پرونده سیاه آمریکا در تعهدات بین‌المللی/ واشنگتن در توافق ۱۹۹۴ با پیونگ‌یانگ چه کرد؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، اظهارنظر‌های اخیر «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه و «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی دولت «جو بایدن» درباره شروط بازگشت آمریکا به برجام، گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس را بر آن داشت که با استناد به گزارش‌های رسانه‌های غربی، اذعان آن‌ها به خلف وعده‌ها و نقض تعهدات توسط واشنگتن را بازخوانی کند.

پایگاه تحلیلی-خبری استرالیایی «کانورسیشن» (conversation) درباره دلایل شکست توافق سال ۱۹۹۴ آمریکا و کره شمالی ۱۹ جولای ۲۰۱۷ (۲۸ تیرماه ۱۳۹۸) گزارشی منتشر و در آن به نقض مکرر واشنگتن به تعهدات و وعده‌هایش اذعان کرد.

توافق موسوم به «چارچوب مورد توافق بین ایالات متحده آمریکا و کره شمالی» ۲۱ اکتبر ۱۹۹۴ (۲۹ مهر ۱۳۷۳) به امضای طرفین رسید؛ توافقی که «وندی شرمن» یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده واشنگتن بود.

وندی شرمن در توافق برجام، عضو ارشد تیم مذاکره آمریکا بود و در دولت بایدن، منتظر تایید صلاحیتش از سوی مجلس سنای آمریکا برای تصدی منصب قائم مقامی وزارت خارجه (نفر دوم این وزارتخانه) است.

هدف از توافق «چارچوب مورد توافق بین ایالات متحده آمریکا و کره شمالی»، متوقف و جایگزین کردن برنامه بومی نیروگاه هسته‌ای کره شمالی با نیروگاه‌های رآکتور آب سبک مقاوم‌تر در برابر اشاعه هسته‌ای و عادی‌سازی گام به گام روابط بین واشنگتن و پیونگ یانگ بود.

به رغم خوشبینی‌های اولیه و دشواری مسیر پیاده سازی این توافق، از ابتدا آمریکا در دوره «بیل کلینتون» رئیس‌جمهور وقت، به رغم دادن وعده‌ها و اعلام تعهد به محتویات این توافق در مسیر اجرای آن سنگ اندازی کرد و در نهایت با پایان این دولت و روی کار آمدن دولت جورج بوش پسر، «چارچوب مورد توافق بین ایالات متحده آمریکا و کره شمالی» در سال ۲۰۰۲ رسما فروپاشید.

با گذشت زمان کوتاهی بعد از انعقاد این توافق، اکثریت کنگره آمریکا به دست حزب جمهوری‌خواه قرار گرفت و این نهاد از توافق دولت دموکرات کلینتون با کره شمالی حمایت نکرد و برخی از قانونگذاران ارشد آن را «مماشات» خواندند.

به دنبال مخالفت کنگره آمریکا، وعده صریح دولت کلینتون به کره شمالی در این توافق دوجانبه برای برداشتن تحریم‌ها عملی نشد.

وبگاه «کانورسیشن» (conversation) که ترجمه فارسی این لغت، «گفتگو» است، در یادداشت خود به چرایی شکست توافق ۱۹۹۴ آمریکا و کره شمالی پرداخته و در آن به خلف وعده‌های واشنگتن اذعان کرده است.

 

نویسنده این یادداشت، ابتدا از دستیابی کره شمالی به سلاح اتمی و حصول آن به موشکی که قابلیت حمل کلاهک اتمی برای شلیک به خاک آمریکا را دارد، به شدت ابراز نگرانی کرده است.

در مطلب این رسانه تحلیلی آمده است: «این یک تحول به شدت خطرناک است و اگر دولت ترامپ می‌خواهد از غلطیدن به سمت یک تقابل اتمی با کره شمالی بپرهیزد، باید این را بفهمد که کره شمالی چه می‌خواهد و چرا این‌گونه رفتار می‌کند».

نویسنده یادداشت ۲۸ تیرماه ۱۳۹۸، بلافاصله به سراغ توافق ناکام سال ۱۹۹۴ آمریکا و کره شمالی می‌رود و خطاب به دولت وقت می‌نویسد: «این دولت (دولت ترامپ) باید تلاش کند و بفهمد که چرا بهترین فرصت قبلی ایالات متحده برای حل این بحران در نهایت کارساز نشد».

