سفر نابهجای ظریف به فرانسه و سپس اظهارنظر روحانی درباره اشتیاق به مذاکره با آمریکا، بدون شک مصداق دیپلماسی انفعال بود. این اقدامات تأملبرانگیز دولتمردان، توهین و گستاخی طرف غربی را درپی داشت.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، به فاصله بسیار کوتاهی پس از اظهارات تأملبرانگیز روحانی مبنی بر مذاکره با آمریکا، روسای جمهور فرانسه و آمریکا با توهین به استقبال آن رفتند.
در همین رابطه «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در نشست خبری مشترک با «امانوئل ماکرون» همتای فرانسوی در اظهارنظری گستاخانه گفت: رئیسجمهور فرانسه من را در جریان جزئیات همه گامها گذاشته بود. ایران واقعاً این بخت را دارد که خود را بازسازی کند و به کشوری قدرتمند تبدیل شود؛ ولی حکومت ایران باید دست از تروریسم بردارد!
ترامپ در ادامه گفت: به دنبال دستیابی به تضمینی هستیم که ایران به سلاح هستهای دست پیدا نکند و موشک بالستیک نداشته باشد.
توهین به مردم ایران!
وی در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه «منظور از ملاقات با رئیسجمهور ایران در هفتههای آتی چیست؟» با لحنی گستاخانه گفت: ایران دچار محدودیت در منابع مالی خود شده است و یادتان باشد من چیزی به آنها پرداخت نخواهم کرد.
رئیسجمهور آمریکا افزود: آنها به ما نیاز دارند نه ما، و اگر قرار ایجاد یک کانال برای فروش محدود نفت تایید شود، این کانال در مدت زمان محدود تعریف خواهد شد و خیلی زود منقضی خواهد شد.
یک دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفته است، به رغم تلاش سران کشورهای اقتصادی در نشست گروه هفت، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، حاضر به پذیرش تمدیدهای نفتی برای مشتریان ایران نشده است.
ترامپ در ادامه گفت: من چیزی به آنها پرداخت نخواهم کرد.
وی افزود: توافق قبلی واقعاً مسخره بود، برجام به ایران اجازه ساختن موشک بالستیک میداد. ایران سایتهایی هستهای داشت که در برجام تحت نظر نبودند. ما باید قراردادی داشته باشیم که این مشکلها را نداشته باشد. برجام جدید میخواهیم!
رئیسجمهور فرانسه نیز در نشست خبری مشترک با ترامپ گفت: رئیسجمهور ایران اعلام کرد که حاضر است برای تأمین منافع کشورش با هر رهبر سیاسی در جهان دیدار کند؛ من هم به وزیر امور خارجه ایران و هم به رئیسجمهور روحانی به صورت تلفنی گفتم که اگر با رئیسجمهور ترامپ دیدار کنند، شانس توافق وجود خواهد داشت.
وی در ادامه گفت: ما میخواهیم یک توافق هستهای جدید با ایران منعقد کنیم. ما باید به توافقی گستردهتر برای تأمین خواستههای امنیتی خود دست یابیم.
ماکرون افزود: با ترامپ موافقم که ایران باید به تعهدات خود در برجام پایبند باشد.
رئیسجمهور فرانسه با اذعان به نقش پلیس بد فرانسه در مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ گفت: توافق هستهای کاستیهایی داشت و مذاکرهکنندگان فرانسوی نیز در آن زمان برای امضای برجام بیش از دیگران سختگیری میکردند. فرانسه بیش از سایر طرفهای برجام در مورد آن تردید داشت.
وی در ادامه مدعی شد: اکنون هدف اصلی ما این است که اجازه ندهیم ایران به سلاح هستهای دست پیدا کند و نگذاریم که تنشها در منطقه شدت گیرد.
ماکرون در ادامه گفت: رئیسجمهور ترامپ صراحتاً اعلام کرده است که ما به توافقی طولانیتر نیاز داریم که به ما اجازه دهد بر سایتهای هستهای بیشتری در ایران نظارت کنیم.
