اولین «ربات موبیلیزاسیون مفصل گلنوهومرال»، توسط فیزیوتراپیست و متخصص رباتیک پزشکی کشورمان طراحی و ساخته شد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، «ربات موبیلیزاسیون مفصل گلنوهومرال (شانه)»، برای اولین بار در جهان، در قالب پایان نامه دکتری " محمدحسن آذرسا " فیزیوتراپیست و دکترای تخصصی رباتیک پزشکی کشورمان، طراحی و ساخته شد.

 

این ربات که دارای گواهینامه ثبت اختراع در ایران و آمریکا می‌باشد، از جمله تجهیزات فیزیوتراپی محسوب می‌شود که  «محمدحسن آذرسا» که از فارغ التحصیلان رشته فیزیوتراپی و دکترای تخصصی رباتیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و هم اکنون بورسیه دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی می‌باشد، درباره اختراع خود می‌گوید: این ربات، تکنیک‌های موبیلیزاسیون مفصلی را که فیزیوتراپیست باید با انگشتان دست خود برمفصل شانه اجرا کند و با انجام حداقل ۲۰ دقیقه کار بر مفصل، خستگی برای فیزیوتراپیست و عدم دقت کافی را در پی خواهد داشت، می‌تواند با حسگر نیرو و حسگر جابجایی که در این ربات تعبیه شده، سبب شبیه سازی حرکت انگشتان دست فیزیوتراپیست شود و با حرکت‌های مختلف در جهت‌های گوناگون، در درمان اختلال مفصلی شانه بیمار موثر باشد.

 

 وی با تاکید بر اینکه در استفاده از ربات موبیلیزاسیون مفصلی نیز متخصص فیزیوتراپی نقش دارد و در نتیجه، محل استفاده از این ربات، درمراکز خدمات فیزیوتراپی و با حضور فیزیوتراپیست است، می‌افزاید: فیزیوتراپیست می‌تواند با استفاده از این ربات، در ابتدای کار، حین فعالیت و بعد از آن، داده‌های تخصصی که حسگر نیرو و حسگرجابجایی ربات نشان می‌دهد، به ارزیابی وضعیت جسمی بیمار بپردازد و از چگونگی روند درمان  که براساس اصول «میتلند  Maitland» (روش استاندارد درمانی در تکنیک‌های موبیلیزاسیون) تعریف شده است، آگاهی یابد.
 

 

آذرسا تصریح می‌کند: این ربات تحت ارزیابی بالینی هم قرار گرفته و نتایج درمانی آن نسبت به روش دستی، خیلی راحت‌تر و سریعتر بدست آمده است. بطوری که با بررسی و مقایسه نتایج درمان با استفاده از ربات و روش دستی، دریافتیم که مدت زمان دستیابی به نتایج درمانی در روش رباتیک، تقریبا به نصف مدت زمانی که فیزیوتراپیست با دست خود تکنیک‌ها را اجرا می‌کرد، کاهش یافته، ضمن آنکه در حین کار، خستگی و مشکلات ارگونومیک بر بدن فیزیوتراپیست ایجاد نکرده است.

 

 وی می‌افزاید: نمونه این ربات، تاکنون در جهان ساخته نشده است و به همین دلیل، علاوه بر ثبت اختراع آن در ایران، در کشور آمریکا نیز به ثبت رسیده است.

 

 این محقق و عضو گروه آموزشی ارگونومی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، چشم انداز فعالیت خود در این حوزه را طراحی و ساخت رباتی جامع‌تر برای درمان اختلالات همه مفاصل بدن انسان ذکر کرده و تاکید می‌کند: خوشبختانه با تحقیق، طراحی و ساخت ربات موبیلیزاسیون مفصلی شانه، پایه اصلی اینگونه ربات‌ها آماده شده است و از این به بعد، می‌توان با تغییراتی بر روی بازو‌های انتهایی ربات، کاربرد آن را برای درمان همه مفاصل آسیب دیده در اندام‌های مختلف بدن، گسترش داد.
 

آذرسا با اشاره به هزینه ۳ الی ۴ هزار دلاری برای طراحی و ساخت اولین نمونه این ربات موبیلیزاسیون مفصلی شانه، می‌افزاید: همزمان می‌توانم با تولید بیشتر ازهمین نوع ربات، هزینه ساخت آن را کاهش داده و در صورت وجود سرمایه گذار، نسبت به تولید انبوه آن، اقدام کنم.

