وضعیت درآمد‌های مالیاتی ایران پس از شیوع کرونا

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، کل درآمد‌های مالیاتی دولت از ابتدای فصل چهارم سال ۱۳۹۸ روند صعودی را طی کرده و در فصل نخست سال ۱۳۹۹ به ۵۱.۲ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به فصل پایانی سال قبل، با افزایش ۲۰.۴ درصدی و نسبت به فصل نخست سال ۱۳۹۸ بیش از دو برابر شده است.

مقایسه درآمد‌های مالیاتی ایران و کشور ترکیه نشان می‏ دهد که در دوران شیوع بیماری کرونا درآمد‌های مالیاتی ترکیه روند نزولی را طی کرده و این درحالی است که برخلاف انتظار در ایران درآمد‌های مالیاتی دولت روند صعودی را در پیش گرفته است.

طی سه ماهه نخست سال ۹۹، از کل درآمد‌های مالیاتی، ۶۲ درصد آن به مالیات درآمد‌های مستقیم و ۳۸ درصد به مالیات بر کالا‌ها و خدمات تعلق داشته است.

از سهم ۶۲ درصدی مالیات‌های مستقیم، بیشترین سهم با ۲۴٫۳ درصد متعلق به مالیات بر درآمد بوده و پس از آن مالیات بر اشخاص حقوقی و مالیات بر ثروت به ترتیب با ۲۴ درصد و ۱۳٫۷ درصد قرار دارند.

مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر واردات اجزای مهم مالیات بر کالا‌ها و خدمات هستند که به نظر می‌رسد در بهار ۹۹ نسبت به بهار ۹۸، رشد قابل توجهی داشته اند؛ این در حالی است که در این مدت واردات نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش داشته و انتظار می‌رفت مالیات بر ارزش افزوده هم با توجه به کاهش سطح فعالیت‌های کسب و کار کاهش داشته باشد.

نسبت درآمد مالیاتی به تولید ناخالص داخلی در سال ۹۸ برابر با ۴٫۲ درصد است. این نسبت در بهار ۹۹ به حدود ۶٫۳ درصد رسیده که در مقایسه با رقم مشابه در بهار ۹۸ افزایش یافته است.

با توجه به اینکه رشد درآمد‌های مالیاتی در بهار ۹۹ نسبت به بهار ۹۸ به مراتب بیشتر از افزایش تولید ناخالص داخلی طی این مدت بوده، دلیل اصلی افزایش نسبت درآمد‌های مالیاتی به تولید ناخالص داخلی در بهار ۹۹، افزایش درآمد‌های مالیاتی بوده است.

 

کشور ترکیه نیز پس از شیوع کرونا برای حمایت از کسب و کار‌های آسیب دیده تدابیر مالیاتی را اتخاذ کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- کاهش و یا به تعویق انداختن دریافت مالیات از صنایع آسیب دیده (به خصوص حوزه گردشگری)

- تمدید مهلت زمانی ارائه اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی در ۱۸ مارس ۲۰۲۰

- در ماه‌های آوریل، می‌و ژوئن ۲۰۲۰، به تعویق انداختن مهلت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده و سهم بیمه تامین اجتماعی برای بخش‌های منتخب به مدت ۶ ماه

- تمدید تاریخ نهایی ثبت نام و تاریخ ارائه اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص

- ماژور مندرج در قانون مالیاتی که ناظر به عدم انجام تعهدات مالیاتی به علت بروز حوادث غیرمترقبه و غیرقابل پیش بینی است

درآمد مالیاتی دولت ترکیه پس از شروع بحران کرونا طی دو فصل متوالی کاهش یافته و از سرعت رشد آن کاسته شده و در فصل دوم سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۶۰ میلیارد لیر رسیده است که این مقدار نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش حدود ۴ درصدی همراه بوده است.

مقایسه درآمد‌های مالیاتی ایران و کشور ترکیه نشان می‌دهد که در دوران پس از شیوع بیماری کرونا درآمد‌های مالیاتی ترکیه، به دنبال اقدامات حمایتی این کشور از کسب و کارها، روند نزولی را طی کرده؛ این در حالی است که برخلاف انتظارات در ایران درآمد‌های مالیاتی دولت روند صعودی خود را ادامه داده است.