نشست نقد و بررسی تجربه‌های مطالبه گری «قرارگاه احمدی روشن» برگزار شد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، به نقل ا اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور، سومین نشست از سلسله نشست‌های نقد و بررسی الگو‌های موفق مطالبه گری صبح دوشنبه ۲۰/۱۱/۱۳۹۹ با حضور مهدی فرد حسینی مسئول سابق «قرارگاه احمدی روشن»، محمدصادق شهبازی فعال اجتماعی و محمدامین سلیمی سردبیر خبرگزاری دانشجو و به میزبانی حجت الاسلام روح الله میرزایی و محمدصالح مفتاح در ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور برگزار شد.

مهدی فرد حسینی مسئول اسبق قرارگاه شهید احمدی روشن در ابتدای نشست و در تبیین تجربیات خود در این قرارگاه اظهار داشت: ما در سال ۹۸ و ۹۹ به لطف خدا بیش از ۵۰۰ اقدام کنش گرانه دانشجویی در دانشگاه‌ها انجام دادیم. برخی از این کنش‌ها توانست در محیط خارج از دانشگاه اثراتی داشته باشد. مثلا گرفتن خسارت کشاورزان استان گلستان که در اثر سرمازدگی محصولاتشان آسیب دید. جلوگیر از واردات لوله‌های بدون درز چینی که ۱۰ هزار تن واردات داشت صورت می‌گرفت که تنها کارخانه تولید لوله بدون درز که آنوقت در اسفراین بود تعطیل می‌شد. قبل از اینکه این اتفاق بیفتد بچه‌های استان حساس شدند و پیگیری کردند و پس از ۴ ماه پیگیری از واردات آن جلوگیری کردند. پیگیری حقوق معوقه کارمندان اداره منابع طبیعی استان ایلام که دو سال بود حقوق نمی‌گرفتند.

وی افزود: مطالبه گری در قرارگاه احمدی روشن ویژگی‌هایی دارد، از جمله اینکه باید عالمانه باشد؛ یعنی کلی گویی نکنیم بلکه باید تمرکز کرده و مسئله را بشناسیم. بعد با قول لین پیگیری می‌کنیم و اگر نشد به تدریج دامنه فشار‌های قانونی و اجتماعی را زیاد می‌کنیم.

وی همچنین گفت: ستاد قرارگاه احمدی روشن به دانشجویان آموزش می‌داد که چطور باید مطالبه گری کنند. این آموزش‌ها هم به صورت مکتوب و هم به صورت دوره‌های مختلف بود. از جمله این دوره‌ها دوره ۳۵/۱۴ بود که دانشجویان در کلاس‌ها شرکت می‌کردند و ابزار‌های مختلف مطالبه گری را مس شناختند.

فرد حسینی ادامه داد: غیر از آموزش بحث مشاوره و هدایت هم از طرف ستاد قرارگاه پیگیری می‌شد. یک سامانه‌ای طراحی شد که دانشجویان سوالات را در آنجا ثبت می‌کردند و ظرف ۲۴ ساعت به آن‌ها پاسخ داده می‌شد. اگر سوالات به نحوی بود که نیاز به مشاوره حضوری داشت به سوال کنندگان مشاور معرفی می‌شد.

مسئول اسبق قرارگاه شهید احمدی روشن اظهار داشت: یکی دیگر از بحث‌هایی که در قرارگاه پیگیری می‌شد حمایت حقوقی از مطالبه گران بود. یکی از آرزو‌های من این بود که ما بتوانیم در بسیج حقوقدانان NGO‌های حقوقی را توسعه بدهیم تا این‌ها بتوانند نهاد‌ها را از نظر حقوقی بازخواست کنند.

وی افزود: شبکه سازی و ارتباط دادن میان گروه‌های مختلف یکی دیگر از اقدامات ستاد قرارگاه بود. تراکنش‌هایی که در این شبکه‌ها اتفاق می‌افتاد اشتراک تجربه‌هایی بود؛ یعنی مثلا دانشجویان فلان دانشگاه فلان اقدام را انجام دادند و این شدنی است. دانشجویانی که اقدامی کرده بودند؛ مثلا نماینده مجلس یا نماینده، ولی فقیهی را راضی کرده بودند و تجربیات خود از نحوه عملکرد را روایت می‌کردند تا دیگران هم بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.

