گزارش|
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو - ایلیا فروزش؛ ارمنستان، آذربایجان و روسیه توافقنامه‌ای مبنی بر پایان درگیری نظامی در منطقه قره‌باغ منعقد کردند. این توافقنامه از ساعت یک بامداد روز سه‌شنبه به وقت محلی لازم الاجرا شده است. «نیکول پاشینیان» رئیس‌جمهور ارمنستان این توافقنامه را دردناک نامید. وی درباره علّت این توافق گفت که پس از تحلیل وضعیت نظامی، در این شرایط این توافق بهترین اقدام است. «الهام علیف» رئیس‌جمهور آذربایجان نیز اعلام کرد که این توافق قلمرو ما را بدون خونریزی بیشتر بازمی‌گرداند؛ من این توافقنامه را با افتخار امضاء می‌کنم.
در سطح بین‌المللی، تعلّق حاکمیتی منطقه قره‌باغ برای آذربایجان است، ولی این منطقه از سال ۱۹۹۴ تحت اشغال نیروهای وابسته به ارمنستان قرار گرفته و جمهوری خودخوانده آرتساخ که تحت الحمایه ارمنستان و روسیه است، برآن حکمرانی می‌کند. به دفعات در دودهه گذشته، درگیری‌هایی میان باکو - ایروان بر سر این منطقه صورت می‌گرفت که البته بدون نتیجه و پس از مدت کوتاهی به پایان می‌رسید.
رنگ قرمز: منطقه قره‌باغ اشغالی | رنگ قهوه‌ای: مناطقی که پس از جنگ‌های اوایل دهه ۱۹۹۰ به اشغال ارمنستان درآمد.
در این منطقه اشغالی جمهوری خودخوانده آرتساخ حاکم است که هیچ یک از اعضای سازمان ملل آن را به رسمیت نمی‌شناسد.
«نخجوان»: قسمتی از کشور آذربایجان و هم مرز با ایران که به باکو اتصال سرزمینی ندارد.
«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه که بانی توافق اخیر است طی یک سخنرانی آنلاین گفت «نیروهای ارتش این کشور در سراسر خط درگیری منطقه قره‌باغ و کریدور میان این منطقه و ارمنستان به عنوان حافظان صلح مستقر می‌شوند.» وزارت دفاع روسیه در همین رابطه اعلام کرد ۱۹۶۰ از نظامیان ارتش روسیه در این فرآیند حضور خواهند داشت. این حضور تا پنج سال آینده ادامه خواهد داشت. از مفاد دیگر توافقنامه این است که باکو بر مناطقی که طی جنگ اخیر تحت کنترل خود درآورد، حکمفرما خواهد شد.
نشنال اینترست - The National Interest؛
از دیگر مفاد این توافقنامه، تبادل اسرا و اجساد طرفین است. آمار دقیقی از تعداد کشته‌ها منتشر نشده است، ولی رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد در این جنگ ۵۰۰۰ نفر کشته شده‌اند. روسیه طی هفته‌های گذشته چندین بار تلاش کرد که میان دو کشور آتش‌بس برقرار کند. ولی هربار این آتش‌بس از سوی طرفین نقض می‌شد. این توافقنامه پس از این موضوع حاصل شد که طی شش هفته گذشته، نیروهای ارمنستان پیوسته سرزمین‌های تحت قیومیت حکومت وابسته و خودخوانده «آرتساخ» را از دست دادند. در آخرین مورد، نیروهای آذربایجان با غلبه بر نیروهای ارمنی، توانستند «شوشا» دومین شهر بزرگ منطقه قره‌باغ را تحت کنترل خود درآورند. (در زبان ارمنی به «شوشی» معروف است) [۱]
مناطق زرد رنگ: مناطقی که نیروهای آذربایجان در این جنگ تحت کنترل خود درآوردند. | مناطق بنفش رنگ: مناطقی که تحت کنترل حاکمیت آذربایجان است. | مناطق هاشور قرمز: مناطق اطراف منطقه قره‌باغ که تحت کنترل نیروهای وابسته به ارمنستان است | علامت شبه‌ستاره قرمز: مناطق درگیری میان نیروهای آذری و ارمنی است.
