گزارش|
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، کارشناسان معتقدند که راهکار اساسی بی‌اثرکردن تحریمهای نفتی حرکت از خام‌فروشی به سمت ایجاد ارزش افزوده و به عبارتی فرآوری مواد خام یا فرآورده فروشی است.
ساخت پتروپالایشگاه و تولید فرآورده باید از سه جهت فناوری، نیروی انسانی متخصص و تامین مالی مورد بررسی قرار گیرد. تجربه طرح توسعه و ساخت واحد RFCC پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند به دست متخصصین ایرانی در زمان تحریمهای سال 90 و خرید لایسنس پروژه RFCC پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند از شرکت UOP که یک شرکت انگلیسی-امریکایی است نشان میدهد که در دو حوزه نیروی انسانی و فناوری محدودیتی وجود ندارد.
به نظر میرسد مسئله «تامین مالی» مهترین مشکلی است که در سالیان اخیر گریبان‌گیر توسعه صنایع پایین دستی کشور خصوصا صنعت پالایش نفت بوده است. طی دو دهه اخیر هیچ فاینانس خارجی‌ای برای ساخت یا توسعه پالایشگاه در کشور محقق نشده است. در همین خصوص مجلس شورای اسلامی طرح "توسعه صنایع پتروپالایشی با سرمایه‌های مردمی" پیشنهاد داده است که میتواند با ایجاد مشوق‌های اقتصادی تنها با هدایت تنها 5 درصد از نقدینگی موجود در کشور به این حوزه این مشکل را حل و فصل کند.
ظرفیت داخلی برای ساخت پتروپالایشگاه وجود دارد
در این راستا مجید ناصرینژاد، عضو کمیسیون حقوقی قضایی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو ، با اشاره به ضرورت گذر از خام‌فروشی نفت و توسعه پتروپالایشگاه‌ها برای بی‌اثرکردن تحریمهای نفتی گفت: مقام معظم رهبری طی فرمایشات متعدد و دستورات متنوع خود تأکید فرمودند که جلوی خام فروشی نفت گرفته شود و این سیاست کلی نظام است که بالاخره این ثروت بی‌نظیری را که در کشور داریم به صورت خام و ارزان نفروشیم بلکه با تکیه بر توان داخلی بتوانیم از نفت خام ارزش افزوده ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: ساخت پتروپالایشگاه و تبدیل نفت به فرآورده‌های نفتی یکی از کارهایی است که تمام دنیا به سمت آن حرکت کرده‌اند. با تولید فرآورده، بر نفت خام ارزش افزوده ایجاد می‌کنیم و به دلیل تنوع فراورده‌های نفتی می‌توانیم بدون رهگیری و شناسایی آمریکا محموله‌هایمان را بفروشیم و تحریم‌ها را دور بزنیم که الحمدالله در کشور ما ظرفیت داخلی برای ساخت پتروپالایشگاه وجود دارد.
ناصرینژاد تاکید کرد: در تولید فرآورده‌های پتروشیمیایی جایگاه مطلوبی در منطقه داریم. ساخت پتروشیمی‌ها ارزش افزوده‌ی بالایی ایجاد میکند و باعث اشتغالزایی می‌شود. هم به صنعت داخلی بیشتر رونق میدهد و هم اینکه اقتصاد کشور را از جهات متعددی واکسینه میکند. بنابراین ضرورت دارد که صنایع پایین دستی صنعت نفت توسعه یابد و برای ساخت پتروپالایشگاه و توسعه زنجیره پتروشیمی‌ها اقدامات جدی انجام دهیم.
ساخت پتروپالایشگاه و صادرات فراورده در دور زدن تحریمهای نفتی موثر خواهد بود
عضو کمیسیون حقوقی قضایی مجلس افزود: البته در این حوزه اقدامات مناسبی انجام شده اما هنوز ظرفیت‌های زیادی وجود دارد که باید شکوفا شود. امسال سال رونق تولید است و مقام معظم رهبری روی این قضیه تأکید کردند. ساخت پتروپالایشگاه و صادرات فرآورده هم باعث اشتغالزایی شده و هم با ایجاد ارزش افزوده سودآوری بالایی دارد و در دور زدن تحریمهای نفتی نیز مؤثر خواهد بود.
