به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان پنجشنبه ۲۳ خرداد ماه، سفر خود به ۲ شهر «بیشکک» و «دوشنبه» را به منظور شرکت در دو اجلاس مهم آسیایی آغاز کرد.
*شانگهای و نقش ایران در منطقه
رئیس جمهور ابتدا به بیشکک پایتخت قرقیزستان رفت تا در نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای شرکت کند. سازمان همکاری شانگهای سازمانی بین دولتی است که برای همکاری‌های چندجانبه سیاسی، اقتصادی و امنیتی بنیان گذاشته شد. چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و هند اعضای اصلی و ایران، مغولستان، افغانستان و بلاروس اعضای ناظر این سازمان هستند.
روحانی در سخنرانی خود در این اجلاس، محور اصلی بیاناتش را به تروریسم، افراط‌گرایی، یکجانبه‌گرایی، مداخله کشورهای فرامنطقه‌ای در امور سایر مناطق و دخالت در امور داخلی سایر کشور‌ها اختصاص داد.
رئیس جمهور ایران اسلامی، در نشست شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای همچنین تاکید کرد: مناطق پیرامونی ما با بحران‌های متعددی روبرو است که با از بین بردن زیرساخت‌های اولیه کشور‌ها و بازتولید ناامنی، این مناطق را در شرایط حساسی قرار داده است. از سوی دیگر دولت آمریکا طی دو سال گذشته با استفاده ابزاری از ظرفیت اقتصادی، مالی و نظامی خود و با اتخاذ رویکرد تهاجمی، کلیه ساختار‌ها و قواعد بین‌المللی را بر هم زده و به تهدیدی جدی برای ثبات منطقه و جهان تبدیل شده است.
*علل کمک به عراق و سوریه در جنگ با داعش زیر ذره بین روحانی
رئیس قوه مجریه در بخشی از سخنان خود در این اجلاس حائز اهمیت در آسیا اظهار داشت: ما در عراق و سوریه برای صلح جنگیده ایم. در افغانستان برای نبرد با افراط گرایی در تعامل با سازمان ملل متحد نقش سازنده‌ای ایفا کرده ایم و در یمن برای برقراری صلح از هیچ تلاشی دریغ نکرده‌ایم. ما همواره در‌های گفتگو‌ها و همکاری‌های منطقه‌ای و دوجانبه را با همه همسایگان خود بازگذاشته ایم و حتی برای حل مسأله فلسطین هم رویکرد دموکراتیک با مراجعه به آرای عمومی را ارائه کرده‌ایم. ما نمی‌خواهیم هیچ ملتی را به دریا بریزیم و غرق کنیم.
وی در ادامه سخنرانی خود، گریزی نیز به برجام و نقش آمریکا در افزایش بحران منطقه زد و خاطر نشان کرد: برجام دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه است که اثبات کرد چنانچه اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد می‌توان، برای حل هر مشکلی به جای تحریم و جنگ از طریق گفتگو و مصالحه بهتر به نتیجه رسید. جمهوری اسلامی ایران به تصریح ۱۵ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کلیه تعهدات خویش عمل نموده است، اما متأسفانه آمریکا به طور یکجانبه از برجام خارج شده و دیگر طرف‌ها و کشور‌ها را نیز مورد تهدید قرار می‌دهد تا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، که خواستار روابط عادی تجاری با ایران است، را نقض کنند.
*برجام ...
روحانی، اما تنها به این موضوع بسنده نکرد و با توجه به رویکرد خصمانه دولت آمریکا گفت که جمهوری اسلامی ایران در چارچوب ظرفیت‌های برجام از اعضای باقی‌مانده در توافق می‌خواهد، هر چه سریع‌تر به تعهدات خود در بهره‌مندی جمهوری اسلامی ایران از منافع اقتصادی برجام عمل کنند.
