اعتراف روزنامه اعتماد با پنج سال تأخیر: برجام، نه توازن داشت و نه ضمانت (!)

 به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، روزنامه اعتماد با اشاره به شکایت‌های چندباره و بی‌حاصل وزارت خارجه از بدعهدی اروپا و آمریکا می‌نویسد: با تصویب قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی در شورای حکام علیه ایران، تهران تصمیم گرفت واکنشی نسبت به این موضوع داشته باشد و به کشور‌های اروپایی هشدار دهد که هیچ اقدامی بدون پاسخ نخواهد ماند. نگاهی به مواضع کشور‌های اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که هرچند این کشور‌ها حاضر نشدند در موضع حمایت از آمریکا ظاهر شوند و از تلاش ایالات متحده در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران حمایت کنند، اما در عین حال انتقادات زیادی را نیز نسبت به سیاست‌های موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران مطرح کردند و از ایران خواستند تا فورا به تعهدات هسته‌ای خود در چارچوب توافق هسته‌ای بازگردد. به همین دلیل می‌توان تصریح کرد که اقدام ایران مبنی بر فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف اقدامی واکنشی بوده است.

این روزنامه می‌افزاید: زمانی که برجام به امضا رسید، توافقی منعقد شد که در حقوق و تکالیف دو طرف توازن کاملی وجود ندارد. این موضوع به وضوح در تفاوت ضمانت اجرایی که برای ایران در نظر گرفته و ضمانت اجرایی که برای کشور‌های ۱+۵ مشخص شده قابل مشاهده است. اینکه از لفظ عدم توازن استفاده می‌شود به این دلیل است که ایران در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهدات، از طریق مواد ۳۶ و ۳۷ توافق هسته‌ای چندان نمی‌تواند به اهداف خود دست پیدا کند و این موضوع را در سال‌های پس از خروج ایالات متحده از برجام به خوبی مشاهده کرده‌ایم، اما در مورد طرف مقابل شرایط متفاوت است و آن‌ها می‌توانند هر زمان که اراده کنند با توسل جستن به مکانیسم ماشه، قطعنامه‌های پیشین و تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فعال کنند.

بنابر نکاتی که عنوان شد، اقدام ایران برای فعال‌سازی به مکانیسم حل اختلاف را به دو صورت می‌توان تحلیل کرد: اول اینکه ایران خواستار ارسال پیامی سیاسی به اتحادیه اروپا بود که به بی‌عملی‌ها و نقض تعهداتش پایان دهد، در غیر این صورت با واکنش جدی تهران روبه رو خواهد شد. نگاه دوم نیز آن است که ایران تلاش دارد به جامعه جهانی نشان دهد، هنوز به چارچوب توافق هسته‌ای پایبند است و تلاش دارد از طریق مکانیسم‌های موجود در همین توافق، راهی برای حفظ برجام بیابد.

از این‌رو می‌توان این اقدام را اقدامی سیاسی دانست و مطمئنا تهران نیز توقع ندارد از طریق آن، گشایش خاصی حاصل شود یا تغییری جدی در رفتار‌های طرف مقابل ایجاد شود.

اعتماد در این یادداشت البته سعی کرده عدم توازن برجام را به شرایط آن روز کشور در زمینه قطعنامه‌های صادره شورای امنیت نسبت دهد و حال آن که قطعنامه‌های مذکور در قطعنامه ۲۲۳۱ تجمیع و ابقا شد.

اعتراف روزنامه مذکور درباره اینکه برجام از ابتدا فاقد توازن و ضمانت بود، در حالی است که چند روز دیگر که پنجمین سال انعقاد برجام است و دیگر لاشه‌ای بیشتر (به علاوه تعهدات یکطرفه برای ایران) باقی نمانده است.