کولبری شغل نیست / لزوم تغییر سیاست‌های کلان کشور در قبال کولبران

به گزارش خبرگزاری دانشجو، هانا چراغی؛* آمار‌های رسمی حاکی از این است که تعداد کولبران در استان‌های مرزی کردستان، ایلام، کرمانشاه و آذربایجان غربی به بیش از ۵۰ هزار نفر می‌رسد.

مرزنشینان غرب کشور از سر ناچاری و برای گذران معیشت خود، به کولبری روی آورده‌اند و حاضر شدند در سرما و گرما سختی‌های آن را تحمل کنند تا نیاز‌های خانواده‌شان را تأمین کنند وگرنه کولبری شغل نیست و هیچکس از سر رضایت در این عرصه فعالیت ندارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که اولین بازارچه مرزی در سال ۶۷ و در منطقه‌ای بین آذربایجان غربی و ترکیه تاسیس شده و به مرور بر تعداد این بازارچه‌ها افزوده شده است. کُرد‌های مرزنشین در این بازارچه‌ها مشغول فروش کالا‌های تولیدی خود بدون پرداخت حقوق گمرکی بودند و یا اجناس مورد نیازشان را بدون پرداخت حقوق از آن طرف مرز خریداری می‌کردند و از این طریق، روزگار می‌گذراندند. 

هدف از ایجاد این بازارچه‌ها، توسعه اقتصادی و مشارکت مردم در اقتصاد و ایجاد امنیت پایدار در نقاط مرزی و اشتغالزایی برای مرزنشینان و... بوده تا اینکه در مرداد سال ۹۶ با اینکه تعداد این بازارچه‌ها در مناطق مرزی افزایش چشم‌گیری داشته و بر تعداد مرزنشینانی که در این بازارچه‌ها فعالیت داشتند افزوده شده بود، به دلایل نامشخص بازارچه‌های مرزی بسته شدند و تعداد کثیری از مردم منبع درآمدی خود را از دست دادند و از این رو، به ناچار از مسیر‌های غیرقانونی به خارج از مرز تردد داشتند و به واردات اجناس به صورت قاچاقی می‌پرداختند. بعد از این اتفاق، به مرور بر تعداد کولبران اضافه شد تا جایی که این روز‌ها دیگر کولبری محدود به مردان مرزنشین نیست و حتی زنان و کودکان هم به این شغل روی آوردند.

 

فعالان اجتماعی بسیاری معتقدند که نباید کولبر را قاچاقچی خطاب کرد چرا که مسیر قانونی فعالیت آنان به دلایلی نامشخص بسته شده و راه‌حل آن، بازگشایی مرز‌ها و ایجاد اشتغال برای مرزنشینان است، اما دولت و مسئولان مربوطه چندین سال است که اقدامی در این جهت انجام ندادند و مردم مرزنشین بخصوص کردستانی‌ها، چاره‌ای جز کولبری ندارند و ناچارند سختی‌های اینکار را به جان بخرند.

 

• دادن «جان» برای بدست آوردن «نان» / بازگشایی بازارچه‌های مرزی؛ راهی برای تغییر سبک زندگی به کولبری
• کولبری؛ تنها راه پیش‌روی مرزنشینان برای گذران زندگی

---

آنچه مسلم است، کولبری زاییده بیکاری، عدم وجود کارخانجات و صنایع و مجموعه‌های تولیدی در مناطق مرزی است و در پی آن هم شاهدیم که نیرو‌های مرزبانی و مسئولان مختلف همواره با کولبران برخورد‌های قهری دارند و هر از چند گاهی اخبار شلیک به کولبران و کشته شدن آنان در نقاط مرزی به گوشمان می‌خورد. با اینکه همه به این موضوع واقفند که کولبران از سر اجبار کولبری می‌کنند، باز هم اقدام خاصی از سوی دولت و نهاد‌های مختلف برای حل مشکلات آنان انجام نشده و گا‌ها فقط شاهدیم که اظهار نظر‌هایی برای حل مشکلاتشان می‌شود.

حتی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور نیز دوم اسفندماه در سفر استانی خود به کردستان در این باره اظهار کرد: نحوه جابه‌جایی کالا و کولبری در استان یکی از دغدغه‌هایی بوده که همواره در مرکز و برای مردم وجود داشته، چرا که سختی کار کولبران بسیار نگران‌کننده و دردآور است. علیرغم وجود مصوبه دولت برای تجارت در مرز‌ها و حل مسئله ریشه‌ای کولبری در مرز‌ها، همچنان با مسئله کولبری در کردستان روبه‌ور هستیم.

اقدامات معاون اول رئیس جمهور در سفر استانی مذکور محدود به همین جملات بود و در عمل اتفاق خاصی برای حل مشکلات کولبران کردستانی صورت نگرفت و این مشکل همچنان به قوت خود باقی است.

 

راهکار‌های حل مشکلات کولبران مشخص است و طبق بررسی‌های صورت گرفته، مسئله کولبری این روز‌ها به موضوعی پیچیده تبدیل شده و ابعاد اقتصادی، سیاسی، امنیتی، تاریخی، فرهنگی و... دارد و متاسفانه دولت هیچ برنامه‌ای برای رسیدگی به این معضل ندارد. این در حالی است که اگر کولبری به روال قبلی خود بازگردد و بازارچه‌های مرزی بازگشایی شوند، دیگر کُردنشینان مرزی مجبور نیستند از مسیر‌های غیرقانونی تردد کنند و جان خود را به خطر اندازند. همچنین اگر مسیر بازارچه‌ها برای تردد وسایل نقلیه مناسب‌سازی شود، دیگر نیازی به کولبری نیست و مرزنشینان کردستان و سایر نقاط کشور، می‌توانند شرافتمندانه به کسب درآمد در محل زندگی خود و واردات و صادرات به رویه سابق بپردازند.