*پروازی برای دوشنبه
روحانی همچنین پس از حضور در اجلاس شانگهای در دومین مرحله از سفر سه روزه خود به منظورشرکت در پنجمین کنفرانس «تعادل و اعتماد سازی در آسیا» (سیکا) از بیشکک عازم دوشنبه پایتخت تاجیکستان خواهد شد.
*تروریسم و یکجانبه گرایی در متون روحانی
روحانی باز هم تروریسم و یکجانبه گرایی را سرلوحه متن سخنرانی خود قرار داد. در این اجلاس با تاکید بر اهمیت جایگاه تاریخی قاره آسیا اظهار داشت که سرمایه‌ای که نزد ما است برای ساختن جهانی عاری از تبعیض، تروریسم، انحصارگرایی، زورگویی و بی‌عدالتی کافی است. مجمع حاضر قطعاً می‌تواند در سایه تدبیر رهبران و درایت مردم خود با بهره‌گیری از این میراث کهن، نه تنها برای آسیا، بلکه برای کل جهان، الهام بخش و تأثیر گذار باشد.
رئیس دولت تدبیرو امید اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نقش‌آفرین کلیدی در منطقه، بار‌ها آمادگی خود را برای تدوین و تصویب ساز و کار‌های دوجانبه و چندجانبه سیاسی و امنیتی به منظور تضمین صلح و امنیت همگانی اعلام کرده و در این راه از هرگونه تعامل و تبادل نظر با کشورهای عضو سیکا در خصوص راه‌های مواجهه با چالش‌ها و مقابله با تهدیدات موجود استقبال کرده است.
*مداخلات آمریکایی در منطقه غرب آسیا
اما کلید دار پاستور به همین موضوع بسنده نکرد و مانند سخنرانی خود در «بیشکک» مداخلات خارجی برخی قدرت‌ها در امور داخلی کشورهای منطقه خاورمیانه، سیاست‌های قهرآمیز یکجانبه‌گرایانه، تروریسم و افراط‌گرایی، پیمان‌شکنی و قانون‌گریزی آشکار آنان در موضوعات مربوط به صلح و امنیت بین‌المللی از جمله قرارداد مهم هسته‌ای ایران موسوم به برجام، را یاد آور شود و تاکید کرد که منطقه ما را به یکی از بحران‌خیزترین و بی‌ثبات‌ترین مناطق جهان تبدیل کرده است.
روحانی خطابه خود به سمت شرکت کنندگان در این اجلاس از خروج آمریکا از برجام بی نصیب نگذاشت. وی تاکید کرد که اجرای کامل تعهدات ایران بار‌ها به تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده و با وجود خروج آمریکا، از سرگیری تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه این کشور و نیز حمایت ناچیز سایر طرف‌های موافقتنامه از آن، همچنان معتقد هستیم که انجام تعهدات پذیرفته شده توسط کلیه طرف‌های ذی‌ربط، نقش مهمی در افزایش ثبات منطقه‌ای و جهانی ایفا خواهد کرد.
روحانی در این باره افزود: بدیهی است ایران به صورت یک طرفه نمی‌تواند تنها طرف متعهد به برجام باقی بماند و سایر کشور‌ها نیز لازم است سهم خود را برای حفظ این توافق مهم بپردازند. اکنون که نهایت حسن نیت و شکیبایی استراتژیک ما از یک سو و قانون‌شکنی آمریکا از سوی دیگر بر همگان ثابت شده است، جمهوری اسلامی ایران ضمن اعلام آمادگی برای هرگونه تعامل، تصمیم گرفته است تا طبق بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام اجرای تعهداتش را برای بازگرداندن توازن در توافق مزبور کاهش دهد. در صورت عدم دریافت پاسخ مناسب، به ناچار اقدامات بیشتری انجام خواهیم داد.