تحلیلگر این رسانه استرالیایی ادامه داد: «طبق چارچوب توافق ۱۹۹۴، کره شمالی پذیرفت در ازای "عادی سازی کامل روابط سیاسی و اقتصادی با ایالات متحده"، برنامه اتمی خود را متوقف کرده و در نهایت برچیند که این به معنای چهار موضوع ذیل است:

۱- تا سال ۲۰۰۳ یک کنسرسیوم به رهبری ایالات متحده دو رآکتور هسته‌ای آب سبک در کره شمالی بسازد تا جبران نیروگاه هسته‌ای از دست رفته کره شمالی شود؛

۲- تا آن زمان البته ایالات متحده باید در هر سال ۵۰۰ هزار تن سوخت هسته‌ای به کره شمالی بدهد؛

۳- ایالات متحده تحریم‌ها را رفع کند، کره شمالی را از لیست کشور‌های حامی تروریسم بردارد و مهم‌ترین موضوع هم شاید این بود که روابط سیاسی خود (با کره شمالی) را عادی‌سازی کند؛ روابطی که هنوز هم بخشی از قرارداد آتش‌بس جنگ سال ۱۹۵۳ کُره است؛
۴- در پایان اینکه، هر دو طرف "تضمین‌های رسمی" درباره عدم تهدید با سلاح‌های اتمی و یا استفاده از آن‌ها به یکدیگر بدهند».

نویسنده سپس می‌نویسد: «برای مدتی به نظر می‌رسید که اوضاع خوب دارد پیش می‌رود. سال ۱۹۹۸ مقام‌های آمریکایی دخیل در اجرای این توافق در کنگره شهادت دادند که هم ایالات متحده و هم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (از اجرای توافق) خرسند بوده و از سوی کره شمالی "هیچ نقض اساسی" درباره هیچ یک از ابعاد چارچوب مورد توافق (توافق منعقد بین واشنگتن و پیونگ یانگ) انجام نشده بود، اما واشنگتن در اجرای تعهدات داده شده خود ناکام مانده بود».

در ادامه این یادداشت به فهرستی از خلف وعده‌های آمریکا و عدم اجرای تعهداتش در قبال کره شمالی اشاره شده است.

 

به روایت این رسانه غربی، «رآکتور‌های آب سبک هرگز ساخته نشدند. کنسرسیوم به رهبری آمریکا که مسئول ساختن این رآکتور‌ها بود، به شدت مقروض بود و سناتور‌های (آمریکایی) کلینتون را متهم کردند که او در حالی که به شدت هزینه‌های ساخت این رآکتور‌ها را ناچیز شمرده بود، درباره اینکه متحدان ایالات متحده به این طرح کمک مالی خواهند کرد، مبالغه کرده و بیش از حد دست بالا را گرفته بود».

در ادامه این یادداشت می‌خوانیم: «جمهوری‌خواهان تندرو در کنگره این چارچوب (توافق بین دولت کلینتون و کره شمالی) را تقبیح کردند و گفتند که فرض این توافق دادن پاداش به رفتار تهاجمی (کره شمالی) بوده است».

به نوشته این وبسایت غربی، به رغم اینکه کره شمالی از مدت‌ها قبل شایسته خروج از لیست کشور‌های حامی تروریسم آمریکا بود، واشنگتن در اجرای این وعده هم تاخیر کرد و در سال ۲۰۰۸ پیونگ یانگ را از این فهرست خارج کرد.

در یادداشت آمده است: «تعداد محدودی از تحریم‌های ایالات متحده برداشته شدند، اما این کار در سال ۲۰۰۰ و ۶ سال دیرتر از وعده صریح داده شده آمریکا در چارچوب مورد توافق (توافق سال ۱۹۹۴ آمریکا و کره شمالی)».

با پایان عمر دولت بیل کلینتون و آغاز به کار «جورج بوش پسر»، دولت آمریکا عمل به تعهدات صریح خود در توافق با کره شمالی را کنار گذاشت و در نهایت این توافق فروپاشید.

در گزارش تحلیلی کانورسیشن در این باره آمده است: «این اوضاع تحت رژیم آینده واشنگتن (دولت بوش پسر) بدتر شد و در (گزارش رسمی دولتی) "بررسی وضعیت هسته‌ای" سال ۲۰۰۲ دولت بوش، کره شمالی کشوری نام گرفت که ایالات متحده شاید مجبور باشد علیه آن از سلاح‌های اتمی استفاده کند و همچنین "استراتژی امنیت ملی سال ۲۰۰۲" این دولت هم کره شمالی را یک رژیم "سرکش" خواند؛ رژیمی که ایالات متحده باید برای توسل به گزینه نظامی علیه آن آمادگی داشته باشد».

نویسنده یادداشت می‌افزاید: «ایالات متحده تا همین امروز (۲۸ تیرماه ۱۳۹۸) تعداد ۲۸۵۰۰ نظامی در ۱۱ پایگاه نظامی ایالات متحده مستقر در کره جنوبی دارد و دو کشور به رزمایش‌های نظامی مشترک سالیانه خودشان در سواحل شبه جزیره کره ادامه می‌دهند».

این رسانه غربی سپس ضمن طرح ادعا‌هایی علیه دولت کره شمالی، به خلف وعده‌ها و نقض تعهدات دولت آمریکا اذعان می‌کند.

به نوشته این پایگاه استرالیایی، «.. پیونگ یانگ همچنان در سیبل هدف واشنگتن قرار دارد و ایالات متحده هرگز واقعا به چارچوب مورد توافق پایبند نبوده است».