در شرایطی که خبر ویروس کرونا از همه جا بهگوش میرسد باید مراقب برخی تاثیرات جانبی و روانی ناشی از آن باشیم و نگرانی بیشازحد به خودمان راه ندهیم. در اینجا میخواهیم با اختلالی به نام «خودبیمار پنداری گروهی» آشنا شویم.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در شرایطی که خبر ویروس کرونا از همه جا بهگوش میرسد باید مراقب برخی تاثیرات جانبی و روانی ناشی از آن باشیم و نگرانی بیشازحد به خودمان راه ندهیم. در اینجا میخواهیم با اختلالی به نام «خودبیمار پنداری گروهی» آشنا شویم.
خود بیمار پنداری گروهی هنگامی است که افراد احساس بیماری میکنند، ولی دلیلی برای بیماربودن آنها وجود ندارد.
آنها فکر میکنند که مبتلا به بیماری خطرناکی مثلاً یک عفونت شدید شده اند.
این اختلال میتواند در جمعی همچون کلاس، اداره، یک شهر یا همه کشور دیده شود.
آیا اختلال خود بیمار پنداری گروهی اتفاقی شایع است؟
این پدیده هزاران سال است که در جوامع بشری تجربه شده است و به نظر میرسد خیلی شایعتر از آن است که در پزشکی روزمره تشخیص میدهیم.
علائم خود بیمار پنداری گروهی چیست؟
علائمی که افراد تجربه میکنند بنا به نوع بیماری که فکر میکنند به آن مبتلا شده اند متفاوت خواهد بود مثلاً
- سردرد
- گیجی
- بی حالی
- احساس تنگی نفس
- سرفههای مکرر
- درد قفسه سینه
- لرز
- گلودرد و...
علت خود بیمار پنداری گروهی چیست؟
در اکثریت قریب به اتفاق موارد علت آن محرکهای ناگهانی محیطی همچون همه گیری یک بیماری عفونی است.
وقتی که چنین اتفاقی میافتد بسیاری از افراد احساس میکنند که علائم آن بیماری را دارند.
در بسیاری از موارد یک نفر بطور واقعی درگیر بیماری است و بسیاری از افراد دیگر بدون علائم واقعی خودشان را بیمار میپندارند.
چرا افرادی که در جریان اختلال خود بیمار پنداری گروهی قرار میگیرند احساس بیماری میکنند؟
بروز ناگهانی این اختلال به میزان تاثیرپذیری ما از استرس بستگی دارد.
بیمارانی که دچار علائم میشوند فکر میکنند واقعاً بیماری را گرفته اند که سبب اضطراب و نگرانی فراوان آنها شده است.
شبکههای اجتماعی مجازی و شایعات موجود میتوانند از مهمترین عوامل زمینه ساز چنین بیمارانگاری گسترده بشوند.
آیا این خود بیمار پنداری فقط در ذهن ماست؟
نه این بیماری واقعی است!
افرادی که در چنین شرایطی قرار میگیرند واقعاً علائم بیماری را دارند و این علائم ذهنی نیست مثلاً واقعاً احساس تنگی نفس و لرز و تب میکنند یا واقعاً سردرد و گیجی دارند.
ولی این احساس واقعی قابل تایید از نظر پزشکی نیست و علائم به واسطه استرس و اضطراب ایجاد شده است نه عامل بیماری زا مانند ویروس کرونا و...
این اختلال بسیاری از افراد نرمال را درگیر میکند و این به معنای اختلال روانی این افراد نیست.
اختلال خود بیمار پنداری گروهی چگونه تشخیص داده میشود؟
موارد زیر ممکن است نشانگر چنین اتفاقی باشند:
- خیلی از افراد همزمان و بطور واقعی در جامعه بیمار باشند.
- معاینه بالینی و تستهای آزمایشگاهی در افراد خود بیمار پندار طبیعی است.
- پزشکان نمیتوانند در بررسیها بیماری را در فرد تایید کنند.
الگوی بروز علائم هم میتواند شاهدی بر اختلال خود بیمار پنداری باشد از جمله:
- نوع بیماریهایی که گزارش میشوند.
- نوع افرادی که تحت تاثیر قرار میگیرند.
- راههای گسترش بیماری که با واقعیت بیماری هماهنگ نیستند.
با این وجود، وجود این علایم را نباید به راحتی به معنی خودبیمار پنداری تلقی کنید. ضمنا اگر هر یک از علائم زیر را داشتید باید به پزشک مراجعه کنید:
- بیماریای که بیش از یک هفته تا ۱۰ روز طول کشیده است.
- تب زیر زبانی بالاتر از ۳۸.۵ درجه سانتی گراد که چند روز طول کشیده است و ضعف و بی حالی قابل توجهی همراه آن دارید.
- گرفتگی شدید عضلانی.
- اشک ریزش فراوان.
- ضایعات یا تغییر رنگ قابل توجه پوستی.
- و تنگی نفسی که مانع انجام فعالیتهای روزمره شما شده است.
آیا اختلال خود بیمار پنداری گروهی قابل پیشگیری و اجتناب است؟
از نظر علمی به خوبی راههای پیشگیری از این مشکل مشخص نشده است.
شاید بهترین و موثرترین روش این باشد که خودتان را از آن شرایط ذهنی و شایعات پیرامونی دور کنید. داشتن نگرانی در هر شخصی طبیعی است. اما نباید بیش از حد به خودمان اضطراب و استرس وارد کنیم. ضمنا این نکته را هم در نظر داشته باشید که استرس بیشازحد باعث ضعف سیستم ایمنی میشود و خودش یک عامل زمینهساز برای ابتلا به بیماریها است.
درمان اختلال خود بیمار پنداری گروهی چیست؟
در بیشتر موارد افراد با خروج از موقعیت استرس زا بهتر میشوند.
در اکثر موارد پس از ویزیت پزشکی و اطمینان دادن پزشک که واقعاً مشکل خطرناکی وجود ندارد علائمی بیماری در افراد کاهش یافته و از بین میرود.
بسیار مهم است که این افراد از قرارگیری دوباره در برابر عامل استرس زا محافظت شوند.
زندگی با اختلال خود بیمار پنداری گروهی
همگی ما در بسترهای گوناگون اجتماعی همچون مدرسه، محل کار و خانواده هستیم که در همه این موارد استرس و اضطراب به راحتی به اشتراک گذاشته میشود.
پس هوشمندانه تلاش کنیم تا در دام اضطراب محیط اطرافمان گرفتار نشویم.
فکر نکنیم که وقتی کسی در اطراف ما بیمار است، ما هم حتماً بیمار میشویم.
این بهترین کاری است که از دست همه ما برای مواجهه با چنین مشکلاتی پیش میآید.