*فلسطین و اعتراض به یک جابجایی کثیف
رئیس جمهور در جایی دیگر از سخنان خود تاکید کرد: معضل دیرینه فلسطین، همچنان به عنوان مهم‌ترین عامل ناامنی و گسترش خشونت در منطقه و جهان خودنمایی می‌کند. بی‌توجهی جامعه بین‌المللی به اقدامات نامشروع رژیم اسراییل، اقدام غیرقانونی در امر انتقال سفارت آمریکا به قدس شریف و حمایت از الحاق ارتفاعات جولان به قلمرو رژیم صهیونیستی، استمرار سیاست‌های توسعه‌طلبانه را به دنبال داشته و موجب شده است تا رسیدن به راه‌حلی جامع و عادلانه برای این بحران، بیش از گذشته از دسترس دور شود. جامعه بین‌المللی باید به وظیفه خود برای احقاق حقوق مردم فلسطین از جمله تشکیل دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس شریف عمل کند. حل و فصل عادلانه مسأله فلسطین و احقاق حقوق فلسطینیان، کلید بازگشت ثبات و امنیت پایدار و توسعه‌ی اقتصادی منطقه جنوب غرب آسیاست.
رئیس دولت دوازدهم در خاتمه سخنانش بیان داشت که دلیل حساسیت شرایط کنونی و ضرورت مقابله با یکجانبه‌گرایی، شایسته است ما کشورهای عضوِ سیکا با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه، روند چندجانبه گرایی را تقویت و زمینه‌های جدیدی در ساحت همکاری‌های سیاسی ـ. امنیتی، اقتصادی و تجاری، مستقل از رویکرد‌های یکجانبه‌گرایانه برخی از کشور‌ها کشف و همکاری‌های خود را گسترش دهیم و با مشارکت در طرح همکاری‌های بین‌منطقه‌ای با سایر مناطق جغرافیایی روابط خود را تعمیق و با یکجانبه‌گرایی مقابله کنیم.
روحانی، اما پایان سخنان خود را اینگونه روایت کرد که در پایان بر این نکته تاکید می‌کنم که در شرایط امروز جهان، یک کشور به تنهایی قادر به مقابله با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها نبوده و دستیابی به سطح قابل قبولی از صلح، ثبات و توسعه، نیازمند گسترش همکاری و گفتگو‌های منطقه‌ای با هدف تقویت تفاهم است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر همکاری، هم‌افزایی و یافتن راه‌های دستیابی به منافع مشترک، سود متقابل و در یک کلمه، سیاست برد ـ. برد است. در همین چارچوب، مشارکت با کشورهای منطقه و استفاده از ساز و کار گفتگو‌های چندجانبه در قالب نشست‌های سیکا را بسیار مفید، ضروری و کارگشا می‌دانیم.
*دیپلماسی حقوق‌دان در بیشکک و دوشنبه
حسن روحانی دو تاکید عمده در دو اجلاس خود در قرقیزستان و تاجیکستان داشت. ابتدا تروریسم را در انواع آن معنی و سپس با ارئه راهکار سعی کرد اقدامات ترامپ در مواجهه با ایران و منطقه را از نوع تروریسم نوین معنا کند.
اما رئیس جمهور برای اثبات سخنانش به یک اهرم دیگر برای فهم تروریسم نیاز داشت. او به سران کشورهای آسیایی حاضر در این دو اجلاس خطر یکجانبه گرایی را گوشزد کرد. خطری که با اقدامات اخیر آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی یاران منطقه‌ای شان می‌تواند دامن هر کدام از این کشور‌ها را بگیرد.
روحانی به نظر با استفاده از زمان سخنرانی در این دو اجلاس سعی داشته به تمام موضوعات مورد مناقشه در منطقه غرب آسیا بپردازد و لاجرم این اقدام را به خوبی انجام داده است. او علل جدال در منطقه را به خوبی شناسایی کرده و آمریکا و رژیم اسرائیل را عامل تمام این مشکلات می‌داند.
گریز رئیس جمهور به مساله فلسطین که هیچگاه نباید در حاشیه قرار گیرد از دیگر اقدامات قابل توجه در این سفر بود.
برجام و نقش همیشگی آن در سخنان سیاست خارجی محور روحانی نیز مثل همیشه نقش خود را در کلید واژگان رئیس جمهور ایفا کرد.