 

" نورالدین کریمی " دانشیار گروه فیزیوتراپی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و استاد مشاور این پروژه تحقیقاتی و فناورانه نیز در این باره می‌گوید: اختلال داخل مفصلی (هایپوموبیلیتی)، که دارای طیف وسیعی از علل ارتوپدی و نورولوژی، مانند شکستگی، دررفتگی، تصادف، پارگی تاندون و آسیب‌های شغلی (برقکار، بنا، نقاش ساختمان) و یا بیماری‌های مغز و اعصاب مانند سکته مغزی می‌باشد و یا حتی بدون علت، که به نام " شانه یخ زده یا منجمد " شایع است، تاکنون توسط دستان پرتوان متخصصان فیزیوتراپی و بکارگیری تکنیک‌های موبیلیزاسیون مفصلی، قابل احیاء و درمان بوده است، اما متخصصان باید وقت زیادی برای اجرای این تکنیک‌ها صرف کنند و اگر در اثر خستگی فیزیوتراپیست و یا حجم کاری او، زمان لازم صرف نشود، روند درمان موفقیت آمیز نخواهد بود.

 

 وی می‌افزاید: انجام این تکنیک‌ها با انگشتان دست متخصصان فیزیوتراپی، ضمن آنکه تداوم کار در ۲۰ الی ۳۰ دقیقه را برای فیزیوتراپیست بسیار سخت و خسته کننده می‌کند، دقت کمتر در میزان نیروی وارد شده، تکرارپذیری کم و مدت زمان طولانی‌تر برای درمان را سبب می‌شود، اما در روش رباتیک، فیزیوتراپیست می‌تواند در اولین جلسه از ویزیت هر یک از بیماران، با توجه به شرایط و اختلال داخل مفصل آنان، اندازه جابجایی مفصل و میزان نیرویی که برای جابجایی لازم است، به عنوان یک برنامه موبیلیزاسیون مفصلی، به ربات بدهد، و دستگاه نیز حرکت‌های لازم را در هر جلسه فیزیوتراپی، با جابجایی مفصل از صفر تا حداکثر ۲۰ میلی متر تنظیم کرده و بطور مداوم در ۲۰ الی ۳۰ دقیقه  بر مفصل شانه بیمار اعمال کند.
 

 

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی در پایان این گفتگو، ضمن تاکید بر این نکته که تنظیمات دستگاه برای درمان هر یک از بیماران باید توسط متخصصان و کارشناسان فیزیوتراپی در مراکز ارائه دهنده خدمات فیزیوتراپی انجام شود، در عین حال تصریح می‌کند: برخلاف دیگر تجهیزات فیزیوتراپی که نمی‌توانند بجای فیزیوتراپیست، خدمات توانبخشی را ارائه بدهند، این ربات پس از آنکه برنامه موبیلیزاسیون مفصلی را از فیزیوتراپیست دریافت کند، قادر به اجرای برنامه مانند یک متخصص فیزیوتراپی است و در نتیجه فیزیوتراپیست با اطمینان از اجرای برنامه توسط ربات، می‌تواند به امور دیگر برسد و همزمان، به بیماران بیشتری خدمات ارائه بدهد.

 

 وی می‌افزاید: بکارگیری این ربات، به دقیق‌تر شدن تکنیک‌های فیزیوتراپی برای احیاء و حرکت بدون درد مفصل کمک می‌کند، و روند درمان را راحت‌تر و سریعتر پیش می‌برد.
 

گفتنی است، جلسه دفاعیه دکتر محمدحسن آذرسا  از رساله دکتری خود و رونمایی از اولین «ربات موبیلیزاسیون مفصل گلنوهومرال»، که حاصل نخستین تز محصول محور دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌باشد، امروز (شنبه – ۲۰ دی ماه) با حضور دکتر علیرضا میرباقری (استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران)، دکتر آزاده شادمهر (استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران)، و دکتر نورالدین کریمی (دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی) بعنوان اساتید راهنما و مشاور، دکتر اسماعیل ابراهیمی (رئیس دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران) و دکتر بهروز عطارباشی مقدم (دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران) به عنوان داوران بالینی، و دکتر سعید بهزادی پور (دانشیار دانشگاه صنعتی شریف)، دکتر حسین عرب علی بیک (دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران)، دکتر محمدمهدی میرباقری (دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران)، دکتر علیرضا احمدیان (رئیس دانشکده فناوری‌های نوین دانشگاه علوم پزشکی تهران) و دکتر محمدرضا آی (رئیس آزمایشگاه نقشه برداری مغز دانشگاه علوم پزشکی تهران) برگزار شد.