از ظن خود به قضیه ورود کرده است و از دیدگاه خود مساله را نگاه می‌کند.

وی افزود: واقعیت امر این است که در فرایند واردات گوشت قرمز، تغییر رفتار ایجاد شده است. یک زمانی واردات گوشت قرمز به شکل مطلق توسط دولت انجام می‌گرفته و ما چیزی به نام بخش خصوصی نداشتیم. یعنی گوشت قرمز صرفا توسط دولت وارد می‌شده و نمایندگان دولت که زمانی شرکت گوشت بوده و بعد به شرکت پشتیبانی امور دام و بعد به دامپزشکی رسیده، برای کالایی که وارد می‌کردند، نیرو اعزام می‌کردند. یعنی خود دولت واردات انجام می‌داده و خودش هم نیرو اعزام می‌کرده است.

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی اضافه کرد: تا اینکه به زمانی می‌رسد که دولت از هر گونه انجام فعالیت‌های تجاری منع می‌شود و یکی از جا‌هایی که حق ورود نداشته، واردات گوشت قرمز است و این وظیفه را به بخش خصوصی واگذار می‌کند. زمانی که این وظیفه به بخش خصوصی واگذار شد، این شکل نظارت‌ها همانند زمانی که تجارت در دست دولت بود، به شکل کج‌دار و مریز ادامه پیدا کرد و دکتر دامپزشک با هزینه شرکت وارد کننده در اختیار همان شرکت گذاشته می‌شد. ناظری که قبلا با حقوق و مزایای دولتی به ماموریت می‌رفت، از یک زمانی حدود ۲ دهه پیش در اختیار شرکت گذاشته شد و در مصوبات سفر قید شد که کلیه هزینه‌ها به عهده شرکت وارد کننده است.

وی اظهار کرد: در سال ۹۰ اعتراضاتی توسط سیستم‌های مختلف نظارتی و از جمله مخالفت‌هایی از سوی بعضی کشور‌های صادرکننده گوشت علیه این قضیه به وجود آمد. بعضی کشور‌ها نیز اعلام کردند که ما موافق اینکه دکتر دامپزشک شما به سیستم ما بیاید، نیستیم و اجازه این کار را نمی‌دهیم و تجارت با ایران را متوقف کردند. در نهایت در سال ۱۳۹۰ وزارت جهاد کشاورزی توسط سیستم‌های نظارتی به صورت مکتوب اعلام کرد که اعزام ناظرین مقیم، خلاف قانون و غیر قانونی است و باید صرفا بر اساس فرایند تایید کشتارگاه‌ها اتفاق بیفتد.

ماکنعلی بیان کرد: در سال ۸۹ یا ۹۰ یک هیات مرکب از مجلس، سازمان بازرسی، متخصصین و مسئولین سیستم‌های نظارتی اقدام به بازدید میدانی عمیق و گسترده از نحوه اعزام و فعالیت دامپزشکان در برزیل کردند و یک گزارش مفصل در رابطه با این سیستم اعلام کردند. سیستم‌های نظارتی به وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردند که این نحوه اعزام خلاف قانون است و نباید نیرو اعزام کنید.

وی اشاره کرد: در ادامه و از سال ۹۰ تا ۹۵، مکاتبات متعددی انجام و جلسات فراوانی که مستندات آن‌ها در بایگانی سازمان دامپزشکی کشور موجود است، صورت می‌گیرد تا در نهایت براساس پیگیری‌ها، رئیس سازمان دامپزشکی کشور در تاریخ ۱۷ خرداد ۹۶ یک صورت‌جلسه را امضا می‌کند. یکی از بند‌های آن صورت‌جلسه این بوده که سازمان دامپزشکی کشور مکلف است در برابر تقاضا‌های واردات، ارزیابی مخاطرات خود را ظرف ۲۰ روز انجام و پاسخ خود را به شرکت‌های متولی بدهد. بند دیگر این بوده که سازمان دامپزشکی کشور از اعزام ناظر مقیم به کشور‌ها برای واردات گوشت قرمز اجتناب و این مهم را ظرف ۳ ماه عملیاتی کند؛ یعنی سازمان دامپزشکی کشور می‌بایست در اواخر شهریور ۹۶ اعزام ناظر مقیم را متوقف می‌کرد تا اینکه آقای دکتر خلج که صورت‌جلسه را تنظیم کرده بودند، جابه جا شدند.

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی گفت: این بحث‌ها که سیستم نظارت به این شکل باید لغو شود ادامه داشت تا اینکه براساس پیگیری و مکاتبات سیستم‌های نظارتی مثل مجلس، بازرسی و...، مهندس حجتی، برخی پیگیری‌ها از لحاظ حقوقی و کارشناسی انجام و این نامه را به سازمان دامپزشکی کشور ابلاغ می‌کند. استناد ابلاغ مهندس حجتی، ورود سیستم‌های نظارتی و اتفاقات ناگواری بوده که متعاقب اعزام نیرو‌های دامپزشکی صورت گرفته است. این نامه ابلاغ شده است.

وی اضافه کرد: این توضیحات تاریخی را عنوان کردم که بگویم این ابلاغیه ارتباطی به دکتر رفیعی پور، بنده و دکتر محمدیان نداشته است و آن زمان ما در سیستم تصمیم‌گیری نبودیم. این نکته را حکیم مهر بازتاب داده و عده‌ای هم به شکل بی‌نام و نشان هر تهمت، بی اخلاقی و بداخلاقی را نسبت به افراد مختلف ابراز کردند که آقای وزیر دخالت کرده است.