*شانگهای و نقش ایران در منطقه
رئیس جمهور ابتدا به بیشکک پایتخت قرقیزستان رفت تا در نوزدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای شرکت کند. سازمان همکاری شانگهای سازمانی بین دولتی است که برای همکاری‌های چندجانبه سیاسی، اقتصادی و امنیتی بنیان گذاشته شد. چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و هند اعضای اصلی و ایران، مغولستان، افغانستان و بلاروس اعضای ناظر این سازمان هستند.
روحانی در سخنرانی خود در این اجلاس، محور اصلی بیاناتش را به تروریسم، افراط‌گرایی، یکجانبه‌گرایی، مداخله کشورهای فرامنطقه‌ای در امور سایر مناطق و دخالت در امور داخلی سایر کشور‌ها اختصاص داد.
رئیس جمهور ایران اسلامی، در نشست شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای همچنین تاکید کرد: مناطق پیرامونی ما با بحران‌های متعددی روبرو است که با از بین بردن زیرساخت‌های اولیه کشور‌ها و بازتولید ناامنی، این مناطق را در شرایط حساسی قرار داده است. از سوی دیگر دولت آمریکا طی دو سال گذشته با استفاده ابزاری از ظرفیت اقتصادی، مالی و نظامی خود و با اتخاذ رویکرد تهاجمی، کلیه ساختار‌ها و قواعد بین‌المللی را بر هم زده و به تهدیدی جدی برای ثبات منطقه و جهان تبدیل شده است.
*علل کمک به عراق و سوریه در جنگ با داعش زیر ذره بین روحانی
رئیس قوه مجریه در بخشی از سخنان خود در این اجلاس حائز اهمیت در آسیا اظهار داشت: ما در عراق و سوریه برای صلح جنگیده ایم. در افغانستان برای نبرد با افراط گرایی در تعامل با سازمان ملل متحد نقش سازنده‌ای ایفا کرده ایم و در یمن برای برقراری صلح از هیچ تلاشی دریغ نکرده‌ایم. ما همواره در‌های گفتگو‌ها و همکاری‌های منطقه‌ای و دوجانبه را با همه همسایگان خود بازگذاشته ایم و حتی برای حل مسأله فلسطین هم رویکرد دموکراتیک با مراجعه به آرای عمومی را ارائه کرده‌ایم. ما نمی‌خواهیم هیچ ملتی را به دریا بریزیم و غرق کنیم.
وی در ادامه سخنرانی خود، گریزی نیز به برجام و نقش آمریکا در افزایش بحران منطقه زد و خاطر نشان کرد: برجام دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه است که اثبات کرد چنانچه اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد می‌توان، برای حل هر مشکلی به جای تحریم و جنگ از طریق گفتگو و مصالحه بهتر به نتیجه رسید. جمهوری اسلامی ایران به تصریح ۱۵ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به کلیه تعهدات خویش عمل نموده است، اما متأسفانه آمریکا به طور یکجانبه از برجام خارج شده و دیگر طرف‌ها و کشور‌ها را نیز مورد تهدید قرار می‌دهد تا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، که خواستار روابط عادی تجاری با ایران است، را نقض کنند.
*برجام ...
روحانی، اما تنها به این موضوع بسنده نکرد و با توجه به رویکرد خصمانه دولت آمریکا گفت که جمهوری اسلامی ایران در چارچوب ظرفیت‌های برجام از اعضای باقی‌مانده در توافق می‌خواهد، هر چه سریع‌تر به تعهدات خود در بهره‌مندی جمهوری اسلامی ایران از منافع اقتصادی برجام عمل کنند.
*پروازی برای دوشنبه
روحانی همچنین پس از حضور در اجلاس شانگهای در دومین مرحله از سفر سه روزه خود به منظورشرکت در پنجمین کنفرانس «تعادل و اعتماد سازی در آسیا» (سیکا) از بیشکک عازم دوشنبه پایتخت تاجیکستان خواهد شد.