بوریس جانسون، نخستوزیر انگلیس نیز در اظهارنظری گستاخانه گفت: فرصت آشکاری برای ایران وجود دارد که به پایبندی به توافق هستهای بازگردد و ضمن از سر گرفتن گفتگو به رفتارهای مخرب خودش در منطقه پایان دهد.
تغییر موضع روحانی و ظریف
اظهارات ترامپ و ماکرون بهحدی توهینآمیز بود که موجب تغییر موضع مقامات دولت روحانی درباره مذاکره با آمریکا شد.
در همین رابطه روحانی در مراسم آغاز عملیات اجرایی ساخت ۱۱۰ هزار واحد مسکونی با تأکید بر اینکه ما به دنبال عکس گرفتن نیستیم، تصریح کرد: اگر کسی تنها به دنبال عکس گرفتن با حسن روحانی باشد، این امکانپذیر نیست، مگر آنکه از تمام تحریمهای ظالمانه دست بردارند و به حقوق ملت ایران احترام بگذارند که در این صورت شرایط عوض خواهد شد.
وی افزود: آنهایی که تحریم را بر جمهوری اسلامی ایران روا داشتند و اقدام به تروریسم اقتصادی کردند، تحول در رفتار ما با آنان از توبه آنها آغاز میشود و باید به تعهدات و راه و مسیر خطایی که انتخاب کردند، بازگردند و در خدمت منافع و امنیت جهان باشند و با احترام و تکریم متقابل انقلاب، نظام اسلامی و حقوق ملت ایران را بهرسمیت بشناسند.
روحانی که در روزهای گذشته در اظهارنظری تأملبرانگیز گفته بود «اگر من بدانم در جلسهای با کسی ملاقات کنم، منافع ملی تأمین و کشور آبادتر میشود، دریغ نخواهم کرد» پس از توهین مقامات آمریکایی و فرانسوی در تغییر موضعی آشکار تأکید کرد که فریب «فتودیپلماسی» را نمیخورد و بیش از هر چیزی آمریکا باید توبه کند و تمام تحریمها را بردارد.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه نیز پیش از ترک پکن در جمع خبرنگاران در اظهارنظری که به نوعی تصحیح اظهارات اخیر روحانی بود، گفت: دیدار با مقامات آمریکایی انجام نخواهد شد و دیداری بین رئیسجمهور ایران و ترامپ قابل تصور نیست تا زمانی که آمریکا به جمع ۱+۵ بپیوندد و برجام را اجرا کند و در آن زمان هم گفتوگوی دوجانبهای نخواهیم داشت.
به گزارش تسنیم، ظریف همچنین در مصاحبه با روزنامه آلمانی «زوددویچه سایتونگ» گفت:طرف مقابل در برجام تعهد داده بود که مناسبات اقتصادی ایران با بقیه دنیا بهحالت معمولی درآید. ایران تعهدات خود را انجام داده است و آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۱۵ بار این مسئله را تأیید کرده است که ۵ بار آن بعد از خروج آمریکا از برجام بوده است. اما مناسبات اقتصادی ایران با دنیا نرمال نشده است، در واقع این مناسبات امروز خیلی بدتر از قبل از توافق هستهای است، این بدین مفهوم است که طرف مقابل این توافق را اجرا نکرده است.
وی درباره دعوت آمریکا از وی برای رفتن به کاخ سفید نیز گفت: برای انجام چهکاری؟ نیم ساعت رفتن به کاخ سفید مشکلات ما را حل نمیکند. اگر شما به مهمانیای دعوت شوید که به شما گفته شود «اگر نیایید در آینده از ورود شما به آن شهر ممانعت میشود» آیا شما به آن مهمانی میروید؟ این یک دعوت نیست بلکه ارعاب است.
وزیر امور خارجه اظهار داشت: در ۶ سپتامبر (۱۵ شهریور) مرحله سوم آغاز خواهد شد. اگر ما با اروپا به تفاهم برسیم و طرف اروپایی اجرای آن را آغاز کند ما این گام سوم را برنمیداریم.
