به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، امسال از نظر اقتصادی سال خوبی نبود. افزایش قیمت کالاهای اساسی، خودرو، مسکن، ارز، طلا و سکه باعث شد تا خانوار‌هایی که از این موارد دور بودند فاصله بیشتری با آن‌ها بگیرند. سال گذشته مجلس مصوب کرد کالاهای اساسی به صورت کوپنی یا کارت اعتباری الکترونیکی به دست مردم برسد، اما حسن روحانی، رئیس‌جمهوری و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری نسبت به این موضوع موضع گرفتند. جهانگیری در این باره تصریح کرد: زمانی باید صحبت از کوپن کرد که کالا در کشور کم باشد، اما ما در کشور کالا کم نداریم و عرضه کالا به صورت مستمر ادامه خواهد داشت. اما نه تنها کمبود در بازار اتفاق افتاد بلکه در سالی که شیوع ویروس کرونا هر روز بسیاری از خانواده‌ها را داغدار می‌کند صف‌هایی طولانی تشکیل شد تا مردم بتوانند نیازشان را به قیمت کمتر تهیه کنند. امسال به دلیل کاهش درآمد خانوار و کاهش ارزش پول ملی برای مرغ، گوشت، لاستیک و خودرو صف‌هایی تشکیل شد که شاید بر شیوع ویروس کرونا تاثیر داشت. جام‌جم به موضوع صف‌های تشکیل شده در سال ۹۹ پرداخته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
روغن خوراکی
یکی از کالا‌هایی که امسال کمبود آن حس شد روغن بود. روغن که قبلا در قفسه فروشگاه‌ها چیده می‌شد اکنون با ارائه کارت ملی پس از معطلی چند ساعته در صف فروخته می‌شود.
برخی مسؤولان تقصیر را گردن مردم می‌اندازند که احتکار خانگی صورت گرفته است، اما اصل ماجرا اینجاست که احتکار به این معناست که افراد کالا را در یک جا انبار کنند تا بتوانند با قیمت بالاتر بفروشند، اما روغن تاریخ مصرف دارد و هرچقدر هم خریداری شود در خانه‌ها مصرف خواهد شد.
چندی بعد مشخص شد روغن توسط برخی افراد سودجو احتکار شده که برخی انبار‌های آن‌ها شناسایی و ضبط شد.
دریافت کد بورسی
بازار سرمایه از اواخر سال گذشته به دلیل سوددهی بالا برای صاحبان سرمایه جذاب شد و اوایل امسال بسیاری از مردم به دنبال کد بورسی بودند. به دلیل این‌که دریافت کد بورسی نیاز به احراز هویت حضوری داشت و این کار در مراکز پلیس + ۱۰ صورت می‌گرفت، صف طولانی در این مراکز تشکیل شد. نهایتا در تیر‌ماه تصمیم‌گیری شد تا دریافت کد بورسی به صورت غیر‌حضوری انجام شود. بازار سرمایه از ابتدای سال تاکنون حدود ۱۴۰درصد سود نصیب سهامداران کرده است، اما این سود نصیب افرادی شده که در این بازار تخصص دارند و افراد عادی که از مرداد به بعد وارد این بازار شدند بیشترین زیان را تجربه کردند.
گوشت دولتی
قیمت گوشت از حدود ۶۰ هزار تومان به حدود ۱۰۰ هزار تومان رسید. دولت برای این‌که از التهاب بازار بکاهد گوشت را با نرخ دولتی راهی میادین میوه و تره‌بار کرد. تشکیل صف در میادین میوه و تره‌بار برای دریافت گوشت یکی از انگیزه‌های خانوار‌های کم درآمد شده بود تا بتوانند با دریافت آن و عرضه در بازار آزاد و فروش به کبابی‌ها درآمدی کسب کنند. آن‌ها در هر کیلو گوشت حدود ۲۰ هزار تومان سود می‌کردند و هزینه به دست آوردن آن ایستادن در صف بود. بازار گوشت کمی آرام شد، اما طولی نکشید دوباره وضعیت به روال قبل برگشت و اکنون گوشت آنقدر گران شده که بسیاری از خانوار‌ها این محصول را از سبد مصرف حذف کرده‌اند. یکی از دلایل افزایش قیمت گوشت در بازار انحراف نهاده‌های دام و طیور از مسیر اصلی و عرضه آن در بازار با نرخ آزاد است. اکنون هرکیلو گوشت در بازار با قیمت ۱۵۰هزار تومان عرضه می‌شود.
خرید دلار
برخی صرافی‌های دارای مجوز از بانک مرکزی دلار را با نرخ صرافی ملی (حدود ۱۵۰۰ یورو) پایین‌تر از قیمت بازار آزاد عرضه می‌کردند. نکته قابل توجه اینجاست که به هر کسی که با کارت ملی به این صرافی‌ها مراجعه می‌کرد ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ یورو به نرخ صرافی ملی تحویل داده می‌شد. از این رو بازاری فراهم شده بود که افراد با اجاره کارت ملی اقدام به دریافت ارز با نرخ صرافی ملی می‌کردند و پس از دریافت در بازار آزاد می‌فروختند. تشکیل صف مقابل این صرافی‌ها دلیل تصمیم بانک مرکزی بود. فروش ارز پایین‌تر از قیمت بازار در حالی اتفاق افتاد که کشور در بحران ارزی به سر می‌برد و بسیاری از واردکنندگان نیاز به ارز داشتند.