*تروریسم و یکجانبه گرایی در متون روحانی
روحانی باز هم تروریسم و یکجانبه گرایی را سرلوحه متن سخنرانی خود قرار داد. در این اجلاس با تاکید بر اهمیت جایگاه تاریخی قاره آسیا اظهار داشت که سرمایه‌ای که نزد ما است برای ساختن جهانی عاری از تبعیض، تروریسم، انحصارگرایی، زورگویی و بی‌عدالتی کافی است. مجمع حاضر قطعاً می‌تواند در سایه تدبیر رهبران و درایت مردم خود با بهره‌گیری از این میراث کهن، نه تنها برای آسیا، بلکه برای کل جهان، الهام بخش و تأثیر گذار باشد.
رئیس دولت تدبیرو امید اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نقش‌آفرین کلیدی در منطقه، بار‌ها آمادگی خود را برای تدوین و تصویب ساز و کار‌های دوجانبه و چندجانبه سیاسی و امنیتی به منظور تضمین صلح و امنیت همگانی اعلام کرده و در این راه از هرگونه تعامل و تبادل نظر با کشورهای عضو سیکا در خصوص راه‌های مواجهه با چالش‌ها و مقابله با تهدیدات موجود استقبال کرده است.
*مداخلات آمریکایی در منطقه غرب آسیا
اما کلید دار پاستور به همین موضوع بسنده نکرد و مانند سخنرانی خود در «بیشکک» مداخلات خارجی برخی قدرت‌ها در امور داخلی کشورهای منطقه خاورمیانه، سیاست‌های قهرآمیز یکجانبه‌گرایانه، تروریسم و افراط‌گرایی، پیمان‌شکنی و قانون‌گریزی آشکار آنان در موضوعات مربوط به صلح و امنیت بین‌المللی از جمله قرارداد مهم هسته‌ای ایران موسوم به برجام، را یاد آور شود و تاکید کرد که منطقه ما را به یکی از بحران‌خیزترین و بی‌ثبات‌ترین مناطق جهان تبدیل کرده است.
روحانی خطابه خود به سمت شرکت کنندگان در این اجلاس از خروج آمریکا از برجام بی نصیب نگذاشت. وی تاکید کرد که اجرای کامل تعهدات ایران بار‌ها به تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده و با وجود خروج آمریکا، از سرگیری تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه این کشور و نیز حمایت ناچیز سایر طرف‌های موافقتنامه از آن، همچنان معتقد هستیم که انجام تعهدات پذیرفته شده توسط کلیه طرف‌های ذی‌ربط، نقش مهمی در افزایش ثبات منطقه‌ای و جهانی ایفا خواهد کرد.
روحانی در این باره افزود: بدیهی است ایران به صورت یک طرفه نمی‌تواند تنها طرف متعهد به برجام باقی بماند و سایر کشور‌ها نیز لازم است سهم خود را برای حفظ این توافق مهم بپردازند. اکنون که نهایت حسن نیت و شکیبایی استراتژیک ما از یک سو و قانون‌شکنی آمریکا از سوی دیگر بر همگان ثابت شده است، جمهوری اسلامی ایران ضمن اعلام آمادگی برای هرگونه تعامل، تصمیم گرفته است تا طبق بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام اجرای تعهداتش را برای بازگرداندن توازن در توافق مزبور کاهش دهد. در صورت عدم دریافت پاسخ مناسب، به ناچار اقدامات بیشتری انجام خواهیم داد.
