
کولبری؛ تنها راه پیش روی مرزنشینان برای گذران زندگی / آئیننامه ساماندهی کولبران بازنگری میشود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، هانا چراغی؛* «کولبران» کارگران مرزنشینی هستند که برای کسب درآمد زندگی خود مجبور به حمل اجناس بین دو طرف خط مرزی میشوند.
این روزها کمتر کسی پیدا میشود که نام کولبر را نشنیده باشد و از مصائب کولبری باخبر نباشد. بیکاری، نداشتن موقعیت کاری مناسب، بسته شدن بازارچههای مرزی، از اصلیترین دلایل گرایش مرزنشینان به کولبری است و سالهاست که کولبری به شغل و منبع درآمدی برای مردم مناطق مرزی به خصوص استانهای کُردنشین شمال غربی کشور تبدیل شده است.
آمارهای رسمی حاکی از این است که تعداد کولبران استانهای کردستان، ایلام، کرمانشاه، آذربایجان غربی به بیش از ۵۰ هزار نفر میرسد و این روزها دیگر کولبری محدود به رده سنی و جنسیت خاصی نیست و زنان، کودکان و مردان ۱۳ تا ۷۰ ساله را در بر میگیرد.
بررسیها نشان میدهد که کولبران به ازای حمل کالا در مناطق مرزی، نهایتا ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان وجه نقدی دریافت میکنند و تمام سختیهای کولبری را به جان میخرند تا نانی بر سر سفره خود و خانوادهشان آورند.

با اینکه کولبری در مناطق مرزنشین و به خصوص کُردنشین به شغلی اجباری برای کسب درآمد تبدیل شده و زاییده بیکاری و عدم وجود کارخانجات و صنایع و مجموعههای تولیدی در این مناطق است و مردم از سر ناچاری به آن روی آوردند، همواره شاهد برخوردهای قهری نیروهای مرزبانی و مسئولان مختلف با این مسئله هستیم.
اخبار کشته شدن و یا سرمازدگی کولبران در مناطق مرزی و مسیرهای غیرقانونی هر از چند گاهی در رسانهها و شبکههای اجتماعی منعکس میشود و واکنشهای مختلفی در پی دارد و با اینکه همه به این موضوع واقفند که کولبران مجبورند برای گذران معیشت خود کولبری کنند و شغل دیگری ندارند، باز هم اقدام خاصی از سوی دولت و نهادهای مختلف برای حل مشکلات آنان انجام نمیشود.
بیشتر بخوانید:
- دادن «جان» برای بدست آوردن «نان» / بازگشایی بازارچههای مرزی؛ راهی برای تغییر سبک زندگی به کولبری!
- باری که از روی دوش کولبران برداشته میشود / تشکیل کارگروهی برای پیگیری مطالبات شهرهای مرزی کردستان
کولبران معمولا تلویزیون، کولر، بخاری، لاستیک خودرو، پوشاک، منسوجات و... را در خط مرزی جابجا میکنند و با حمل کردن این اجناس از مناطق صعبالعبور، آنها را به داخل شهرها و روستاهای مرزی انتقال میدهند و خطرات زیادی را در این مسیر پشت سر میگذارند و این خطرات شامل مورد اصابت گلوله ماموران مرزی قرار گرفتن و سرمازدگی و... میشود.
گفته شده که بیشترین آمار کشتهشدگان کولبر به شهرهای مریوان، سردشت، اشنویه، بانه، نوسود، کرمانشاه تعلق دارد و این در حالی است که اگر آئیننامه ساماندهی کولبران مورد بازنگری قرار گیرد و بازارچههای مرزی بازگشایی شوند، دیگر شاهد چنین اتفاقاتی در مسیرهای مرزی غیرقانونی نخواهیم بود.
کارشناسان معتقدند که برای حل مشکلات کولبران، لازم است نسبت به تسهیل شرایط تردد آنان در مرزها اقدام شود و نظارتها به نحوی باشد که کولبران واقعی مرزنشین در چارچوب قوانین اقدام به واردات و جابجایی کالاها و اقلام مورد نیاز و مشخص کنند. به تبع آن، کولبران از واردات کالاهای ممنوعه جلوگیری کنند و مسئولان مرزبانی هم از آنان حمایت کنند تا امنیتشان تامین شود.

