در اولین دوره مدرسه عدالتخواهی چه گذشت؟
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، مجتبی نامخواه استاد اولین دوره مدرسه عدالتخواهی جنبش عدالتخواه دانشجویی که در محل حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان کشور در تهران در حال برگزاری است، با طرح این سوال که با وجود جریان‌های مختلف، انقلاب اسلامی و امام خمینی ره با چه ادبیاتی و در چه محور‌هایی با این گروه‌ها گفتگو کرد، بیان کرد: امام میگوید مسولیت توحیدی ایجاب میکند موحد باید دگرگون کننده سازوکار‌های جامعه باشد و حرف من در برابر این جریان‌ها و گروه‌ها عدالت خواهی، آزادیخواهی و معنویت خواهی است. انقلاب در دو زمینه با گروه‌های مذکور درگیری دارد، درگیری سلبی بر سر نداشته‌ها و درگیری ایجابی بر سر داشته ها.
او با بیان اینکه انقلاب اسلامی ۳مفهوم دارد که آن گروه‌ها ندارند، گفت: گروه‌های دیگر معنویت فاقد عدالت، آزادی بدون عدالت و معنویت و عدالت بدون آزادی و معنویت دارند.
این طلبه عدالتخواه با بیان اینکه اکثر دیدگاه‌ها تعریفی از عدالت، معنویت و آزادی دارند که این تعاریف غیر توحیدی است گفت: انقلاب آزادی، عدالت و معنویت را توحیدی تعریف کرده است
وی عنوان کرد: معنای توحید یعنی نفی عبودیت غیر الله که معبود‌های غیر خدا را نفی شود و عبادت فقط مخصوص الله باشد. (قولوا لا اله الا الله تفلحوا...). اسلام دین افراد مجاهدی است که دنبال حق و عدالت است و مکتب مبارزان و مردم ضد استعمار است. استعمارگران، اسلام را طوری دیگری معرفی می‌کنند تصور نادرستی از اسلام در اذهان عامه به وجود اورده است.
نامخواه تصریح کرد: استعمارگران میخواهند خاصیت زندگی ساز و انقلابی را از اسلام بگیرند و اسلام ناقص را معرفی کند و نگذراند مسلمانان آزادیخواه و در پوشش اسلام باشند.
این فعال عدالتخواه عنوان کرد: اسلام نه با سرمایه داری ظالمانه موافق است و نه با رژیمی مانند مارکسیسم که با مالکیت فردی موافق است بلکه یک رژیم معتدل است یعنی به رسمیت شناختن مالکیت در کنارمحدودیت مالکیت و محدودیت در کسب و مصرف.
وی با اشاره به پیام ۹ بندی منشور بازسازی سیاست‌های کلی نظام در بازسازی، گفت: سازندگی و پیشرفت به واسطه استقلال بوجود می‌آید، وقتی که دولت و مردم و جامعه با حاکمیت متحد باشد. همبستگی بین مردم و دولت نیز توسط مبارزه با فرهنگ مصرفی و تشویق به تولید داخلی و صادرات ایجاد خواهد شد. استفاده از نیرو‌های مردمی برای بازسازی و شکستن حصار تجارت به افراد متملکین و محرومین و مرفهین نیز دو روش براب سالم سازی اجتماعات است.
نامخواه با تاکید بر اینکه امام درمورد مقاومت ملت ایران در شرایط مختلف صحبت کرده است، گفت: ملت ایران در مفهوم اقتصاد مقاومتی با دو لایه بیرونی و درونی روبه رو بوده است. لایه‌های بیرونی مانند آمریکا، مجامع بین المللی، مرتجعان خاورمیانه و لایه‌های درونی نیز مانند متحجران، مقدس مآب ها، منافقین.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه مفهوم مقاومت از نگاه امام خمینی حرکت اجتماعی ملت در برابر این لایه هاست، عنوان کرد: متاسفانه در برخی از فعالیت‌ها به جای اینکه اندیشه امام را برای تغییر جامعه مطالعه کنیم صرفا برای حفظ جایگاه خود، اندیشه امام را مطرح میکنیم.