وی همچنین اظهار داشت: برای ورود بخش خصوصی به پتروپالایشگاه‌سازی دولت وظیفه دارد که زمینه را فراهم کند تا بتواند سرمایه برای تامین مالی این واحدها جذب کند. دولت باید با تنظیم‌گری مردم را برای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها تشویق کند. میتوان یک سری مشوق‌ها در نظر گرفته شود. مثلا به بخش خصوصی‌ای که به صورت پیمان‌کار عهده‌دار این پروژه می‌شود زمین داده شود، تنفس خوراک بدهند و مجوزهای لازم را به راحتی در اختیارش بگذارند.
ناصرینژاد در پایان گفت: یکی از گلوگاه‌های فعلی سرمایه‌گذاری در کشور اخذ مجوزهای لازم در دولت و وزارت‌خانه‌ها است که شاید یکی دو سال طول بکشد در حالی که میتوان طی سازوکاری این مدت را به یک هفته کاهش داد. ما باید در این شرایط از سرمایه‌گذاران نهایت حمایت را بکنیم. من فکر می‌کنم در کشور زمینه‌ی خوبی برای ساخت پتروپالایشگاه‌ها فراهم است اما برای موفقیت، دولت باید به صورت جدی پشتیبانی کند.
چرا امکان تحریم‌پذیری فرآورده‌های نفتی نسبت به نفت خام کمتر است؟
کارشناسان معتقدند که درشرایط تحریم، صادرات فرآورده به 2 دلیل از صادرات نفت خام راحت‌تر بوده و امکان شناسایی و تحریم‌پذیری آنها وجود ندارد:
1- حجم محموله‌ها و شیوه صادرات: صادرات نفت خام در محموله‌های بسیار بزرگ 1-2 میلیون بشکه توسط نفتکش‌های بزرگ به مقاصد مشخص صورت می‌گیرد. بزرگی حجم محموله‌های نفتی، امکان شناسایی و رهگیری آنها را برای آمریکا از طریق فناوری GPS را فراهم میکند. اما میتوان فرآورده‌های متنوع نفتی را در احجام کوچک و با استفاده از خودرو‌های سنگین، خط لوله و نهایتا کشتی به مناطق گوناگون صادر کرد و برخلاف فروش نفت الزام فروش در احجام بزرگ به دلیل اقتصاد مقیاس وجود ندارد.
2- تعداد خریداران و عرضه‌کنندگان: کشور‌های معدودی مانند هند، چین، کره و چند کشور دیگر تنها خریداران نفت ایران هستند در نتیجه این امکان را برای آمریکا فراهم میکند که مستقیما به سراغ خریداران نفت ایران برود و در صورت تداوم خرید نفت ایران آنها را تحریم کند. اما تبدیل نفت خام کشور به صدها محصول شیمیایی بازار فروش ایران را افزایش داده و تعداد مشتریان را به هزاران مشتری در اقصی نقاط جهان میرساند.
طرح توسعه صنایع پتروپالایشی برای تغییر زمین بازی تحریم‌ها
طرح احداث 8 پتروپالایشگاه به ظرفیت 2 میلیون بشکه نفت خام صادراتی در روز با استفاده از سرمایه گذاری مردمی هم اکنون در دستور کار صحن علنی مجلس قرار دارد و در روزهای آتی مورد بررسی نمایندگان مجلس قرار گرفته و به رای گذاشته می‌شود. علیرغم انفعال دولت در حوزه تحریمهای نفتی، رویکرد مجلس در این حوزه متفاوت بوده و نمایندگان مجلس از همان ابتدای شروع تحریم‌ها با اجرای راهکارهایی همچون عرضه نفت در بورس در پی مقابله با تحریمهای آمریکا بوده‌اند که این راهکار در حال اصلاح و بهبود برای به ثمررسانی است.
حال نیز طرح توسعه صنایع پتروپالایشی برای تغییر زمین بازی تحریم‌ها و خنثی‌سازی آنها در دستور کار مجلس قرار دارد. در صورتی که طرح توسعه صنایع پالایشی نیز توسط نمایندگان خانه ملت تصویب شود به نظر میرسد که تیر آخر بر پیکر بی‌جان تحریمهای نفتی زده خواهد شد و میتوان امیدوار بود طی 5 سال آینده دیگر خبری از تاثیرگذاری تحریم‌ها بر اقتصاد کشور نباشد.
ارسال نظرات