فرد حسینی با برشمردن ویژگی‌های مجموعه‌ای شبیه قرارگاه احمدی روشن گفت: یکی از ویژگی‌ها مسئله شناسی است. علاوه بر این مطالبه گری باید مبتنی بر داشته‌های واقعی باشد. همچنین استقلال دانشجو و خودجوشی از دیگر مسائلی بود که در قرارگاه به آن‌ها اهمیت داده می‌شد. همچنین بهنگام بودن و روایت اول هم از دیگر مسائلی بود که در قرارگاه احمدی روشن پیگیری شد.

همچنین صادق شهبازی، فعال اجتماعی و از موسسین قرارگاه احمدی روشن در این نشست گفت: نگاه من به قرارگاه شهید احمدی روشن انتقادی نیست، چون این قرارگاه یکی از تمیزترین الگو‌های مطالبه گری را ارائه داده است. این قرارگاه هم حواشی کمی دارد و هم دوستان تلاش کردند که مسیر درستی را طی کنند و طی یکی دو سال اخیر به هر استانی سفر کردم بهترین عملکرد متعلق به احمدی روشن بود.

وی افزود: یکی از مهمترین ویژگی‌های قرارگاه احمدی روشن این بود که کار ستادی می‌کردند، در حالی که اغلب مجموعه‌هایی که در این حوزه فعالند کار ستادی نمی‌کنند. تجربه قرارگاه احمدی روشن یک کار از پایین به بالا بود؛ یعنی دوستان شیوه‌های درست مطالبه گری را ارائه می‌کردند و بعد کار از پایین می‌جوشید. مثلا در استان بوشهر فعالان می‌گفتند لازم است که علیه منطقه آزاد اقدام کنیم و در استانی مثل کرمانشاه به این رسید که مسئله پالایشگاه شهر ماست.
شهبازی ادامه داد: نکته دیگر درباره قرارگاه احمدی روشن این است که فعالان این ستاد با جو راه انداختن کار را جلو نمی‌بردند. خیلی وقت‌ها برای اینکه موضوعی در کشور جا بیفتد سر و صدا می‌کنیم و فضای رسانه‌ای ایجاد می‌کنیم، اما این دوستان توانستند فضای عمومی مشخصی را درست کنند.

وی همچنین گفت: گام مهمی که مسئولان احمدی روشن باید بردارند این است که مدل این قرارگاه را در سطح بالاتری ملی و عمومی پیگیری کند تا هر کسی در هر گوشه‌ای از کشور به مسئله‌ای بر می‌خورد بداند که به چه نحو باید باید با آن مواجهه کند.

محمدامین سلیمی سردبیر خبرگزاری دانشجو در این نشست اظهار داشت: در سال‌های اخیر فعالان دانشجویی از فضای گلخانه‌ای خارج شدند و مسائل آن‌ها به سطوح بالاتری ارتقا یافت. رسانه‌ها مثل قرارگاه احمدی روشن صرفا کارکرد ستادی ندارند، رسانه هم می‌تواند عملیات عملیات کنندگان در کف جامعه را پوشش دهند و هم می‌تواند برای خود ماموریت طراحی کند.

وی افزود: در عرصه مطالبه گری باید مرز میان مطالبه و سیاه نمایی و خطا نرفتن در مصادیق بسیار مهم است. زمانی که پرونده‌ها تخصصی می‌شود ما نیاز به آموزش و تربیت نیرو‌ها داریم. همچنین یکی از آفت‌های مطالبه گری در عرصه رسانه زرد شدن به معنای مصداقی شدن صرف است. در این حوزه تربیت مخاطبین و تربیت ذائقه عمومی بسیار مهم است.

سلیمی تاکید کرد: فرو رفتن به مصادیق و عدم توانایی طرح مسائل در سطوح کلان‌تر به زرد شدن رسانه و قهرمان بازی منجر می‌شود و در نهایتا تربیت ذائقه و مخاطب را به همراه ندارد.

