شهدایی: دولت از پای سفره بورس بلند شود، بازی شروع می‌شود / تازه‌واردان بورس مراقب باشند

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بازار بورس هر چند هنوز هم برای بسیاری از مردم ناشناخته است و بسیاری با قواعد بازی و برد وباخت دراین بازارآشنا نیستند، اما میل به سرمایه گذاری و سودآوری دراین بازار در میان گروه‌های مختلف مردم بالا گرفته است. امروز نگرانی در بین سرمایه گذاران بازار سرمایه بویژه تازه واردان ناآشنا نیست، در همین رابطه بهروز شهدایی؛ کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه نسبت به افزایش آگاهی تازه واردان به این بازار پر نوسان با ما گفتگو کرده است که در ادامه مشاهده می‌کنید.

آیا شما مانند برخی از کارشناسان به حبابی بودن این روز‌های بازار بورس معتقد هستید؟
قبل از اینکه بخواهیم حبابی بودن بازار بورس را بررسی کنیم باید دلایل رشد بازار بورس مورد بررسی قرار بگیرد تا پاسخ سوال‌ها و ابهام‌ها دراین قالب داده شود، آن وقت می‌توان نتیجه گرفت که آیا بازار بورس حبابی است یا خیر؟ بازار بورس از سال ۸۲ به بعد با رشد بنیادی رو به رو شد. در حقیقت ساختار‌های اقتصادی روند رشد را دربازار بورس رقم زده بود، اما با بررسی واقعیت‌های اقتصادی این روز‌های کشور به سهولت می‌توان متوجه شد که رشد کنونی تابعی از رشد اقتصادی نیست. زمانی اینگونه عنوان می‌شد که بازار سرمایه نمایانگر اقتصاد کشور است، به این معنا که هر تحولی در اقتصاد خود را در بازار بورس نشان می‌دهد. اما واقعیت‌های امروز کشور حاکی از آن است که بورس دیگر آیینه اقتصاد کشور به شمار نمی‌رود. در حال حاضر بورس به نوعی سکان دار اقتصاد کشور شده است. حالا این موضوع یا حباب است یا حباب نیست تا زمانی که بازار‌های موازی، چون بازار طلا، ارز، خودرو و مسکن یا سپرده‌های بانکی نتواند موجب تحریک سرمایه‌ها به سمت خود شوند و جذابیتی برای سرمایه گذاری نداشته باشند تردیدی نیست که بازار بورس رشد صعودی خواهد داشت.

چه کسانی از این بازار متضرر می‌شوند؟
سهام‌هایی که در حال حاضر جا به جا می‌شوند برای سهامداران خود سود آوری دارند هر چند ممکن است ریزش‌هایی داشته باشد. اما کسانی از این بازار متضرر می‌شوند که تخصصی درباره بازار بورس و سرمایه ندارند و بنا به هیجانات و شنیده‌های خود از سود آوری بازار بورس به این بازار متمایل شده اند. ببینید مساله این است که دولت نتوانسته نحوه سرمایه گذاری را به مردم آموزش دهد. بسیاری از سرمایه داران خرد در بازار‌ها سرگردان هستند، واقعا آشنایی با بازار ندارند و نمی‌دانند کجا باید سرمایه گذاری کنند که پول آن‌ها بی ارزش نشود. به هر حال به تمام سرمایه داران خردی که به تازگی وارد بازار بورس شده اند توصیه می‌شود به هیچ وجه تک سهم نخرند، بلکه در صندوق‌ها سرمایه گذاری کنند.

سوالی که مطرح می‌شود این است که سهام هر صندوقی خریداری شود درست است؟ یا باید براساس میزان عرضه و تقاضا اقدام شود؟
جواب منفی است. کلیت توصیه برای کسانی که با بازار بورس آشنایی ندارند خریدن سهم از صندوق هاست، به عبارتی صندوق‌ها از این جهت بهتر هستند که مانند سوپر مارکت که اجناس برچسب قیمت مصرف کننده دارد، صندوق‌ها نیز قیمت مصرف کننده دارند که از آن به عنوان " ان‌ای وی " یاد می‌شود. جالب این است که خرید‌های این روز‌ها بالاتر از قیمت "ان‌ای وی" صندوق‌ها خریداری می‌شود. این مسائل بدیهیاتی است که متاسفانه بسیاری از سرمایه گذاران خرد نسبت به آن آگاهی ندارند، این موضوعات برای بازار سرمایه و سرمایه گذار مخاطره آمیز است خریداران تازه وارد باید به این موضوع دقت کنند که سهمی را خریداری کنند که ۲ درصد بالاتر از قیمت باشد نه اینکه به یک باره سراغ سهمی بروند که در برخی موارد بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بالاتر از "ان‌ای وی" یا سقف معامله خرید و فروش می‌شود.

کارشناسان ادعا می‌کنند که دولت برای ورود سرمایه‌های مردم به دلیل جبران کسری بودجه خود برنامه ریزی کرده است، در حالی که چند روز پیش سخنگوی دولت این موضوع را رد کرد، با نظر کارشناسان موافق هستید یا دولتی ها؟
به نظر شما کسی هست که با هدف تامین کسری بودجه دولت موافق نباشد؟ بنده به عنوان تحلیلگر و فعال اقتصادی بیش از دو دهه است این موضوع را همراه با دیگر کارشناسان به دولت عنوان کردیم که بازار سرمایه بهترین محل برای تشویق مردم به سرمایه گذاری است به این دلیل که فشار دلالی هر روز از یک بازار به بازار دیگری منتقل نشود. واقعا دولت نمی‌تواند هر روز به زور مامور و پلیس کشی جمشید بسم الله‌های بازار را جمع کند! دولت هیچ گاه بازار سرمایه را مورد توجه قرار نداد، ردیف‌های بودجه که ورق خورده می‌شود غیر از درآمد خام فروشی نفت درآمد چشمگیر دیگری دیده نمی‌شود. حالا که دست دولت از درآمد نفتی کوتاه شده و کرونا به اقتصاد کشور رسوخ کرده است دولتی که نه درآمد مالیاتی دارد نه درآمد نفتی از کجا باید تامین منابع کند؟ فقط فروش دارایی ها، محل فروش دارایی‌های دولت کجاست؟ بازار بورس. به هر حال امیدواریم این بار دولت تنها به خود فکر نکند و مردم را در نظر بگیرد و اجازه زیان به مردمی ندهد که در سخت‌ترین شرایط اقتصادی برای بقا تلاش می‌کنند.

دغدغه مهم همین است که اگر دولت از خر مراد خود در بازار بورس پیاده شد تکلیف سرمایه گذاران خردی که بدون تخصص و با فروش دارایی‌های خود وارد این بازار شده اند چه می‌شود؟ اگر کل زندگی و سرمایه سرمایه گذاران از بین رفت چه کسی پاسخ می‌دهد؟ اگر دولت در سال‌های پیش وارد این بازار می‌شد شاید کارشناسان کمتر از این دغدغه داشتند چرا که می‌توانستیم آن زمان اینگونه تعبیر کنیم که دولت با نگاه اقتصادی وارد این بازارشده، اما نگرانی امروز از این موضوع است که دولت سفره‌ای را باز دیده و برای بهره برداری خود پای آن نشسته است.