*فلسطین و اعتراض به یک جابجایی کثیف
رئیس جمهور در جایی دیگر از سخنان خود تاکید کرد: معضل دیرینه فلسطین، همچنان به عنوان مهم‌ترین عامل ناامنی و گسترش خشونت در منطقه و جهان خودنمایی می‌کند. بی‌توجهی جامعه بین‌المللی به اقدامات نامشروع رژیم اسراییل، اقدام غیرقانونی در امر انتقال سفارت آمریکا به قدس شریف و حمایت از الحاق ارتفاعات جولان به قلمرو رژیم صهیونیستی، استمرار سیاست‌های توسعه‌طلبانه را به دنبال داشته و موجب شده است تا رسیدن به راه‌حلی جامع و عادلانه برای این بحران، بیش از گذشته از دسترس دور شود. جامعه بین‌المللی باید به وظیفه خود برای احقاق حقوق مردم فلسطین از جمله تشکیل دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس شریف عمل کند. حل و فصل عادلانه مسأله فلسطین و احقاق حقوق فلسطینیان، کلید بازگشت ثبات و امنیت پایدار و توسعه‌ی اقتصادی منطقه جنوب غرب آسیاست.
رئیس دولت دوازدهم در خاتمه سخنانش بیان داشت که دلیل حساسیت شرایط کنونی و ضرورت مقابله با یکجانبه‌گرایی، شایسته است ما کشورهای عضوِ سیکا با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه، روند چندجانبه گرایی را تقویت و زمینه‌های جدیدی در ساحت همکاری‌های سیاسی ـ. امنیتی، اقتصادی و تجاری، مستقل از رویکرد‌های یکجانبه‌گرایانه برخی از کشور‌ها کشف و همکاری‌های خود را گسترش دهیم و با مشارکت در طرح همکاری‌های بین‌منطقه‌ای با سایر مناطق جغرافیایی روابط خود را تعمیق و با یکجانبه‌گرایی مقابله کنیم.
روحانی، اما پایان سخنان خود را اینگونه روایت کرد که در پایان بر این نکته تاکید می‌کنم که در شرایط امروز جهان، یک کشور به تنهایی قادر به مقابله با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها نبوده و دستیابی به سطح قابل قبولی از صلح، ثبات و توسعه، نیازمند گسترش همکاری و گفتگو‌های منطقه‌ای با هدف تقویت تفاهم است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر همکاری، هم‌افزایی و یافتن راه‌های دستیابی به منافع مشترک، سود متقابل و در یک کلمه، سیاست برد ـ. برد است. در همین چارچوب، مشارکت با کشورهای منطقه و استفاده از ساز و کار گفتگو‌های چندجانبه در قالب نشست‌های سیکا را بسیار مفید، ضروری و کارگشا می‌دانیم.
*دیپلماسی حقوق‌دان در بیشکک و دوشنبه
حسن روحانی دو تاکید عمده در دو اجلاس خود در قرقیزستان و تاجیکستان داشت. ابتدا تروریسم را در انواع آن معنی و سپس با ارئه راهکار سعی کرد اقدامات ترامپ در مواجهه با ایران و منطقه را از نوع تروریسم نوین معنا کند.
اما رئیس جمهور برای اثبات سخنانش به یک اهرم دیگر برای فهم تروریسم نیاز داشت. او به سران کشورهای آسیایی حاضر در این دو اجلاس خطر یکجانبه گرایی را گوشزد کرد. خطری که با اقدامات اخیر آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی یاران منطقه‌ای شان می‌تواند دامن هر کدام از این کشور‌ها را بگیرد.
روحانی به نظر با استفاده از زمان سخنرانی در این دو اجلاس سعی داشته به تمام موضوعات مورد مناقشه در منطقه غرب آسیا بپردازد و لاجرم این اقدام را به خوبی انجام داده است. او علل جدال در منطقه را به خوبی شناسایی کرده و آمریکا و رژیم اسرائیل را عامل تمام این مشکلات می‌داند.
گریز رئیس جمهور به مساله فلسطین که هیچگاه نباید در حاشیه قرار گیرد از دیگر اقدامات قابل توجه در این سفر بود.
برجام و نقش همیشگی آن در سخنان سیاست خارجی محور روحانی نیز مثل همیشه نقش خود را در کلید واژگان رئیس جمهور ایفا کرد.
منبع: فارس
ارسال نظرات