محمدصالح مفتاح معاون فرهنگ سازی و رسانه ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور در این نشست اظهار داشت: باید از قرارگاه احمدی روشن تشکر کنیم که توانست به تغییر برد بسیج دانشجویی کمک کرده و موضوع مطالبه گری را به موضوع اصلی دانشجویی تبدیل کند. پیش از این همه نگاهشان به تهران بود و سعی می‌کردند موضوعات سیاسی که ابعاد ملی دارد نقش آفرینی کنند، اما امروز الگو‌هایی در دسترسشان هست که می‌تواند به مضوعات محلی و منطقه‌ای هم بپردازد. الگو‌های مختلفی را پیش رو قرار داده که امروز قابل ارزیابی هم هست.

وی افزود: احمدی روشن با نگاهی که داشت موضوعات اقتصادی را بر سایر موضوعات غالب کرد. نمی‌خواهم بگویم که اقتصاد الویت کشور نیست، اما ما در مطالبه گری در حوزه فرهنگی و اجتماعی بیشتر مشکل داریم.
وی همچنین گفت: مسئله محوری اتفاق خوبی است که می‌تواند آثار ملموسی د اشته باشد، اما نباید مانع از پرداختن به کار‌های ریشه‌ای شود. منظور از کار ریشه‌ای این است که دانشجو وقتی وارد د انشگاه می‌شود یک منظومه فکری منسجم داشته باشد که این فعالیت‌ها از آن منظومه فکری ناشی شود. خیلی وقت‌ها کنار هم جمع شدن‌های ما ذیل یک گفتمان منسجم نبود بلکه پروژه‌ای بود.

مفتاح تاکید کرد: اشکال جدی در فضای مطالبه گری کشور این است که همه چیز ما به سیاست مربوط است. جریان مطالبه گری باید واجد یک طرح سیاسی کلان در کشور باشد و بگوید که فضای مطلوب من چیست. آیا مطالبه گری قرار است منجر به یک طرح جدید در کشور شود یا فقط قرار است داد و فریاد کند؟ موضوع امر به معروف و نهی از منکر چیزی است که می‌تواند منجر به نظام سازی شود.

حجت الاسلام روح الله میرزایی، معاون اجتماعی و قائم مقام دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در این نشست گفت: زیرساخت مطالبه گری را دین ما تدارک دیده است؛ یعنی ظرفیتی به نام امر به معروف ونهی از منکر برای این پدید آمده که بهترین تعامل اجتماعی شکل بگیرد. امر به معروف و نهی از منکر دو ابزار راهبردی و کاربردی در جریانات اجتماعی یک حکمرانی است.

وی افزود: امام باقر علیه السلام می‌فرمایند که به وسیله امر به معروف و نهی از منکر راه‌های ایمن می‌شوند و شهر‌ها آباد می‌شوند. این کار‌هایی که شما در قرارگاه احمدی روشن انجام دادید و نوع تعامل اجتماعی که در این قرارگاه انجام شده بسیار شیرین است.

وی همچنین گفت: در منابع دینی ما امر به معروف و نهی از منکر ذیل کتاب جهاد بحث می‌شود و یا جهاد ذیل امر به معروف و نهی از منکر مطرح می‌شود. این دو در هم تنیده شده اند. مجاهدین در قرآن ۹ ویژگی دارند که سه مورد از آن‌ها ویژگی اجتماعی است که امر به معروف و نهی از منکر را هم شامل می‌شود.

قائم مقام دبیر ستاد امر به معروف گفت: عدول از این مبانی در حوزه مطالبه گری باعث آسیب می‌شود. اگر امر به معروف و نهی از منکر درست تبیین نشود به فضولی تنزل پیدا می‌کند که امروز رسانه‌های خارجی به همین می‌پردازند. مقام معظم رهبری فرموده اند که امر به معروف و نهی از منکر زیربنای جامعه اسلامی است.

حجت الاسلام میرزایی در پایان گفت: علم، رسانه، هوش و ذکاوت، مسئله شناسی، اخلاص و بصیرت از ویژگی‌های بارز قرارگاه احمدی روشن بود. این قرارگاه بسیار کم حاشیه بود و من در هیچ جا ندیدم که فعالین این قرارگاه درگیر حواشی غیر ضروری شوند.