ریسمان سنج یکی دیگر از اساتید این دوره با طرح این سوال که آیا نظام فکری امام و رهبری یکی است یا خیر، عنوان کرد: نهضت انقلاب از سال ۴۱ متولد شد و در سال ۴۲ قیام پانزده رخ داد که در آن قریب ده هزار نفر در یک روز کشته شدند و اگر در هر نهضت دیگری این اتفاق می‌افتاد ان قیام متوقف میشود. این قیام باعث شد گروه مبارز و انقلابی از شور و احساسات به مرحله شعور حرکت کنند که قیام خود را با صبر و برنامه بیشتر ادامه پیدا میکرد
او ادامه داد: تحرک و تحول اجتماعی با آگاهی‌ها و ایمان تضمین میشود و در واقع چیزی که باعث عمق و وسعت مبارزه در آن زمان شد با یک برنامه حساب شده به دست آمد و آن تلاش تئوری پردازان انقلاب جهت تفسیر درست از اسلام بود.
با اشاره به مباحث رهبری در کتاب طرح اندیشه اسلامی در قرآن، بیان کرد: در آن زمان اسلام با تفسیر استعماری همراه بود و قرن‌ها نیز بود که این تفسیر وجود داشته است. اولین کلمه این کتاب طرح اندیشه کلی نظام، واژه طرح اسلام است و کتاب های، چون ولایت فقیه و شهید مطهری و طرح کلی در طی ۱۵ سال یعنی از سال ۴۲ تا ۵۶ و به نیت طرح مجدد و نوین اسلام بود. این یک استراتژی بود که البته نحوه ترویج آن بسیار مهم بود.
این فعال عدالتخواه با تاکید بر اینکه عدالت خواهی باید با یک استراتژیک تئوری همراه باشد نه اینکه صرفا پروژه‌ای باشد، گفت: انقلاب ما از سال ۵۷ شروع شد، اما پدیده مستمری است. وقتی به کتاب طرح اندیشه رجوع میکنیم می‌بینیم که مفهوم به مفهوم آن مطابق با صحیفه نور در اندیشه امام است. سال ۶۸ باید نهضت مجددی اتفاق می‌افتاد و آن پیام قطعنامه بود.
ریسمان سنج با بیان اینکه هر یک از ما باید تبدیل به انسان خمینی شویم و اندیشه اسلام ناب را ترویج کنیم، اظهار کرد:۱۳ سال از نبوت پیامبر اعظم در مکه فقط به درست کردن آگاهی و ایمان مردم گذشت؛ لذا اگر تصمیم داریم انقلاب پیشرفت کند و آن را زمینه ساز ظهور بدانیم باید در قیاس بین انقلاب خمینی و انقلاب پیامبر اکرم، تحول بزرگ را در سطح جامعه ایجاد و زمینه تکامل انسان با وجود کارخانه انسان سازی مسیر کنیم.
وی الگو و سیر تکامل انسان در کتاب طرح اندیشه کلی بدین صورت دانست: وجود یک هسته اولیه محکم که منجر میشود به آگاه سازی و غفلت زدایی و ایجاد ماه بینشی که منجر میشود انقلاب و خیزش مردمی و ایجاد حکومت اسلامی و تشکیل جامعه اسلامی و در نهایت تکامل انسان را در پی دارد.
این فعال عدالتخواه با تاکید بر اینکه گفتمان سازی وظیفه نخبگان است و توحید هم یک مسئله عملی است، عنوان کرد: توحید عدالت درونی و عدالت نیز توحید درونی است و اگر قائل به توحید باشیم دیگر تبعیضی وجود نخواهد داشت. وقتی توحید میگوید کلکم بآدم و الآدم بالتراب، یعنی همه از یک جنس اند در جایی که برخورداری‌های مردم متفاوت است و آن برخورداری را حق خود می‌داند توحید معنایی ندارد.
ریسمان سنج اضافه کرد: اگر مفاهیم، مفاهیم بسیار مهمی که در طرح کلی اندیشه است در جامعه باشد به میزان زمان انقلاب یک گفتمان نوین در جامعه خود را نشان میدهد.
