در نامه جمعی از استادان و پژوهشگران علوم اجتماعی به نمایندگان مجلس تأکید شده که افزایش بیشناسنامهها در نواحی مختلف کشور و گسترش فقر در میان آنها از تبعات تبعیض قانون عدم دادن تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی است.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، جمعی از استادان و پژوهشگران علوم اجتماعی به نمایندگان مجلس درباره ضرورت تصویب لایحه اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی نامه نوشتند.
در این نامه آمده است: «در قانون مدنی فعلی ایران در یک تبعیض آشکار جنیستی که تبعات اجتماعی نامطلوبی هم داشته است، پدر و مادر در انتقال تابعیت به فرزندان خود حق برابری ندارند. مرد ایرانی این حق را دارد که تابعیت ایرانی را به فرزندان خود در هر نقطهای از جهان انتقال دهد، اما زن ایرانی حتی حق انتقال تابعیت به فرزندان متولد ایران را هم ندارد.
نظامهای حقوقی پیشروی جهان هم برای رفع تبعیض جنسیتی و هم برای پیشگیری از معضلات اجتماعیای که در پی دارد و بر حسب تجربه دههها است که در این زمینه قوانینشان را اصلاح کردهاند و در ایران هم وقت آن رسیده و حتی دیرشده است که مبتنی بر انباشت تجارب جوامع دیگر و ضرورتها و نیازهای اجتماعی در کشور این اصلاح قانونی صورت گیرد. امروز متاسفانه فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع غیرایرانی حداقل تا سن ۱۸ سالگی به هیچ وجه ایرانی محسوب نمیشوند.
انتقال تابعیت از طریق مادر هم از منظر منافع ملی و هم برای افزایش تعلق ملی و ایرانی فرزندان مادران ایرانی و کاهش مشکلات این مادران و فرزندان گامی است که باید برداریم. بر اساس مطالعات تجربی معتبر، تبعیض و محرومیت قانونی کنونی در بسیاری از موارد به طرد اجتماعی فرزندان مادران ایرانی، افزایش نارضایتی این مادران و فرزندانشان و آسیبهای اجتماعی متعددی انجامیدهاست.
افزایش بیشناسنامهها در نواحی مختلف کشور و گسترش فقر در میان آنها هم از تبعات این تبعیض قانونی است و تعداد قابل توجهی از ساکنان ایران را از حق درمان و تحصیل باکیفیت و رایگان و سایر حقوق اولیه شهروندی محروم میکند و رنج و مشکلات زیادی را به آنها تحمیل میکند. بسیاری از فرزندان مادران ایرانی خارج از ایران هم به خاطر همین تبعیض حقوقی امکان ارتباط بیشتر با سرزمین مادریشان را از دست میدهند.
به همین دلایل سالهاست که بسیاری از فعالان مدنی و جامعهشناسان ایران خواستار اصلاح این قانون و امکان انتقال تابعیت از طریق مادر در قوانین ایران بودهاند. طرحهای مختلفی در سالهای گذشته در این زمینه در مجلس شورای اسلامی مطرح شدهاست، اما، اما هیچ کدام به سرانجام نرسیدهاند. خوشبختانه در آبانماه سال ۹۷ هیأت دولت لایحهای را به تصویب رساند که به موجب آن فرزندانی که مادر آنها ایرانی است میتوانند به درخواست مادر خود به تابعیت سیاسی ایران در آیند.
ما امضاکنندگان این نامه از نمایندگان مجلس شورای اسلامی میخواهیم که این فرصت را از دست ندهند، این لایحه که به زودی در صحن علنی مجلس به رأی گذاشته میشود را تصویب کنند و به این تبعیض حقوقی و پیامدهای اجتماعی نامطلوبش پایان دهند، در این صورت گرهای از زندگی بسیاری از بیشناسنامههای بیصدا و فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی بگشایند و گامی مهم در جهت منافع ملی ایران، بسط عدالت و حفظ کرامت انسانی فرزندان مادران ایرانی بردارند.»