بنیاد مستضعفان در واگذاری اراضی و املاک خود در خراسان جنوبی، غیرمستقیم بر بازار اثرگذاری میکند؛ اما مسئولان این بنیاد برای حل این مشکل چارهای نمیاندیشند.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * ۲۷ خرداد، نامهای از سوی قرارگاه شهید احمدی روشن خراسان جنوبی در خبرگزاری دانشجو منتشر شد که از اثرگذاری مزایدههای بنیاد مستضعفان خراسان جنوبی بر قیمت مسکن در بیرجند حکایت داشت. این نامه خطاب به مدیرکل املاک و اموال این بنیاد در خراسان جنوبی نوشته شده بود و درخواست اصلاح در فرایند برگزاری مزایدههای واگذاری املاک بنیاد مستضفعان در بیرجند را داشت تا کمترین اثر را بر قیمت مسکن بگذارد.
پس از آن، دانشجویان نامهای هم به سیدپرویز فتاح نوشتند؛ در آن نامه ضمن انتقاد از نبود شفافیت و اطلاع رسانی دقیق از شیوه برکزاری این مزایده ها، پیشنهاد کردند که قسطی بودن این مزایدهها حذف شود یا شرکت در آنها براساس کد ملی باشد تا این املاک را مصرف کننده آن خریداری کند، نه دلال.
اظهارات دانشجویان در این زمینه ما را به کنکاش درباره این موضوع ترغیب کرد. سید پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان در بهمن سال گذشته سفری به خراسان جنوبی داشته و از شهرستان درمیان بازدید کرده است. در حاشیه این بازدید مساله زمینهای بنیاد در خراسان جنوبی هم مطرح میشود و او توضیحاتی در این باره ارائه میکند.
مزایدههای عامالمنفعه!
به گفته فتاح املاک بنیاد مستضعفان در خراسان جنوبی در رژیم گذشته منتسب به خاندان اسدالله علم بوده است. او این انتساب اراضی به خاندان علم را مشکل بنیاد مستضعفان در خراسان جنوبی میداند و تأکید میکند که این مشکل را رفع خواهد کرد.
او همچنین تأکید دارد که بنیاد مستضعفان از فروش زمینها به نفع مردم استان استفاده خواهد کرد و منافع این بنیاد برابر با منافع مردم در خراسان جنوبی است. البته به موضوع اثرگذاری مزایدههای این بنیاد بر افزایش قیمت زمین در خراسان جنوبی نیز اشاره میشود و پاسخ فتاح این است که در همه ایران مزایده برگزار میشود و باید دید آیا باعث افزایش قیمت شده؟ او مساله را انکار میکند و میگوید: سعی میکنیم مزایدهها در جایی اتفاق بیفتد که منافع عام المنفعه باشد.
صعود قیمت مسکن در بیرجند به دلیل سیاستهای انقباضی است
صولت مرتضوی، رئیس سازمان اموال و املاک بنیاد مستضعفان نیز در همان بهمن سال گذشته به رسانهها درباره گرانی املاک بیرجند در پی برگزاری مزایدههای بنیاد مستضعفان آن هم پس از چند سال ثبات قیمت در این شهرستان، اعلام کرده بود که هضم این موضوع که مزایده سبب گرانی میشود، مقداری سخت است!
البته او معتقد است ثبات قیمت مسکن در خراسان جنوبی و بیرجند به دلیل سیاستهای ریاضتی و انقباضی بوده و اینکه قیمت مسکن در بیرجند به شدت کنترل شده بود و همین امر باعث افزایش قیمتها شده است. به اعتقاد وی افزایش قیمت ملک در بیرجند به دلیل افزایش نیافتن محدوده خدماتی شهر و همچنین رشد بی رویه مهاجرت از روستاها به بیرجند است.
با این حال، برخی اظهارات مردم بیرجند حکایت از اثرگذاری مستقیم مزایدههای بنیاد مستضعفان بر قیمت مسکن در خراسان جنوبی دارد. سینا هاشمی، فعال رسانهای و اجتماعی بیرجند در گفتگو با خبرنگار ما اثرگذاری این مزایدهها بر قیمت مسکن را با ذکر چند نمونه بیان میکند.
شرایط مناسب مزایدهها برای سودجویان
او میگوید: زمینی در حدود ۲۰۰ متر مربع با قیمت ۹۰۰ میلیون تومان در مزایده شرکت داده شد و قیمت اصلی زمین پیش از مزایده، یک و نیم میلیارد تومان بوده است. پس از بازکردن پاکت ها، در نهایت این زمین به قیمت ۲ و نیم میلیارد تومان واگذار میشود و پس از آن همان خریدار زمین را با قیمت ۲ میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان در نرم افزار دیوار برای فروش گذاشته است.
هاشمی شیوه برگزاری این مزایدهها را تشریح میکند و میگوید: به جز ۱۰ درصد قیمت کل که پس از پایان معامله باید پرداخت شود، ۳۰ درصد قیمت را خریدار باید طی ۱۰ تا ۱۵ روز پرداخت کند و ۶۰ درصد باقیمانده هم به صورت قسطی و بدون کارمزد و بهره پرداخت میشود. اما اگر خریدار موقع خرید و به صورت یکجا این ۶۰ درصد را پرداخت کند، از تخفیف ۱۸ درصدی نیز بهره مند میشود. به عبارت ساده برنده یک وام میلیاردی بدون سود و بهره برنده میشود حتی اگر پرداخت کنه، ۱۸ درصد هم سود میکند.