او در پایان با بیان اینکه در طرح کلی اندیشه اسلامی در قران مهم است که رابطه ولایت در حکومت اسلامی، رابطه سازمانی نیست رابطه نهضت گونه است یعنی بالا و پایین ساختاری نیست بلکه قلبی است. امام و اقا همیشه به جامعه‌ای که در آن فساد است و در آن ظلم است تشر می‌زنند و اسلام را در خطر می‌بینند، نه جامعه‌ای که صرفا در آن بی حجابی است یا بی نمازی اندارد.
حبیب رحیم پور ازغدی یکی دیگر از اساتید اولین دوره مدرسه عدالتخواهی با بیان اینکه در چهل سال گذشته دوبار اراده جدی بر تحول علوم انسانی داشتیم که البته این اراده مقطعی و موقت نبوده است، گفت: در فضای رسانه‌ای میگویند تجربیات روشنفکری روایت میکند که تحول علوم انسانی با اراده‌های سیاسی و جهت تسویه حساب با برخی اساتید مختلط شده است. سیاست روشنی نیز در این خصوص وجود ندارد، اما رسانه ملی چه باید بکند؟
وی اصلی‌ترین شاخصه تبدیل صدا و سیما به ساختار را میزان رسیدگی ان به نیاز‌های ملی دانست و عنوان کرد: اگر سازندگی در علوم انسانی به فعال کردن نهاد علم در اجتماع باشد این ناشی از اراده یک طیف خاص نیست بلکه نیازمند ملی شدن رسانه است و امکان از بین بردن فقر نیز بدون بازسازی علوم انسانی ممکن نیست.
این متفکر عدالتخواه ادامه داد: در مسئله‌هایی که ایران با آن‌ها درگیر است ناچاریم پای علوم انسانی را در میان بگذاریم که بتوانیم آن را حل کنیم و یک نیاز مقدماتی و بنیادی در ایجاد تحول نیاز به خیر در علوم انسانی است. قطعا خبر در مشرق رسانه‌ای جایگاه خوبی دارد.
رحیم پور با عنوان کردن اینکه رهبری مدت هاست تحول در علوم انسانی را مطرح کرده اند، منظور ایشان را تغییر نهادین علوم انسانی دانست و گفت: در این زمینه رسانه ملی تا بحال چه کرده است؟
وی با بیان اینکه تفسیر نهادین موجب تغییر نظری است، گفت: ما به رویکرد‌های دیالکتیک و گفت و گوی محورانه نیاز داریم و باید شروع به گفت و گوی علمی کنیم. در علوم انسانی مکاتب مختلف داریم، چون بنیاد‌های فکری و نظری متفاوت است و در حوزه آموزش و پرورش نیز رویکرد‌های بسیاری وجود دارد. اما با این وجود تفاوت‌ها در دنیای آکادمیک، این تفاوت‌ها در مراکز علمی زیاد نیست.
این فعال عدالتخواه تصریح کرد: سوال اساسی این است که تصمیماتی که در سیاست گذاری‌های مختلف گرفته میشود بر مبنای کدام تئوری است؟ ما در عملکرد‌های مختلف حکومتی سخنگو و پاسخگوی سیاسی، اجتماعی و.. داریم، اما کسی که مدافع و مولد مبنای تئوری این عملکرد باشد را سراغ نداریم. در واقع بسیاری عملکرد‌ها مبنای تئوری خاصی ندارد یا اگر هم ایده پرداز نظری دارد مخفی هستند و قابل دسترسی نیستند.
وی با تاکید بر اینکه برای اصلاح علوم انسانی باید، رسانه ملی وارد این طرح شود، گفت: بگذارید ایده‌ها با هم در معرض بحث گذاشته شود. مناسبات بین علم و سیاست قطع است باید پرسید اعتبار سیاست‌هایی که روی کار می‌آیند از کجا گرفته شده است.
رحیم پور با تاکید بر اینکه در ایران باید سیاست را علمی کرد و علم را سیاسی، عنوان کرد: چه چیز باعث میشود علوم انسانی این تحول را ایجاد کند؟ این ظرفیت و قدرت رسانه ملی است.
وی گفت: برای زیر و رو کردن علوم انسانی این اشتباه است که علوم انسانی غرب را حذف کنیم باید بجای رویکرد تقلیدی باید رویکرد تحقیقی به آن داشت. هر کسی از گفتگو‌های علمی آزاد ما را می‌ترساند نه منطق درونی علم را فهمیده است و نه مصلحت کشور را. البته منظور از گفتگو‌های در باب لایه‌های نظری است.
