توقف تجارت 20 میلیارد دلاری در ایستگاه راه آهن/ لزوم تسریع بنیاد مستضعفان در تکمیل مسیر ریلی شلمچه به بصره

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- مهدی پهلوانی، در سال‌های اخیر پس از نابودی داعش در عراق، روابط این کشور در حوزه سیاست با ایران بسیار بهتر شده است که این بهبودِ روابط سیاسی می‌‌تواند به بهبود در روابط اقتصادی نیز بیانجامد. حجم تجارت ایران با عراق در سال 97 رقمی نزدیک به 9 میلیارد دلار بوده است که اکثر آن شامل صادرات ایران به عراق است و بازارِ این کشور را به بزرگترین مقصد صادراتی ایران تبدیل کرده است. همچنین طی سفری که حسن روحانی در اسفند ماه سال گذشته به عراق داشت؛ توافقنامه‌ای با مسئولین عراقی برای افزایش حجم تجارت به 20 میلیارد دلار امضا کرد.

اما یکی از زمینه‌های رسیدن به حجم تجارت 20 میلیارد دلاری وجود زیرساخت‌های مناسب حمل‌ونقل بین دو کشور است. اکثر تجارت ایران و عراق از طریق حمل‌ونقل جاده‌ای صورت می‌‌گیرد؛ در صورتی که با سرمایه‌گذاری اندک، بخش زیادی از این تجارت می‌‌تواند از طریق ریل انجام بپذیرد که نسبت به حمل‌ونقل جاده‌ای ارزان‌تر و دارای آلودگی کمتر است.

هم اکنون ایران و عراق از طریق ریلی به هم متصل نیستند اما این اتصال تنها نیازمند تکمیل 32 کیلومتر فاصله بین شلمچه تا بندر بصره در عراق است. تکمیل این پروژه همواره مورد تاکید مسئولین بوده است به‌طوریکه حسن روحانی در اولین جلسه کاری در سال 98 با وزیر راه‌وشهرسازی بر اهتمام این وزارتخانه برای تکمیل این مسیر ریلی تاکید کرد.[1]  

تاخیر چند ساله در شروع مسیر ریلی شلمچه-بصره

تکمیل این خط ریلی موضوع دو توافقنامه در سالهای 90 و 93 بوده است اما با وجود گذشت 7 سال از اولین توافقنامه، هنوز هیچ اقدام اجرایی برای آن انجام نشده است. طبق توافقنامه‌های مذکور باید 32 کیلومتر مسیر راه‌آهن توسط دولت عراق و ساخت پل بر روی اروند توسط ایران صورت می‌‌گرفت اما در خرداد 96 وزیر حمل‌ونقل عراق در جلسه با مسئولین ایرانی اعلام کرده بود که، عراق توانایی تکمیل این پروژه را در شرایط فعلی ندارد؛ اما حاضر به پذیرش سرمایه‌گذار با اولویت سرمایه‌گذار ایرانی است.[2] در جلسه مذکور طرف ایرانی با معرفی محمد سعیدی‌کیا، رییس بنیاد مستضعفان، به طرف عراقی این بنیاد را  به عنوان سرمایه‌گذار در پروژه پیشنهاد می‌‌دهد.

در انتظار اقدام بنیاد مستضعفان

پس از این موارد فعالین حوزه حمل‌ونقل منتظر شروع عملیات اجرایی از سوی بنیاد مستضعفان بوده‌اند اما روند این امر کمی کند بنظر می‌‌رسد؛ تا اینکه در 29 دی ماه سال گذشته محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در حاشیه بازدید از بندر خرمشهر خبر از امضای تفاهم‎‌نامه با سرمایه گذاران برای تکمیل این مسیر داد.[3] همچنین وی دراسفند سال گذشته در دیدار با اعضای کمیسیون عمران مجلس، قرارداد سرمایه‌گذاری را از نوع BOT عنوان کرده بود.[4] طبق گفته مسئولین مقدار سرمایه‌گذاری مورد نیاز پروژه حدود 400 میلیارد تومان است که طبق توافقات صورت گرفته، قرار بر اینست که 60 درصد آن توسط بنیاد مستضعفان و بقیه توسط شرکت راه‌آهن تامین میشود.[5] به این ترتیب پس از اتمام پروژه برای مدت مشخص بهره‌برداری از این مسیر ریلی با طرف ایرانی خواهد بود که درآمد دلاری مناسبی برای کشور به دست خواهد آمد.

بنیاد مستضعفان از پیمانکاران بزرگ کشور است و پروژه‌های بزرگی مانند آزادراه تهران-شمال را در اختیار دارد اما متاسفانه کارنامه ]چندان خوبی در تحویل به موقع پروژه‌ها ندارد لذا لازم است که وزارت راه‌وشهرسازی بندهای لازم را در قرارداد بنیاد مستضعفان برای تحویل گرفتن به موقع پروژه در نظر بگیرد. همچنین لازم است که خود بنیاد مستضعفان هم با توجه به نامی که یدک می‌‌کشد و رسالتی که بر عهده دارد این پروژه را در اولویت قرار دهد و مانند بقیه موارد آن‌را به تاخیر نیندازد؛ چرا که در شرایط فعلی اقتصاد کشور و تشدید تحریم‌ها، احداث این مسیر ریلی می‌‌تواند کمک شایانی برای گسترش روابط با همسایگان باشد.

[1] پایگاه وزارت راه و شهرسازی

[2] پایگاه وزارت راه و شهرسازی

[3]پایگاه وزارت راه و شهرسازی    http://yon.ir/kPvHe

[4]پایگاه وزارت راه و شهرسازی   http://yon.ir/iu7Go

[5] خبر آنلاین مصاحبه با سعید رسولی yon.ir/KTSFI