وکیلی عضو فراکسیون امید گفت:طرح استانی شدن انتخابات اشکالات شکلی و محتوایی دارد و اگر لایحه دولت به صحن میرفت حتما بهتر از این لایحه بود البته، چون حجم لایحه دولت بالا بود امکان رساندن آن به انتخابات اسفند نبود.
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، وکیلی عضو فراکسیون امید در مناظره بررسی طرح استانی شدن انتخابات مجلس که با حضور بهادری جهرمی رئیس هیات مدیره بنیاد صیانت از حقوق شهروندی که به همت بسیج دانشجویی و انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد، گفت: طرح استانی شدن انتخابات اشکالات شکلی و محتوایی دارد و اگر لایحه دولت به صحن میرفت حتما بهتر از این لایحه بود البته، چون حجم لایحه دولت بالا بود امکان رساندن آن به انتخابات اسفند نبود.
وی با بیان اینکه جایگاه مجلس به جایگاه شورا تنزل یافته و به صورت محلی عمل میکند، افزود: مفروض لایحه دولت، استانی شدن انتخابات نبود، ولی مفروض طرح مجلس استانی شدن انتخابات بود به همین دلیل یک اختلاف بنیادین بین طرح دولت و لایحه مجلس بود.
وکیلی بیان کرد: در جریان تهیه طرح استانی شدن انتخابات دوستان رقیب حضور جدی داشتند، ولی وقتی طرح شکل گرفت مخالف طرح شدند و صحن مجلس دو قطبی شد با این وجود من نفهمیدم به چه دلیلی انگیزه خود را از دست دادند.
محمدعلی وکیلی دبیر هیئت رئیسه مجلس در این نشست گفت: ساختار فعلی مجلس به گونه ای است که ساختار آن به ظاهر ملی است اما کارکرد آن به صورت محلی است. از این جهت قانون گذاران مجلس توان قانونگذاری برای کل کشور را ندارند و رنگ و بوی حوزههای انتخابیه هر نماینده در طرحها زیاد است. این اتفاق باعث شده است تا قوانین مصوب نیازمند اصلاح در موارد مکرری باشند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: اگر خواهان آن هستیم که قوانین مصوب در مجلس جنبه ملی داشته باشد، باید ساختاری را در انتخابات مجلس به کار بگیریم که هم ملی گزینی و هم شایسته گزینی (نخبه گزینی) را در دستور کار خود داشته باشد.
وی ادامه داد: وضعیت کنونی نمایندگان مجلس به گونه ای است که نمایندگان به مسائل حوزه های انتخابیه خودشان توجه میکنند، در حالیکه این از وظایف شوراهای شهر و روستا است.
وکیلی ادامه داد: انتظار مجلس آن بوده که دولت در ۳ سال اول فعالیت مجلس، قانون جامع انتخابات را ارائه دهد اما به جهت بدقولی دولت، نمایندگان مجلس تصمیم به تدوین قانون استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی گرفتند. در میان راه تدوین این طرح، لایحه دولت به صورت مفصل ارائه شد که با توافق دولت و مجلس تصمیم بر آن شد تا به جهت کمبود فرصت زمانی تا انتخابات اسفند ماه لایحه دولت را در دستور کار قرار ندهیم چرا که هر دو طرح و لایحه به صورت کلی مشابه بودند.
این نماینده مجلس افزود: راهکار روند اصلاح وضعیت نمایندگان مجلس آن است که ساختاری را تهیه و برقرار سازیم که نمایندگان را هدایت کند؛ و برای اصلاح نمی توان به توصیه های اخلاقی مثل مطالعه کردن و به مشکلات شخصی نپرداختن، کفایت کرد.
وی گفت: سیستم کنونی انتخابات چنین قابلیتی را ندارد. باید توجه داشت که در جهان سوم، سیستم رفتار می سازد. اصلاح در ساختار مجلس راه حل ما بود. اگر که امکان آن بود که دو مجلس خواص و مجلس عوام را داشته باشیم بهتر بود.
وکیلی اضافه کرد: در مجلس خواص قانون گذاری کلی و سیاست گذاری کلی برای کشور اتفاق بیفتد و در مجلس عوام دنبال جاده دویدن و همین کارهایی که الان در مجلس انجام میشود، پیگیری شود. برای اینکه ما دو مجلسه شویم باید قانون اساسی اصلاح شود. اما حالا که چنین قابلیتی وجود ندارد ما به این نتیجه رسیدیم که با توجه به اختیارات موجود چنین طرحی را ارائه دهیم.