رحیم پور در پایان اضافه کرد: ما به گفتگو‌های آرا علمی بین تئوری پردازان طرح‌های عملیاتی و نیز مسائل روز مردم نیازمندیم و البته نه گفت و گوی آزاد غیر علمی یا بسته علمی. این گفتگو‌ها سراسر برد است حتی اگر به آن سیاسی نگاه کنیم.
او با بیان اینکه انقلاب اسلامی ۳مفهوم دارد که آن گروه‌ها ندارند، گفت: گروه‌های دیگر معنویت فاقد عدالت، آزادی بدون عدالت و معنویت و عدالت بدون آزادی و معنویت دارند.
این طلبه عدالتخواه با بیان اینکه اکثر دیدگاه‌ها تعریفی از عدالت، معنویت و آزادی دارند که این تعاریف غیر توحیدی است گفت: انقلاب آزادی، عدالت و معنویت را توحیدی تعریف کرده است
وی عنوان کرد: معنای توحید یعنی نفی عبودیت غیر الله که معبود‌های غیر خدا را نفی شود و عبادت فقط مخصوص الله باشد. (قولوا لا اله الا الله تفلحوا...). اسلام دین افراد مجاهدی است که دنبال حق و عدالت است و مکتب مبارزان و مردم ضد استعمار است. استعمارگران، اسلام را طوری دیگری معرفی می‌کنند تصور نادرستی از اسلام در اذهان عامه به وجود اورده است.
نامخواه تصریح کرد: استعمارگران میخواهند خاصیت زندگی ساز و انقلابی را از اسلام بگیرند و اسلام ناقص را معرفی کند و نگذراند مسلمانان آزادیخواه و در پوشش اسلام باشند.
این فعال عدالتخواه عنوان کرد: اسلام نه با سرمایه داری ظالمانه موافق است و نه با رژیمی مانند مارکسیسم که با مالکیت فردی موافق است بلکه یک رژیم معتدل است یعنی به رسمیت شناختن مالکیت در کنارمحدودیت مالکیت و محدودیت در کسب و مصرف.
وی با اشاره به پیام ۹ بندی منشور بازسازی سیاست‌های کلی نظام در بازسازی، گفت: سازندگی و پیشرفت به واسطه استقلال بوجود می‌آید، وقتی که دولت و مردم و جامعه با حاکمیت متحد باشد. همبستگی بین مردم و دولت نیز توسط مبارزه با فرهنگ مصرفی و تشویق به تولید داخلی و صادرات ایجاد خواهد شد. استفاده از نیرو‌های مردمی برای بازسازی و شکستن حصار تجارت به افراد متملکین و محرومین و مرفهین نیز دو روش براب سالم سازی اجتماعات است.
نامخواه با تاکید بر اینکه امام درمورد مقاومت ملت ایران در شرایط مختلف صحبت کرده است، گفت: ملت ایران در مفهوم اقتصاد مقاومتی با دو لایه بیرونی و درونی روبه رو بوده است. لایه‌های بیرونی مانند آمریکا، مجامع بین المللی، مرتجعان خاورمیانه و لایه‌های درونی نیز مانند متحجران، مقدس مآب ها، منافقین.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه مفهوم مقاومت از نگاه امام خمینی حرکت اجتماعی ملت در برابر این لایه هاست، عنوان کرد: متاسفانه در برخی از فعالیت‌ها به جای اینکه اندیشه امام را برای تغییر جامعه مطالعه کنیم صرفا برای حفظ جایگاه خود، اندیشه امام را مطرح میکنیم.
ریسمان سنج یکی دیگر از اساتید این دوره با طرح این سوال که آیا نظام فکری امام و رهبری یکی است یا خیر، عنوان کرد: نهضت انقلاب از سال ۴۱ متولد شد و در سال ۴۲ قیام پانزده رخ داد که در آن قریب ده هزار نفر در یک روز کشته شدند و اگر در هر نهضت دیگری این اتفاق می‌افتاد ان قیام متوقف میشود. این قیام باعث شد گروه مبارز و انقلابی از شور و احساسات به مرحله شعور حرکت کنند که قیام خود را با صبر و برنامه بیشتر ادامه پیدا میکرد
او ادامه داد: تحرک و تحول اجتماعی با آگاهی‌ها و ایمان تضمین میشود و در واقع چیزی که باعث عمق و وسعت مبارزه در آن زمان شد با یک برنامه حساب شده به دست آمد و آن تلاش تئوری پردازان انقلاب جهت تفسیر درست از اسلام بود.