منبع عکس: BBC
شهر «شوشا» در ۱۰ کیلومتری شهر «استپاناکرت» پایتخت جمهوری‌خودخوانده آرتساخ (مرکز منطقه قره‌باغ) و در مناطق کوهستانی مشرف به این شهر قرار دارد. تصرف «شوشا» توسط آذربایجان، «استپاناکرت» را آسیب‌پذیر می‌کند. باوجود تکذیب اولیه ارمنستان مبنی بر عدم صحت سقوط «شوشا»، سخنگوی ریاست‌جمهوری آرتساخ در صفحه فیس‌بوک خود این موضوع را تصدیق کرد که "شهر کاملاً از کنترل خارج شده" و گفت: «دشمن در مجاورت «استپاناکرت» قرار دارد و پایتخت در خطر است.» [۲]
در بندی دیگر از این این توافقنامه، ارمنستان متعهد شده است نیروهای خود را تا اوّل دسامبر/ یازده آذر از بعضی مناطق خارج کند. رئیس‌جمهور آذربایجان در این رابطه گفت: شهر «کلبجر» تا ۱۵ نوامبر/۲۵ آبان، شهر «اقدم» تا ۲۰ نوامبر/۳۰ آبان و شهر «لاچین» تا اول دسامبر/یازدهم آذر تحویل آذربایجان خواهد شد. «علیف» در ادامه خبر داد که روسیه علاوه بر ۱۹۶۰ نظامی، ۹۰ خودروی زرهی نیز در کریدور «لاچین» که راه ارتباطی ارمنستان - منطقه قره‌باغ است، مستقر کرده است.[۳]
از مفاد دیگر توافق، ایجاد یک کریدور ارتباطی میان آذربایجان و منطقه نخجوان (منطقه‌ای محصور میان ایران، ارمنستان و ترکیه) است که در امتداد مرزی ایران و ارمنستان کشیده می‌شود. پایگاه خبری تحولات جهان اسلام درباره این موضوع عنوان کرد که وظیفه کنترل حمل و نقل در این کریدور برعهده سازمان امنیتی FSB روسیه خواهد بود.
برای قرن‌ها ارامنه و آذری‌ها در منطقه قره‌باغ با آرامش زندگی می‌کردند. امّا در آغاز قرن بیستم میلادی و خلاء حضور امپراطوری تزار روسیه، آتش درگیری قومیتی در این منطقه شعله‌ور شد. پس از سقوط تزارها و تسلط بلشویک‌ها بر مسکو، اتحاد جماهیر شوروی برای اوّلین‌بار خطوط مرزی داخلی را منطبق بر ترکیب قومیتی ترسیم کرد. سیاست قومی و ملیتی شوروی در ابتدا مبتنی بر این اصل بود که جهان می‌تواند به گروه‌های نژادی و ملیّتی تقسیم شود. امّا این سیاست درباره قفقاز (و ایضاً مناطق دیگر جهان) غلط بود. زیرا که در منطقه قره‌باغ یک همپوشانی قومیتی میان آذری‌ها و ارمنی‌ها وجود داشت و تقسیم‌بندی شوروی مورد شکایت طرفین آذری و ارمنی قرار گرفت.[۴]
آبی= سرزمین هایی که در جنگ اخیر به کنترل آذربایجان درآمد/ قرمز= مناطقی که باید تا اول دسامبر به آذربایجان تحویل داده شوند/ سبز = مناطقی که نیروهای حافظ صلح روسیه در آنجا مستقر خواهند شد.
این نزاع بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شکل عینی به خود گرفت و منطقه قفقاز شاهد درگیری خونینی بر سر مناطق «قره‌باغ» آذربایجان بود. در جریان این جنگ در دهه ۹۰ میلادی، بیش از ۳۰ هزار نفر از طرفین کشته شدند. اشغال ۲۰ درصد از خاک آذربایجان توسط ارمنستان، استخوانی در زخم این منطقه شد تا جایی که آتش درگیری‌ها بر سر آن تا به امروز کشیده شده است. در صورت شکست این توافقنامه و عدم حل مناقشه سرزمینی قره‌باغ، احتمالاً چرخه پاکسازی قومی هرگز پایان نمی یابد.
[۱]: https://www.bbc.com/news/world-europe-54882564
[۲]: https://edition.cnn.com/2020/11/09/europe/nagorno-karabakh-shusha-armenia-azerbaijan-russia-intl/index.html
[۳]: https://www.aa.com.tr/en/azerbaijan-front-line/azerbaijan-describes-deal-as-defeat-of-armenia/2037978
[۴]: https://foreignpolicy.com/2020/11/09/azerbaijan-victories-could-mean-cycle-of-ethnic-cleansing-continues/
تعداد نظرات: ۱
ناشناس
۰۸:۱۶ - ۱۳۹۹/۰۹/۲۱
پاسخ
نام قديمي و باستاني اين شهر شوشي است در منابع ايراني هم قلعه شوشي خوانده شده شوشا را از كجا در اورديد اصلاح كنيد
ارسال نظرات