بسته شدن بازارچههای مرزی هیچ عایدی جز افزایش تعداد کولبران و واردات کالاهای ممنوعه نداشته و تنها راه رهایی از آن، بازنگری در آئیننامه ساماندهی کولبری و بازگشایی بازارچهها است. در صورتی که بازارچهها بازگشایی شوند و مسیرهای حمل بار مناسبسازی شوند، میتوان استفاده از وسایل نقلیه را جایگزین کولبری کرد و از طرفی بر واردات کالاها نظارت داشت و از کشته شدن کولبران جلوگیری کرد.
پیشنهادات نمایندگان مجلس برای حذف کولبری
حسینپور افزود: دولت بگوید برای اشتغال جوانان مناطق مرزنشین تاکنون چه اقدامی انجام داده تا دیگر مردم به ناچار، به کولبری روی نیاورند؛ تا چه زمانی باید شاهد کشته و زخمی شدن فرزندانمان به خاطر تامین معیشت و امرار معاش حداقلی باشیم؟ به کدامین گناه جوانان ایرانی که روزی پدر و مادرشان برای انقلاب خون دادند، باید کشته شوند. همه ما مقصریم؛ آیا به عواقب روانی و مادی و معنوی عزادار شدن خانوادهها فکر کردهاید؟ باید از تکرار چنین حوادثی جلوگیری شود و در راستای ساماندهی کولبران اقدام جدی و ساماندهی مرزها و بازارچهها و معابر کولبری در دستور کار قرار گیرد.

نماینده مردم پیرانشهر و سردشت در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: بازارچههای مرزی فرصتی طلایی هستند که میتوان از آنها برای اشتغالزایی، بهبود معیشت مردم و مقابله با تحریم استفاده کرد، اما متاسفانه تاکنون هیچ تلاشی برای ساماندهی کولبران نشده و حتی شاهد تعطیلی بازارچههای مرزی هم هستیم. دولت باید تلاش کند که کولبران از طریق قانونی کسب درآمد کنند. کولبری نتیجه نبود اشتغال پایدار است؛ کولبران قاچاقچی نیستند و جان خود را فدای تامین معیشت خانواده میکنند. کولبر بر روی مینهای باقیمانده از زمان جنگ و یا با تیر مستقیم جانش را از دست میدهد تا شرمنده خانوادهاش نشود و با عزت و شرافت زندگی کند بنابراین مسئولان نباید آنها را رها بلکه باید برای معیشت پایدار آنان چارهاندیشی کنند.
بهزاد رحیمی، نماینده حوزه انتخابیه سقز و بانه در مجلس شورای اسلامی هم در این باره گفت: کولبری را زیبنده این کشور نمیدانیم و اعتقادی به مشروعیت کولبری ندارم. چنانچه بتوانیم کشاورزی و صنعت را در مناطق مرزنشین تقویت کنیم، خود به خود شاهد حذف کولبری خواهیم بود چرا که با توجه به سخت و دشوار بودن این کار، کسی اگر ناچار نباشد به این کار روی نمیآورد.
رئیس سازمان بازرسی کشور: بازنگری آئیننامه ساماندهی کولبران
با این اوصاف، امیداوریم با انجام بازنگری در آئیننامه ساماندهی کولبران گرهای از مشکلات کولبران غرب کشور باز شود و حتی، مسئولان مربوطه اقدام به بازگشایی بازارچههای مرزی و توسعه اشتغالزایی برای مردم این مناطق کنند تا دیگر شاهد کشته شدن یا مرگ کولبران در مسیرهای مرزی غیرقانونی نباشیم.