آب، خاک، آتش و اینک فاضلاب / مدیریت روحانی چگونه خوزستان را رو به زوال می‌برد؟ + فیلم

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- سید مهدی حاجی‌آبادی؛ شاید همه تنها مشکل اهواز را منحصر به ریزگرد‌ها و گردوغبار بدانند. اما کافی است با بعضی از شهروندان آن گفتگو کنید. ریزگرد را بزرگترین مشکل می‌دانند، اما تنها مشکل نه!

سالهاست که مساله آبگرفتگی معابر و بالازدگی فاضلاب شهری پس از هر بارش باران به یک معضل برای شهروندان اهوازی تبدیل شده است، اما به رغم انتقادات بسیار هنوز هیچ راه حل دائم و حتی موقتی برای رفع آن ارایه یا اجرا نشده است.

در حالی که مسئولان شهری از برگزاری جلسات متعدد در راستای رفع معضل آبگرفتگی و اتخاذ تمهیدات لازم خبر می‌دهند، اما هرساله با شروع اولین بارش‌های پاییزی شهروندان اهواز با سناریوی تکراری آبگرفتگی معابر روبرو می‌شوند.

استان خوزستان پس از دوره‌ای نسبتا طولانی خشکسالی، امسال شاهد بارش‌های قابل ملاحظه باران است که همین مساله سبب شادی مردم و به ویژه کشاورزان شده است، اما به دلیل برخی ضعف‌ها در مدیریت و زیرساخت‌های شهری، این نعمت الهی مشکلاتی را برای شهروندان اهوازی ایجاد کرده است.

درواقع می‌توان گفت: بارش باران آغاز نگرانی‌های شهروندان برای تردد در خیابان هاست، زیرا اهواز تنها شهری در ایران است که سیستم دفع آب‌های سطحی ندارد و شبکه جمع آوری فاضلاب آن نیز مربوط به ۵۰ سال پیش است.

بیش از ۲۰۰ نقطه در اهواز در زمان بارندگی دچار آبگرفتگی می‌شوند، کاربران فضای مجازی در هفته‌های اخیر، با انتشار تصاویر محله‌ها و خیابان‌های محل سکونت خود اعتراض خود را نسبت به شهرداری (که متولی دفع آب‌های سطحی بر اساس قانون است) و شرکت آبفا اهواز نشان داده اند.

خوزستان با اینکه به عنوان یکی از ثروتمندترین استان‌های ایران از نظر منابع شناخته می‌شود بخش بزرگی از مردمش در فقر زندگی می‌کنند. این استان گلچینی از مشکلات و معضلات زیست‌محیطی هم دارد که زندگی را برای مردم آنجا دشوارتر از پیش کرده است.

کم‌آبی پرآب‌ترین استان ایران
خوزستان که زمانی یکی از پرآب‌ترین مناطق ایران بود حالا با مشکل کم‌آبی مواجه است. پروژه‌های عظیم انتقال آب از این استان به استان‌های دیگر برای مصارف صنعتی باعث از بین‌رفتن تالاب‌ها و خشک‌شدن رودخانه‌ها شده است. نماینده اهواز پیشتر گفته بود به جز فاضلاب آبی در کارون باقی نمانده است. بسیاری دیگر از رود‌های این استان هم همین وضعیت را دارند.

 

ریزگرد‌هایی که جان می‌گیرد
خشک شدن تالاب‌ها باعث هجوم ریزگرد‌ها به شهر‌ها و روستا و افزایش شدید آلودگی هوا شده است. حداقل ۴۰هزار هکتار کانون فوق بحرانی ریزگرد در این استان وجود دارد که میزان آن در حال افزایش است.

آتش به جان هور!
در زمان خشکسالی و با کاهش آب، تالاب‌های خوزستان به مانداب تبدیل شد و گاز متان یا گاز مرداب که از آن متصاعد شده در مقابل اشعه آفتاب دچار حریق شد و به جان هور افتاد.

از سویی آب ورودی از رودخانه کرخه به هورالعظیم به حداقل رسید، حقابه این تالاب هم در بخش ایرانی و هم در بخش عراقی تامین نشده است و با کاهش شدید رهاسازی آب از سد کرخه و افزایش برداشت‌های کشاورزی، آب کافی به تالاب نمی‌رسد و هرساله آتش‌سوزی عظیم در هور جزیی از زندگی مردم شده است.

سیل ویرانگر
از بین‌رفتن پوشش گیاهی در این منطقه به جاری‌شدن سیل‌های ویرانگر هم منجر می‌شود که آخرین آن‌ها بهار امسال خسارت‌های فراوانی به زندگی مردم زد. مصداق جدید نیز تا سالن فرودگاه آبادان را آب فراگرفته و فاضلاب در کوت عبدالله بیرون زده، این مسئله نشان می‌دهد که مسئولین خوزستان حیاتی‌ترین ماده‌ای که در دسترس است را به بلا مبدل کردند.

 

آبی به رنگ قهوه‌ای
آب شرب هم در بخش‌هایی از مناطق خوزستان قابل نوشیدن نیست و ۹۶درصد شهر‌های این استان با مشکل کمبود آب یا پایین بودن کیفیت آن یا هر دوی این موارد مواجه‌اند.

بلای سیاه
آلودگی شدید ناشی از چاه‌های نفت و پالایشگاه‌ها در این استان هم باعث بروز بیماری‌های بسیاری شده است. تالاب هورالعظیم برای استخراج نفت خشک شده و حالا تبدیل به یکی از کانون‌های گردوغبار در این استان شده است. دولت همچنین در اغلب مواقع بودجه مبارزه با عوارض آلایندگی نفت را به این استان پرداخت نمی‌کند.

خصوصی‌بازی، بیکاری و مهاجرت!
بر همه این مشکلات باید از بین‌رفتن منابع درآمدی مردم را هم اضافه کرد. کارخانه‌هایی که به دلیل واگذاری به بخش خصوصی یا تعطیل شده‌اند یا با یک چندم ظرفیت خود کار می‌کنند. اعتصاب و اعتراض‌های مکرر کارگران کارخانه نیشکر هفت‌تپه و فولاد اهواز در خوزستان یکی از شواهد وضعیت معیشتی کارگران در این استان است.

 

فقر و بیکاری دست در دست نابودی محیط زیست زندگی مردم خوزستان را آنقدر دشوار کرده اند که مردم این استان رتبه اول مهاجرت به مناطق دیگر را از آن خود کرده‌اند.