با اشاره به مباحث رهبری در کتاب طرح اندیشه اسلامی در قرآن، بیان کرد: در آن زمان اسلام با تفسیر استعماری همراه بود و قرن‌ها نیز بود که این تفسیر وجود داشته است. اولین کلمه این کتاب طرح اندیشه کلی نظام، واژه طرح اسلام است و کتاب های، چون ولایت فقیه و شهید مطهری و طرح کلی در طی ۱۵ سال یعنی از سال ۴۲ تا ۵۶ و به نیت طرح مجدد و نوین اسلام بود. این یک استراتژی بود که البته نحوه ترویج آن بسیار مهم بود.
این فعال عدالتخواه با تاکید بر اینکه عدالت خواهی باید با یک استراتژیک تئوری همراه باشد نه اینکه صرفا پروژه‌ای باشد، گفت: انقلاب ما از سال ۵۷ شروع شد، اما پدیده مستمری است. وقتی به کتاب طرح اندیشه رجوع میکنیم می‌بینیم که مفهوم به مفهوم آن مطابق با صحیفه نور در اندیشه امام است. سال ۶۸ باید نهضت مجددی اتفاق می‌افتاد و آن پیام قطعنامه بود.
ریسمان سنج با بیان اینکه هر یک از ما باید تبدیل به انسان خمینی شویم و اندیشه اسلام ناب را ترویج کنیم، اظهار کرد:۱۳ سال از نبوت پیامبر اعظم در مکه فقط به درست کردن آگاهی و ایمان مردم گذشت؛ لذا اگر تصمیم داریم انقلاب پیشرفت کند و آن را زمینه ساز ظهور بدانیم باید در قیاس بین انقلاب خمینی و انقلاب پیامبر اکرم، تحول بزرگ را در سطح جامعه ایجاد و زمینه تکامل انسان با وجود کارخانه انسان سازی مسیر کنیم.
وی الگو و سیر تکامل انسان در کتاب طرح اندیشه کلی بدین صورت دانست: وجود یک هسته اولیه محکم که منجر میشود به آگاه سازی و غفلت زدایی و ایجاد ماه بینشی که منجر میشود انقلاب و خیزش مردمی و ایجاد حکومت اسلامی و تشکیل جامعه اسلامی و در نهایت تکامل انسان را در پی دارد.
این فعال عدالتخواه با تاکید بر اینکه گفتمان سازی وظیفه نخبگان است و توحید هم یک مسئله عملی است، عنوان کرد: توحید عدالت درونی و عدالت نیز توحید درونی است و اگر قائل به توحید باشیم دیگر تبعیضی وجود نخواهد داشت. وقتی توحید میگوید کلکم بآدم و الآدم بالتراب، یعنی همه از یک جنس اند در جایی که برخورداری‌های مردم متفاوت است و آن برخورداری را حق خود می‌داند توحید معنایی ندارد.
ریسمان سنج اضافه کرد: اگر مفاهیم، مفاهیم بسیار مهمی که در طرح کلی اندیشه است در جامعه باشد به میزان زمان انقلاب یک گفتمان نوین در جامعه خود را نشان میدهد.
او در پایان با بیان اینکه در طرح کلی اندیشه اسلامی در قران مهم است که رابطه ولایت در حکومت اسلامی، رابطه سازمانی نیست رابطه نهضت گونه است یعنی بالا و پایین ساختاری نیست بلکه قلبی است. امام و اقا همیشه به جامعه‌ای که در آن فساد است و در آن ظلم است تشر می‌زنند و اسلام را در خطر می‌بینند، نه جامعه‌ای که صرفا در آن بی حجابی است یا بی نمازی اندارد.
