گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو؛ میلاد حبیبی(نویسنده کتاب آرزوهای دست ساز)؛
اگرچه در سالهای اخیر از جانب مسئولین حوزهی فضایی کشور بارها و بارها شنیدهایم که ایران به چرخهی کامل صنعت فضایی دست یافته و توانسته جزء 11 کشور صاحب این فناری قرار بگیرد. اما باید دید که این موضوعات مطرح شده تا چه حد با واقعیت مطابقت دارد و بر اساس کدام معیار و مبنا چنین ادعاهایی از جانب مسئولین به صورت مداوم در رسانهها مطرح میشود؟
به نظر میرسد با توجه به تکنولوژی بالای فناوریهای فضایی و عدم آشنایی عامه مردم و رسانهها از جزئیات موضوع، زمینهای فراهم شده تا مسئولین از این عدم آگاهی سوء استفاده کرده و با دروغپردازیها و آمار و اطلاعات غلط و دور از واقعیت، آینده کشور را با لطمات و آسیبهای جبران ناپذیر و غیرقابل بازگشتی روبه رو کنند. همچنین مشهود و واضح نبودن آثار سوء ترکفعلها در این حوزه نیز مزید بر علت شده است تا عقبماندگیهای فاجعه بار این حوزه، روزبه روز تشدید شود.
به عنوان مثال اینکه ماهواره در چه مداری قرار گیرد، چه وزنی داشته باشد، چه کارکردها و وظایفی را عهده دار شده باشد، با چه فناوریهایی توان اصلاح و مقابله با مخاطرات را داشته باشد، با چه پرتابگری پرتاب شده باشد و... باید توسط مسئولین امر به صورت کامل، دقیق و شفاف بیان شود.
این که به کلیت رسیدن به تکنولوژی ماهواره اکتفا کنیم، قابل افتخار است، اما نباید اجازه داد که با غلو یا کتمان واقعیات، شرایط برای انحراف افکار عمومی یا پنهان کردن کم کاری سازمان های ذیربط و تفره رفتن از بار مسئولیت، فراهم شود. چرا در پی این حجم از ناکامیها و شکستهای پیاپی هیچ کدام از مقامات مسئول حاضر به عذرخواهی نبوده و بالعکس تمام اشتباهات و کمکاریها و عقبماندگیها به اشکال گوناگون توجیه شده و اطلاعات نادرست و خلاف واقع در اختیار جامعه قرار میگیرد؟
در حالی که اکثر مراکز پژوهشی و تحقیقاتی فضایی کشور از جمله مجموعههای فعال در این حوزه مانند اکثردانشگاها و پژوهشگاهها وتقریبا تمام بخش خصوصی در این صنعت تبدیل به موزه شدهاند، جا دارد مسئولین امر از جمله وزیر محترم ارتباطات و رئیس سازمان فضایی قدری دست از اقدامات نمایشی خود در عرصه حساس فضایی برداشته و صریح واضح به مردم پاسخ دهند عملکرد برنامه ده ساله گذشته کشور با موضوع ایجاد و توسعه زیرساخت های فضایی، چه بوده و به کجا رسیده است؟ اوایل سال 1399 بود که وزیر ارتباطات در مجلس اعلام کرد تا پایان سال قرار است 18 ماهواره به فضا پرتاب شود. اکنون به پایان سال رسیدهایم و هنوز خبری از پرتاب هیچ ماهوارهای نیست!
دولت چرا به صورت شفاف اعلام نمیکند بودجهی بخش فضایی را چه کرده است؟ آیا تصدی گری دولت در بخش فضایی کاهش پیدا کرده است؟ بی عملی دولت در عرصه فضایی به حدی است که معاون رئیس سازمان فضایی در روزهای اخیر در یک برنامه تلوزیونی اعلام کرده است که در طول چهار سال گذشته این سازمان هیچ دستور کاری برای برگزاری شورای عالی فضایی نداشته است. در حالی که کشور در بدیهیترین و ابتداییترین ملزومات ارسال ماهواره به فضا دچار مشکل و چالش است، سازمان فضایی با چه منطقی و براساس کدام طرح کلی بحث اقتصاد فضا و کاربردی کردن صنعت فضایی و گردشگری فضائی و برنامههای ایدهآلگرایانهای همچون ارسال انسان به فضا را پیش میکشد؟ آیا هدفی جز انحراف افکار عمومی با این مباحث پوشالی و نمایشی، دنبال میشود؟
تمام این عقب ماندگیها و ناکامیها در صنعت فضایی در حالی رقم میخورد که بسیاری از نهادها، مراکز و شرکتهای توانمند خصوصی، بارها و بارها به انحاء مختلفی تلاش داشتهاند تا با تمام قوا و ظرفیت خود و با دراختیار گذاشتن دانش و تجربه لازم در زمینه طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره بحران فضایی را در کشور حل و فصل نمایند. اما سازمان فضایی بدون هیچ دلیل روشنی هر بار دست رد به سینهی توسعه فضایی کشور زده و از انجام همکاری در این حوزه امتناع ورزیده است. بدون شک تمام این قصورها و کوتاهیهای فاجعه بار میتواند به عنوان ترکفعل از جانب نهادهای مربوطه مورد پیگرد قضایی قرار گیرد. اما امید است در این واپسین روزهای فعالیت دولت، اقدامات عاجلی در جهت رفع این بحران در کشور صورت گیرد تا حداقل بخش از این بی عملیها جبران گردد.