تراژدی غم انگیز برای زاگرس / محاصره گونه‌های گیاهی و جانوری در میان حلقه‌های آتش

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، فاطمه فرخی؛ * آتش خطرناک‌ترین دشمن جنگل است، یک آتش سوزی محدود نیز همواره خسارات قابل ملاحظه‌ای را به جنگل‌ها می‌زند و حتی ممکن است باعث تخریب کلی جنگل شود. جنگل‌ها در همه جای دنیا ممکن است گرفتار آتش شوند، اما آسیب پذیری جنگل‌های ایران در برابر آتش‌سوزی عمدتا ناشی از رفتار‌های نادرستی است که انسان با طبیعت دارد.

جنگل‌های زاگرس یکی از زیستگاه‌های حیات وحش به حساب می‌آیند و با وجود پوشش گیاهی متنوع، محل مناسبی برای زندگی گونه‌های مختلف جانوری است، اما این زیستگاه چند روزی است که گرفتار شعله‌های آتش شده و به همین دلیل هم به ناامن‌ترین محل برای زندگی حیوانات تبدیل شده است. آتش گونه‌های مختلف گیاهی که طی چندین سال رشد کردند را یک شبه به خاکستر تبدیل کرده و حیوانات بسیاری را سوزانده و شاید بتوان گفت یکی از بدترین فاجعه‌های زیست محیطی را در ایران رقم زده است. تصاویر دلخراش و نگران کننده‌ای از سوختن حیوانات در آتش منتشر می‌شود، تصاویری که دل هر آدمی را به درد می‌آورد، از سنجاب‌هایی که در حال فرار سوخته‌اند تا پرندگانی که نتوانسته‌اند از محاصره شعله‌های آتش بگریزند.

 

 

 

 

بیشتربخوانید:

---

• عوامل انسانی باعث آتش سوزی در جنگل‌های زاگرس است
• سوختن درختان بلوط جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد در آتش
• آتش سوزی در منطقه حفاظت شده «دیل» گچساران ادامه دارد
• آتش سوزی در جنگل‌های گچساران مهار شده است

 

 

برای اطفای آتش‌سوزی خائیز، تمام نیرو‌های هشت شهرستان استان کهگیلویه و بویراحمد بسیج شدند و ۴۰ نفر، با ۳۰ دستگاه دمنده و تجهیزات اولیه مورد نیاز انفرادی برای اطفا حریق در منطقه حاضر شدند. تمام نیرو‌های مذکور به علاوه مدیران استانی در ارتفاعات حضور داشتند.

با وقوع این اتفاق نیرو‌های مردمی، مردم روستا‌ها و نیرو‌های منابع طبیعی و محیط زیست تلاش خود را برای کنترل آتش سوزی به کار بردند، اما خشک بودن و متراکم بودن پوشش گیاهی، سخت گذر بودن و کوهستانی بودن منطقه، وجود شیار‌های تند امکان مانور دادن را از نیرو‌ها می‌گرفت و مهار آتش را با کُندی مواجه می کند.

از آغاز عملیات اطفاء حریق حدود ۷۰۰ نفر نیرو برای مهار آتش سوزی‌های «خائیز» کهگیلویه و «دیل» گچساران با بالگرد‌ها انتقال داده شدند. به گفته روح الله عزیزی رئیس اداره محیط زیست شهرستان کهگیلویه چندین فروند بالگرد آبپاش کار مهار آتش سوزی را بر عهده دارند و آتش سوزی منطقه حفاظت شده خائیز در قسمت شهرستان کهگیلویه مهار شده است و فوران آتش از سمت بهبهان شعله ور است.

 

شنیده‌های حاکی از این است که براساس ارزیابی اولیه، در منطقه خائیز گچساران حدود ۳۰۰ هکتار از جنگل و مراتع منطقه حفاظت شده طمعه حریق شده است. به گفته حسین کلانتری، استاندار کهگیلویه و بویراحمد در مجموع روزانه ۴۰۰ نفر در عملیات اطفاء حریق کوه خائیز مشارکت دارند. در این راستا، آماده‌سازی ۳۰۰ نیروی آموزش‌دیده و مجهز در دستور کار قرار گرفته که حتی می‌توانیم از این نیرو‌ها برای امدادرسانی و کمک به اطفای حریق در سایر استان‌ها استفاده کنیم.