حبیب رحیم پور ازغدی یکی دیگر از اساتید اولین دوره مدرسه عدالتخواهی با بیان اینکه در چهل سال گذشته دوبار اراده جدی بر تحول علوم انسانی داشتیم که البته این اراده مقطعی و موقت نبوده است، گفت: در فضای رسانه‌ای میگویند تجربیات روشنفکری روایت میکند که تحول علوم انسانی با اراده‌های سیاسی و جهت تسویه حساب با برخی اساتید مختلط شده است. سیاست روشنی نیز در این خصوص وجود ندارد، اما رسانه ملی چه باید بکند؟
وی اصلی‌ترین شاخصه تبدیل صدا و سیما به ساختار را میزان رسیدگی ان به نیاز‌های ملی دانست و عنوان کرد: اگر سازندگی در علوم انسانی به فعال کردن نهاد علم در اجتماع باشد این ناشی از اراده یک طیف خاص نیست بلکه نیازمند ملی شدن رسانه است و امکان از بین بردن فقر نیز بدون بازسازی علوم انسانی ممکن نیست.
این متفکر عدالتخواه ادامه داد: در مسئله‌هایی که ایران با آن‌ها درگیر است ناچاریم پای علوم انسانی را در میان بگذاریم که بتوانیم آن را حل کنیم و یک نیاز مقدماتی و بنیادی در ایجاد تحول نیاز به خیر در علوم انسانی است. قطعا خبر در مشرق رسانه‌ای جایگاه خوبی دارد.
رحیم پور با عنوان کردن اینکه رهبری مدت هاست تحول در علوم انسانی را مطرح کرده اند، منظور ایشان را تغییر نهادین علوم انسانی دانست و گفت: در این زمینه رسانه ملی تا بحال چه کرده است؟
وی با بیان اینکه تفسیر نهادین موجب تغییر نظری است، گفت: ما به رویکرد‌های دیالکتیک و گفت و گوی محورانه نیاز داریم و باید شروع به گفت و گوی علمی کنیم. در علوم انسانی مکاتب مختلف داریم، چون بنیاد‌های فکری و نظری متفاوت است و در حوزه آموزش و پرورش نیز رویکرد‌های بسیاری وجود دارد. اما با این وجود تفاوت‌ها در دنیای آکادمیک، این تفاوت‌ها در مراکز علمی زیاد نیست.
این فعال عدالتخواه تصریح کرد: سوال اساسی این است که تصمیماتی که در سیاست گذاری‌های مختلف گرفته میشود بر مبنای کدام تئوری است؟ ما در عملکرد‌های مختلف حکومتی سخنگو و پاسخگوی سیاسی، اجتماعی و.. داریم، اما کسی که مدافع و مولد مبنای تئوری این عملکرد باشد را سراغ نداریم. در واقع بسیاری عملکرد‌ها مبنای تئوری خاصی ندارد یا اگر هم ایده پرداز نظری دارد مخفی هستند و قابل دسترسی نیستند.
وی با تاکید بر اینکه برای اصلاح علوم انسانی باید، رسانه ملی وارد این طرح شود، گفت: بگذارید ایده‌ها با هم در معرض بحث گذاشته شود. مناسبات بین علم و سیاست قطع است باید پرسید اعتبار سیاست‌هایی که روی کار می‌آیند از کجا گرفته شده است.
رحیم پور با تاکید بر اینکه در ایران باید سیاست را علمی کرد و علم را سیاسی، عنوان کرد: چه چیز باعث میشود علوم انسانی این تحول را ایجاد کند؟ این ظرفیت و قدرت رسانه ملی است.
وی گفت: برای زیر و رو کردن علوم انسانی این اشتباه است که علوم انسانی غرب را حذف کنیم باید بجای رویکرد تقلیدی باید رویکرد تحقیقی به آن داشت. هر کسی از گفتگو‌های علمی آزاد ما را می‌ترساند نه منطق درونی علم را فهمیده است و نه مصلحت کشور را. البته منظور از گفتگو‌های در باب لایه‌های نظری است.
رحیم پور در پایان اضافه کرد: ما به گفتگو‌های آرا علمی بین تئوری پردازان طرح‌های عملیاتی و نیز مسائل روز مردم نیازمندیم و البته نه گفت و گوی آزاد غیر علمی یا بسته علمی. این گفتگو‌ها سراسر برد است حتی اگر به آن سیاسی نگاه کنیم.
ارسال نظرات