این نماینده مجلس تاکید کرد: در این طرح نحوه جذب رأی به گونهای شده است که با رفتارهای عامیانه پسند مثل شرکت در عروسی ها و مراسمات و... دیگر امکان رأی گیری نیست. اکنون منابع متناسب با قامت نماینده ها توزیع می شود نه متناسب با حق آن استان و یا آن شهر. نمایندگانی که توان لابی گری بیشتر و همراهی بیشتری با دولت دارند توانسته اند تا سهم بیشتری را در بودجه گیری به خود اختصاص دهند و این باعث شده است تا در برخی از مناطق، اختلاف های قومی و شهری شکل بگیرد.
وی گفت: طرح استانی شدن انتخابات، نمایندگان مجلس را به همگرایی وادار می سازد تا آمایش سرزمینی در توزیع منابع به درستی صورت بپذیرد و عدم توازن منابع در استان ها به طور طبیعی جبران گردد.
وکیلی اضافه کرد: در طرح استانی شدن انتخابات، فرد مجبور نیست برای رای گدایی کند، بلکه به طور طبیعی افراد شناخته تر و استانی تر انتخاب میشوند. استانی کردن انتخابات ما را به سمت حزبی شدن می برد.
وی اظهار داشت: مشکل ما در مجلس بی هویت بودن و گفتمانی عمل نکردن است. جهت گیری مجلس مشخص نیست. در صورتی که اگر حزبی باشد حزب میتواند از نماینده حمایت یا نماینده را استیضاح کند. استانی شدن انتخابات باعث میشود که نماینده به جای اینکه به شهر و حوزه انتخابی خود فکر کند، به کل استان فکر کند و خود را متعلق به کل استان بداند و درگیر تخصیص بودجه برای شهرش نشود.
جهرمی رئیس هیات مدیره بنیاد صیانت از حقوق شهروندی نیز در این میزگرد گفت: اگر مجلس به صورت محلی عمل میکند راهکار اصلاح آن استانی شدن انتخابات نیست بلکه نمایندگان خیلی راحت میتوانند به صورت محلی عمل نکنند.
وی با بیان اینکه راهکار اصلاح قانون گذاری استانی شدن انتخابات نیست بلکه احساس مسئولیت نمایندگان است، افزود: آقای وکیلی میگویند که با استانی شدن انتخابات نخبهترها و ملی ترها به مجلس میآیند با این وجود سوال بنده این است که آیا در تهران که نمایندگان به صورت لیستی وارد مجلس شدند نخبهتر هستند؟
علی بهادری جهرمی گفت: مجلس شورای اسلامی ویژگیهایی را یافته است که در شأن مجلس ملی نیست و نمایندگان آن، همانطور که آشکار است دچار آفتهایی هستند از جمله پرداختن به مسائل شخصی و مسائل محلی.
وی گفت: این که عملکرد مجلس درست نیست و اشکالاتی دارد شکی نیست، اما برای حل این مشکلات این طرح پاسخ درست نیست. از موارد ضعف این طرح آن است که این طرح دچار پیچیدگیهای اجرایی است که برای عموم مردم ساده نیست و این خود آفاتی دارد که شبهه تقلب وارد میکند.
این استاد دانشگاه افزود: از جمله راهکارهای مخالفت و مقابله با نمایندگانی که عملکرد محلی دارند آن است که کمیسیون نظارت محلی نسبت به تخلفات نمایندگان ایستادگی کند.
بهادری جهرمی گفت: مجلس میتواند برخی از اختیارات خود را به شوراهای شهر و روستا تفویض کند و به وظایف اصلی خود از جمله قانون گذاری ملی بپردازند. راهکار اصلاح قانون انتخابات استفاده از نهادهای پژوهشی کارکشته است. گروهی از نمایندگان مجلس بدون مطالعه قوانین و آگاهی از متن قانون، ملاک رأی دادن خود را به ماده قانونی، رأی دادن یا رأی ندادنِ طیف سیاسی همفکر خود قرار میدهند.
وی تصریح کرد: شایسته گزینی با لیستی رأی دادن اتفاق نمیافتد. وضعیت فعلی مجلس گواهی است بر آن که وقتی در تهران به صورت لیستی رأی داده شد باز هم نمایندگانِ ملی نخبگانی وارد مجلس نشدند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: رأی دادن به صورت لیستی به گونهای است که عموما برای یک یا دو نفر چهره ملی موجود در هر لیست، سیاه لشگر تامین میکند. یکی از اشکالات این طرح این است که برای نمایندگان سقف مالی مشخص نشده است و این یعنی شروع فسادهای مالی توسط کاندیدا.