‌با تلاش شبانه روزی نیرو‌های مردمی، بسیجی، محیط زیست و مسئولین آتش سوزی در جنگل‌های خائیز و دیل کنترل شد، اما با وجود گرما، باد شدید و وجود کُنده‌های نیم سوخته احتمال بازگشت آتش وجود دارد. در این راستا نیرو‌های مردمی، منابع طبیعی و محیط زیست امدادی برای مقابله با شعله ور شدن مجدد آتش در منطقه حضور دارند تا با شعله ور شدن کنده‌های باقی مانده در سریع‌ترین زمان ممکن اقدام به خاموش کردن آتش کنند.

 

 

سید محمد موحد، نمایندۀ مردم کهگیلویه در مجلس، این آتش سوزی را یک فاجعه زیست محیطی تمام عیار توصیف می‌کند. به گفته وی خسارت این آتش سوزی در حدی نیست که بتوانیم آن را به سادگی ارزیابی کنیم؛ متاسفانه هم گونه‌های گیاهی و هم حیات وحش، هم جنگل‌ها و مراتع تا حد زیادی از بین رفته است.

یکی از فعالان محیط زیست استان کهگیلویه نیز در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: با توجه به تلاش مسئولان و نیرو‌های مردمی برای مهار آتش سوزی منطقه حفاظت شده خائیز کهگیلویه و بویر احمد با وجود مهار چند باره این آتش سوزی، باز هم شاهد شعله ور شدن این منطقه هستیم.

 

 

وی می‌افزاید: متاسفانه جنگل‌های دهدشت سوخته است ، با وجود تلاش نیرو‌های کمکی آتش همچنان در اطراف درختان بلوط شعله ور بوده و خشک بودن و متراکم بودن پوشش گیاهی، سخت گذر بودن و کوهستانی بودن منطقه، وجود شیار‌های تند امکان مانور دادن را از نیرو‌ها می‌گیرد و مهار اتش را با کُندی مواجه می‌کند.

غلام حسین حکمتیان، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویر احمد در گفتگو با ما با بیان اینکه آتش سوزی در جنگل‌های گچساران کامل کنترل شده و در حال سرد شدن است، گفت زمانی که آتش شکل می‌گیرد باید تا ۴۸ ساعت پایش کنیم که آتش مجدد شعله ور نشود.

حکمتیان می‌افزاید: در این مدت که آتش سوزی در جنگل‌های استان به وقوع پیوست، ۱۵ تیم تخصصی ۵ نفره به محل‌ اعزام کردیم و چون مهار کردن آتش باید زیر نظر نیرو‌های تخصصی صورت بگیرد، از امروز آموزش نیرو‌های تخصصی در دستور کار قرار گرفته است.

 

به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویر احمد با توجه به کمبود تجهیزات پشتیبانی برای اطفاءحریق حدود ۶۰ دستگاه دمنده وجود دارد که از این تعداد ۴۵ دستگاه با نیرو به این مناطق برای خاموش کردن آتش اعزام شدند. متاسفانه بیشتر زمان به وجود آمدن آتش سوزی در تعطیلات به وجود می‌آید که علت وقوع عوامل انسانی است.

گفته می شود که در هفته گذشته به طور کامل آتش در جنگل‌های گچساران مهار شده بود، اما وقوع زلزله ۵ ریشتری موجب پرتاب و جابجایی تنه‌های نیمه سوخته و سنگ‌های داغ آتش در این منطقه شد و باز هم آتش شعله ور شد. به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویر احمد، هم اکنون آتش در این مناطق مهار شده است ولی نیرو‌های اعزامی به این مناطق همچنان حضور دارند و در حال رصد برای کنترل اطفاء حریق مجدد هستند.

 

حدود ۹۰ درصد استان کهگیلویه و بویر احمد را جنگل و مرتع تشکیل داده است. قطعا زمانی که آتش سوزی در جنگل‌های استان شکل میگیرد کنترل آن زمان‌بر است، چون تردد در این مناطق به خاطر شیب بالا ۷۰ درجه، دما بالای ۴۵ درجه و وزش باد شدید در ارتفاعات و کمبود امکانات کار مهار کردن آتش را برای نیروهای محیط زیست و منابع طبیعی سخت‌تر می کند. این استان ۱۶ درصد جنگل‌های کشور را دارا است و بایستی توجه بیشتری به منابع طبیعی و محیط زیست استان شود.

گفتنی است، منطقه زاگرس دارای بیش از ۲۵۰ گونه گیاه دارویی موثر و شناخته‌ شده و عدم توجه و برنامه‌ریزی برای پیشگیری و جلوگیری از آتش‌سوزی‌های جنگلی در ان می‌تواند به نابودی یک سرزمین منجر شود.