قالیباف در جلسه سران به بودجه فازی یا دومرحله‌ای رسید؟ / برخی نمایندگان قول و عملشان فرق کرد / وابستگی بودجه فازی به نفت

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ بودجه دو مرحله‌ای یا فازی موضوع جدیدی است که مجلس عزم کرده تا آن را برای سال ۱۴۰۰ اعمال کند، هر چند تاکنون نمایندگان مجلس به صورت یک دست بر رد کلیات بودجه تاکید داشتند، اما تصویب لایحه بودجه ۱۴۰۰ در کمیسیون تلفیق و آنچه از جلسه شورای سران بیرون آمد نشان می‌دهد لایحه بودجه نه با آن تغییرات اساسی بلکه با سناریوی جدیدی که ابهامات زیادی حول آن مطرح است و برای رسانه‌ها و مردم به صورت اساسی تبیین نشده قرار است بسته شود آن هم دو مرحله ای. کارشناسان و اساتید اقتصادی نظرات و پیش بینی‌های خود را در این باره با ما در میان گذاشته اند.

 

حسن حیدری اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با دانشجو درباره هماهنگی مجلس و چراغ سبز شورای نگهبان در خصوص اصلاح بودجه فازی یا دو مرحله‌ای نظر خود را اینگونه توضیح داد: به نظر می‌رسد آقای قالیباف در جلسه سران این موضوع را مطرح کرده است که بودجه فازی یا دو مرحله‌ای باید تصویب شود. درباره این موضوع که دو مرحله‌ای به چه معنی است و چه هدفی را دنبال می‌کند گمانه زنی‌های زیادی صورت گرفته و برخی آن را به تصویب بودجه توسط دولت بعدی ربط می‌دهند در حالی که بنده معتقدم منظور موضوع دیگری است.

وی در این‌باره گفت: آنچه شورای سران و مجلس دنبال می‌کنند این است که به واسطه برداشتن تحریم‌ها و فروش نفت بودجه دو مرحله‌ای دنبال شود، یعنی هزینه‌ها را با درآمد‌های مشخصی از جمله فروش نفت بسته شود. در صورت لغو تحریم‌ها و فروش نفت اگر بیش از یک میلیون بشکه نفت به فروش رسید هزینه و مصارف یک مدل می‌شود و اگر این میزان حاصل نشد یا افزایش نیافت باز هم هزینه‌ها و مصارف به شکل دیگری بسته و مدیریت شود.

وی درباره اینکه بخشی از درآمد‌ها باید به صندوق توسعه ملی واریز شود اظهار داشت: در خصوص واریز بدهی دولت و درآمد‌های نفتی نیز دولت قول داده که براساس فروش نفت طبق دستور مقام معظم رهبری واریزی خود به صندوق توسعه ملی را داشته باشد بنابراین به نظر می‌رسد بودجه فازی یا دو مرحله‌ای ناظر بر تحقق درآمد‌های نفتی است که مربوط به سناریو‌های بحث تحریم است که

تحریم رفع شود یا نشود، لذا بحث تدوین بودجه توسط دولت آینده بعد از رفتن دولت آقای روحانی نباید چندان مد نظر باشد.

 

وی در این‌باره خاطرنشان کرد: به هر حال تاکنون سابقه نداشته که بودجه دو قسمتی برای این دولت یا دولت بعدی بسته شود بنابراین تنها سناریویی که برای این موضوع می‌توان مطرح کرد تقویت سیگنال‌های فروش نفت یا بازگشت به برجام است که وزیر نفت و رئیس دولت با قاطعیت بر فروش بیش از دو میلیون بشکه نفت تاکید دارند.