کیفیت هیچ ارتباطی به سازمان دامپزشکی ندارد

ماکنعلی با بیان اینکه اولا سن دام به استثنای بحثی به نام جنون گاوی، از دیدگاه مخاطرات برای ما اهمیت ندارد عنوان کرد: کیفیت هیچ ارتباطی به سازمان دامپزشکی کشور ندارد. همانطور که ما می‌توانیم گوشت راسته به یک قیمت، گوشت ران به یک قیمت، سردست با یک قیمت، گوشت گاو و گوشت گوساله به یک قیمت بخریم. مصرف همه آن‌ها منعی برای مصرف کننده ندارد. این‌ها مباحث تجاری است که ارتباطی به سازمان دامپزشکی کشور ندارد.

وی تصریح کرد: آن چیزی که دردنیا برای تجارت مرسوم است این است که GBR یا برآورد مخاطرات احتمالی جنون گاوی به ۴ دسته تقسیم می‌شود. آن‌ها که GBR یک و دو دارند، چیزی به نام وضعیت مخاطره‌آمیز ندارند. هر دامی می‌تواند در هر سنی کشتار و مصرف شود. اما کشور‌های با GBR ۳ و ۴ یا برنامه دام‌های با سن بیشتر از ۳۰ ماه، دام‌های ماده‌ای که کشتار می‌شوند، بعضا ۸ دندان شیری دارند. یعنی زایمانی انجام ندادند و این ماده‌ها وارد چرخه کشتار نمی‌شوند. در حال حاضر پروتکل ما با کشور برزیل ۶ دندانه است و نر و ماده هم هیچ اشکالی ندارد. اما ماده‌هایی که کشتار می‌شوند ماده‌هایی هستند که بعضا ۶ دندان شیری و مولد نیستند.

در رابطه با گوشت قرمز با برزیل پروتکل امضا کردیم، اما برزیلی‌ها نه

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی افزود: تعریف پروتکل این است که هر سند رسمی و غیر رسمی که ۲ طرف در مورد آن به توافق می‌رسند و آن را امضا کنند. این تعریف پروتکل است. مثلا ما یک گواهی بهداشت دامپزشکی را به شما پیشنهاد می‌دهیم که سرتیفیکیت را به این شکل برای ما صادر کنید. این می‌شود یک پروتکل. IHR یا مطالبات بهداشتی مد نظر که آن‌ها تایید می‌کند هم می‌شود پروتکل.

وی گفت: ما در رابطه با دام زنده با کشور برزیل پروتکل نهایی کردیم، اما در رابطه با گوشت قرمز با مقامات برزیل پروتکل امضا شده، اما مرجع ذی صلاح که رئیس دامپزشکی بوده هنوز آن را امضا نکرده است. به عبارتی می‌توانیم بگوییم که پروتکل داریم و به عبارتی نداریم. آن چیزی را که تحت عنوان IHR هست، مقامات بالاتر از دامپزشکی برزیل امضا کردند، اما دامپزشکی برزیل امضا نکرده است.

ماکنعلی در خصوص امضا نکردن مسوولان برزیلی خاطرنشان کرد: یک بحث‌هایی دارد که دفتر قرنطینه ما روی آن کار می‌کند. در هر صورت فرایندی که مورد توافق ایران و برزیل است، وجود دارد که در قالب آن گوشت تولید و وارد می‌شود.

کشتار‌های دام به ۲ روش صنعتی و سنتی تقسیم می‌شوند

وی با اشاره به اینکه کشتارگاه‌های دام ما ۲ دسته صنعتی و سنتی هستند اضافه کرد: ما حدود ۷۰ کشتارگاه صنعتی و ۲۷۰ کشتارگاه سنتی داریم. یک دستورالعمل نظارت بهداشتی برای بازرسی قبل، حین و پس از کشتار به نام دستورالعمل داریم که آنجا انجام می‌شود، ولی محدودیت دارد. مثلا در کشتارگاه‌های داخل چیزی به نام نمونه‌برداری برای بحث‌های میکروبی و فلزات سنگین در هیچ کشتارگاهی نداریم؛ بنابراین در کشتارگاه‌های داخلی یک گاو ۲۰ ساله هم می‌تواند کشتار شود و هیچ محدودیتی ندارد.

نامه وزیر جهاد کشاورزی مساله عجیبی نیست

معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی گفت: ما در دامپزشکی ۲ وظیفه داریم یک کنترل بیماری دامی 2 سلامت مواد غذایی حالا این ۲ وظیفه یک بعد درون کشوری دارد برای دام‌هایی مانند گاو گوسفند شتر طیور و آبزیان که برنامه‌هایی برای کنترل بیماری‌های این‌ها داریم برنامه دیگر این است که فرآورده‌هایی که از این حیوانات تولید می‌شود و به مصرف انسان می‌رسد از سلامت مناسب برخوردار باشند به این مفهوم که مخاطره‌ای برای محیط زیست و سایر جمعیت و انسان نداشته باشد و در رابطه با واردات دنیا پروتکل‌ها و دستور العمل‌های مورد اشاره را دارد که و سیستم ما باید تایید سلامت کلیه محصولات را بر اساس اسناد بالا دستی در نظر بگیریم تا برای ورود به عرضه آماده شوند.

وی در پایان عنوان کرد: ما تنها به دنبال این مساله هستیم که سلامت محصولات مطابق با استاندارد‌های بین المللی باشد، نامه‌ای هم که وزیر ابلاغ کرده در رابطه با بحث فرآورده‌های بهداشتی در خصوص اینگونه از محصولات است یعنی پدیده عجیب و غریبی نیست، که باید این اطمینان را بدهم در سازمان دامپزشکی کشور تفکر بر این محور است که تمامی محصولات مخاطره‌ای نداشته باشد.