کارشناسان معتقدند که یکی از دلایل تغییر ادبیات روحانی و ظریف، احتمالا خبرهایی است که از پاریس دریافت کردهاند و آن اینکه ترامپ، حاضر نشده برای صادرات محدود نفت ایران (روزانه ۷۰۰ هزار بشکه) به برخی مشتریان معافیت دهد.
نتیجه دیپلماسی انفعال
اظهارات گستاخانه و بیادبانه رؤسای جمهور آمریکا و فرانسه در حقیقت نتیجه اظهارات تأملبرانگیز روحانی و سفر نابهجای ظریف به فرانسه در روزهای گذشته است.
اظهارنظر قابل تأمل روحانی در اعلام آمادگی برای مذاکره با آمریکا و توهین و گستاخی طرف غربی در واکنش به آن نشان داد که عدول از خطوط قرمز و تنازل از حداقلها (نظیر اعلام آمادگی برای مذاکره با باطلکننده برجام) چه قدر میتواند کفه طرف خودی را سبک، و طرف مقابل را وحشیتر و دریدهتر کند.
سفر نابهجای ظریف به فرانسه و سپس اظهارنظر روحانی درباره اشتیاق به مذاکره با آمریکا، بدون شک مصداق دیپلماسی التماسی بود. این رویکرد خسارتبار، این پالس را به طرف مقابل داد که دولت روحانی فقط یک گزینه دارد و آن چیزی نیست جز «اجرای برجام به هر قیمت»!
این پالس، طرف مقابل را برای استمرار عهدشکنی در برجام و طلب کردن امتیازهای جدید و بیپایان از ایران ترغیب و تشویق کرد.
دشمن هیچگاه از مکر و حیله دست برنمیدارد، یکروز با تهدید و لافزنی درباره حمله نظامی و روز دیگر با تطمیع و پیشنهاد فریبکارانه مذاکره. اما رمز پیروزی بر شیطان بزرگ و شیطانکها، مقاومت است. به عبارت دیگر، مقاومت اراده شیطان را میشکند.
مقامات ارشد دولت باید از تکرار رفتارهای خسارت بار پرهیز کرده و ریلگذاری خود در سیاست خارجی را تغییر دهند.
اذعان مدعیان اصلاحات
رسانههای زنجیرهای در شماره دیروز با آب وتاب به بازتاب اظهارات روحانی درباره مذاکره پرداخته و آن را مقدمه یک تحول بزرگ جا زدند. این رسانهها با بیاخلاقی اینگونه وانمود کردند که کاهش قیمت دلار در روزهای اخیر به دلیل سفر ظریف به فرانسه بوده است و اگر مذاکره با ترامپ نیز کلید بخورد، اتفاقات بسیار خوشایندی در بازار رخ خواهد داد! اما در این میان برخی فعالین اصلاحطلب به رویکرد خسارتبار دولت اعتراض کردند.
در همین رابطه «محمدعلی ابطحی» فعال سیاسی اصلاحطلب در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «بهنظر میرسد اعلام مذاکره روحانی- ترامپ توسط ماکرون یک تله بزرگ سیاسی است و آقای روحانی در لبه سقوط به این پرتگاه. پالس مثبت روحانی به مذاکرهای که میداند نمیتواند انجام دهد، فضای داخلی را بستهتر و خطرناکتر میکند و فشار خارجی را هم بیشتر».
سعید لیلاز، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز گفت: با توجه به ماهیت استکباری طرف مقابل، هرگونه مذاکره جدید خروجی بهتر از ترکمنچای برای ایران نخواهد داشت.
لیلاز افزود: در ماههای اخیر روند تحولات اقتصادی، اجتماعی و نظامی به گونهای بوده که زمان امروز به سود ایران در حال سپری شدن است و شاهد هستیم که میل به مذاکره به هیچ عنوان از سوی ایران نیست و این آمریکا و کشورهای غربی هستند که مصرانه به دنبال مذاکره با کشورمان هستند.