پرداخت اقساط به این شکل خواهد بود که هر سه ماه یک قسط پرداخت میشود. بنیاد مستضعفان از خریدار هنگام واگذاری ملک هشت چک از خریدار دریافت میکند که سررسید هر کدام با فاصله سه ماه از یکدیگر است.
این فعال اجتماعی بیرجندی ادامه میدهد: وقتی خبر فروش ملک به فردی با قیمتی بالاتر از قیمت روز بازار مسکن در بیرجند منتشر میشود، فروشندگان ملک، چه صاحبان بنگاههای معاملاتی و چه اشخاص، قیمت گذاری ملک خود را براساس قیمت پرداخت شده در مزایده ارائه میکنند. از طرف دیگر خریدار میتواند این ملک را با قیمتی که خریده به بنگاه معاملات املاک عرضه کند؛ برخی از این افراد ملک را در نرم افزار دیوار حتی با قیمتی بیشتر عرضه میکنند. به این صورت این مزایدهها بر قیمت ملک اثرگذار است.
وی میگوید: چند روز قبل با فروشندهای که در نرم افزار دیوار ملک خود را عرضه کرده بود، تماس گرفتم و پس از پرس و جو درباره ملک، متوجه شدم زمینی که چند روز گذشته در مزایده از بنیاد به قیمت ۲ و نیم میلیارد خریده، اکنون با قیمت ۲ میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان میفروشد؛ که آن را هم به صورت شرایطی هم نقدا میخواهد به فروش برساند.
برگزاری مزایدهها با قانون دهه ۷۰
او میگوید: حدود یک سالی است که این پرونده را پیگیری میکنیم و اشکالات آن را با مسئولان بسیاری در استان مطرح کرده ایم. با مدیرکل بنیاد مستضعفان در استان هم جلسه داشتیم، اما گفتند که اجازه مصاحبه ندارند و نمیتوانند با رسانهها گفتگو کنند. پیش از شیوع کرونا، یعنی در بهمن سال گذشته هم سیدپرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان هم سیدصولت مرتضوی، رئیس سازمان املاک این بنیاد به خراسان جنوبی آمدند و توانستیم بخشی از این مشکلات را به آنان منتقل کنیم.
هاشمی بیان میکند: با پیگیریهای صورت گرفته، طی یک سال گذشته دو مرتبه برگزاری مزایدههای بنیاد مستضعفان لغو شده است، اما اخیرا دوباره این مزایدهها برگزار میشود.
وی به اظهارات برخی مسئولان اشاره میکند و میگوید: به ما گفته شد که این قانون است و باید مزایده به این شکل برگزار شود. اما این قانون مربوط به دهه ۷۰ است و در آن زمان پاسخگو بود. در آن زمان این اراضی خارج از محدوده شهری بیرجند بود و پرداخت قسطی و دیگر گزینههای مثبت در واگذاری این زمین ها، با هدف ترغیب شهروندان بیرجندی برای خرید انجام میشد، اما اکنون اراضی داخل محدوده شهری قرار گرفته است، آیا باز هم لازم است با همان شیوههای قبل واگذاریها صورت گیرد؟
او تصریح میکند: ما مخالف عرضه املاک بنیاد مستضعفان به مردم نیستیم، اما چرا این املاک را یکجا واگذار نمیکنند که فرصت سودجویی از آنها از بین برود، یا شرایط آن را به گونهای برنامه ریزی کنند که دست دلالان از خرید این املاک کوتاه شود.
بازار غیرمنطقی مسکن در بیرجند
علیرضا اربابی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک بیرجند در گفتگو با خبرنگار ما با تأکید بر اینکه اکنون بیرجند معدنی از زمین است، میگوید: ساختاری که بنیاد مستضعفان برای برگزاری مزایدهها در پیش گرفته است، باعث ایجاد بازاری غیرمنطقی در مسکن بیرجند میشود.
اربابی بیان میکند: بسیاری از افرادی که در این مزایدهها شرکت میکنند، مصرف کننده نیستند. دلالانی هستند که از شرایط بنیاد مستضعفان سودجویی میکنند. این افراد مبلغ کمی را به نسبت مبلغ خرید زمین در ابتدا پرداخت میکنند و پس از مدتی، با فروش زمین با قیمت بالاتر، قسطهای بنیاد مستضعفان را پرداخت کرده و پس از آن ملک را با قیمتی بالاتر عرضه میکند.
بازار هم که قبلا با برگزاری مزایدههای بنیاد مستضعفان دستخوش تغییر هم شده است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک بیرجند بیان میکند: بنیاد مستضعفان اقدامات خوبی در خراسان جنوبی برای رفع محرومیت و آبادانی استان انجام داده است. فروش این املاک هم بی شک برای هزینه کرد آن در استان است، اما وقتی ملک گران میشود، دود آن به چشم مردم میرود.
او میگوید: بیرجند شهر بزرگی نیست و جمعیتی حدود ۲۳۰ هزار نفری دارد، چرا باید زمین در شهرستانی که در منطقه مرزی قرار دارد به متری ۱۲ میلیون تومان برسد؟
تماسهای خبرگزاری دانشجو با بنیاد مستضعفان استان به نتیجهای نرسید، سیدصولت مرتضوی هم با اینکه تلفن خود را پاسخ داد، اظهار کرد که در جلسه است و باید در زمانی دیگر از او پاسخ سوال را بپرسیم که این پیگیری از بنیاد مستضعفان ادامه خواهد داشت.