 

 

حسن حیدری در این باره تصریح نمود: در خبر‌ها آمده بود که آقای نادران نیز از بودجه دو سقفی و دومرحله‌ای سخن گفته بود بنابراین به نظر می‌رسد دولت و مجلس و سران قوا براین موضوع به یک توافق و تفاهمی رسیده‌اند که اگر سناریوی الف اتفاق افتاد و وضعیت درآمدی بهتر شد یعنی نفت بیشتری فروختیم بودجه الف اگر در این روال طی نشد در فاز بعدی سناریوی دوم را عملیاتی خواهیم کرد از این نظر نمی‌توان گفت که دو مرحله‌ای شدن بودجه ناشی از نگرانی مجلس از کسری بودجه است چرا که ما هر ساله با موضوع کسری بودجه روبه‌رو بوده‌ایم که این موضوع از دهه ۹۰ به بعد بیشتر خود را نشان داده و کسری به مراتب بیشتر و بزرگتر شده است، پس موضوع جدیدی رخ نداده است. رشد اقتصادی در این دهه بسیار بد و منفی بوده است، در حالی که هزینه‌های دولت ۱۶ درصد و هزینه‌های بخش خصوصی ۳ درصد افزایش پیدا کرده یعنی علی‌رغم وجود کسری بودجه دولت هیچ انعطافی در مصرف از خود نشان نداده و مصرف خود را به صورت حقیقی افزایش داده است که نتیجه این موضوع استقراض و تورم و برداشتن از سفره و جیب مردم بوده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: اصولا دولت‌ها همواره بر این موضوع تاکید می‌کنند که درآمد‌های بودجه محقق می‌شود یعنی با اطمینان از این موضوع حرف می‌زنند در حالی که کسری بودجه یک موضوع دائمی است و هیچ گاه رفع نشده است بنابراین اینگونه می‌توان پیش بینی کرد که بودجه دو سقفی بر اساس درآمد‌های نفتی بسته می‌شود.

حسن حیدری در پایان در پاسخ به این سوال که به نظر شما استدلال کسانی که به کلیات بودجه رای مثبت دادند چیست خاطرنشان کرد: از روز اول ارائه بودجه به مجلس نمایندگان با قاطعیت از رد کلیات سخن می‌گفتند، اما دیدیم که اینگونه نشد متاسفانه برخی از نمایندگان قول و عملشان متفاوت است، ضمن اینکه سران قوا بر این موضوع توافق کرده‌اند بنابراین نمی‌توان تنها قوه مجریه را مسوول اعلام کرد چرا که ممکن است مطالبی در میان باشد که امکان رسانه‌ای شدن آن نباشد یا اینکه موضوعی باشد که ما از آن بی‌خبریم.

مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرگزاری دانشجو در این‌باره به ما گفت: بودجه دو سقفی بنا به درآمد‌های سال آینده بسته می‌شود یعنی اگر درآمد دولت بیشتر شد بیشتر هزینه می‌شود و اگر کمتر به همان میزان بودجه خواهیم داشت یعنی اگر درآمد‌های دولت ۶۰ درصد به همان نسبت و اگر ۱۰۰ درصد محقق شد نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد و صرف هزینه‌های جاری و بازگشت به صندوق توسعه ملی می‌شود.

 

وی درباره لایحه دولت گفت: در لایحه دولت قرار بود دولت در سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت صادر کند که بابت این موضوع ۱۹۹ هزار میلیارد تومان منابع درآمدی دیده بود. براساس خواسته رهبر انقلاب قرار بر آن شد تا اگر یک میلیون بشکه به فروش برسد ۲۰ درصد درآمد وارد صندوق توسعه ملی شود و اگر بیش از یک میلیون بشکه نفت فروخته شد همان ۳۸ درصد به صندوق واریز شود نه ۲۰ درصد، بر این اساس دولت ۵۳هزار میلیارد تومان فروش اوراق مشارکت را بالا برده است. بحث فروش نفت موضوعی جدی در بودجه است که باید منتظر آن باشیم تا دو مرحله‌ای بودن بودجه بر این اساس مشخص شود که هزینه‌ها و مصارف در مرحله اول و دوم چگونه خواهد بود.

پازوکی درباره تصویب کلیات بودجه گفت: وقتی کمیسیون تلفیق بودجه را تصویب می‌کند قطعا در صحن هم تصویب می‌شود، چرا که در این موضوع بین سران قوا هماهنگی وجود دارد. به هر حال دست مجلس تا حدودی برای حذف برخی هزینه‌ها باز است، اما مجلس نمی‌تواند هزینه‌ای را به بودجه اضافه کند مگر اینکه منابع درآمدی آن را دیده باشد.