مرغ همیشه در حال پرواز!
مرغ یکی از کالا‌هایی بود که امسال چندین بار نوسان قیمت را تجربه کرد. مرغ در اواسط سال تا ۴۰هزار تومان افزایش یافت، اما با عرضه مرغ منجمد و همچنین افزایش جوجه‌ریزی در بازار التهاب کاهش یافت و ستاد تنظیم بازار قیمت این محصول را کیلویی ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام کرد. قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار هم دوام زیادی نداشت و در کمتر از دو ماه دوباره بر پایه ۳۰ هزار تومان رسید. به طوری‌که اکنون و در اواخر سال قیمت هر کیلو مرغ در سطح شهر بین ۳۲ تا ۳۵ هزار تومان است و آمار‌ها حکایت از آن دارد که در بهمن ماه جوجه‌ریزی کاهش یافته و تاثیر آن در آستانه فروردین ماه نمایان شده است. این در حالی است که ایران در بخش نهاده، جوجه یک روزه و واکسن وابستگی بیش از ۹۰ درصدی دارد. چندی پیش اعلام شد مرغ نژاد ایرانی که وزن آن حدود یک کیلو و ۵۰۰ گرم است راهی بازار شود، اما ظاهرا کمبود جوجه‌ریزی در بازار باعث شده تا دوباره این محصول در مدار صعود قیمت قرار بگیرد. اگر این روز‌ها سری به میادین میوه و تره‌بار و فروشگاه‌هایی که مرغ با قیمت مصوب عرضه می‌کنند بزنید صف های طولانی را برای دریافت یک مرغ خواهید دید.
تخم‌مرغ دو زرده
نهاده‌های دام و طیور ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می‌کنند و انتظار می‌رفت این کالا‌ها با همین نرخ به دست مردم برسد، اما عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرد کالا‌هایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کردند اکنون با قیمت ۱۳هزار تومان در بازار به مردم فروخته می‌شود و این به معنای انحراف است. تخم‌مرغ به عنوان ارزانترین نوع پروتئین، این روز‌ها هزینه زیادی به خانوار‌ها تحمیل می‌کند. تخم‌مرغ کیلویی ۱۵ تا ۱۶ هزار تومان باید به دست مردم برسد، اما این روز‌ها با قیمت حدود ۲۰ هزار تومان عرضه می‌شود. این به آن معناست که یک شانه تخم‌مرغ حدود ۴۰ هزار تومان است. برای این کالا هم دولت به منظور کاهش التهاب تخم‌مرغ با نرخ دولتی راهی میادین میوه و تره‌بار کرد که موجب تشکیل صف برای دریافت این کالا شد.
کالاهای اساسی در گمرکات
امسال علی رغم سال‌های گذشته کالاهای اساسی بیشتری وارد شد، اما نحوه ترخیص و توزیع باعث شد تا التهاب در بازار ایجاد شود. صف کالاهای اساسی در گمرکات یکی از دلایل گرانی کالا در بازار عنوان می‌شود.
صف‌های اینترنتی
خودرو امسال گرانی زیادی را تجربه کرد. خودروسازان چندین بار تقاضای افزایش قیمت را به سازمان‌های مربوطه ارائه کردند، اما این اجازه صادر نشد. همین موضوع دلیلی بود که اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان برسد و انگیزه ورود افراد به این بازار را بیشتر کند. برای مقابله با این موضوع مسؤولان کشور تصمیم گرفتند برای این‌که خانوار‌های واقعی از خودرو با قیمت کمتر برخوردار شوند سیستم قرعه‌کشی را برگزینند. در اولین دوره قرعه‌کشی بیش از ۷ میلیون نفر ثبت‌نام کردند و هر دوره از این تعداد کاسته شد، اما اکنون خانوار‌هایی هستند که در یک‌سال گذشته هر بار در قرعه‌کشی شرکت می‌کنند، اما شانس با آن‌ها یار نیست و همچنان در صف ثبت‌نام خودرو هستند.
چوب لای چرخ
امسال برای مردم سال صف بود. برای خرید هر کالایی باید در صف می‌ایستادند تا بتوانند خرید خود را انجام دهند. لاستیک مدت زیادی به صورت دو نرخی در بازار عرضه می‌شد. نرخ دولتی آن با نرخ بازار آزاد تفاوت زیادی داشت و همین موضوع مردم را ترغیب می‌کرد تا بتوانند برای دریافت لاستیک دولتی ساعت‌ها در صف بمانند. البته باید توجه داشت مشاغلی مانند رانندگان تاکسی که در روز مسافت زیادی را طی می‌کنند سالانه چهار حلقه لاستیک نیاز دارند، اما طبق تصمیم دولت و انجمن تولید‌کنندگان لاستیک هر دو سال یکبار دو حلقه به خودرو‌ها تعلق می‌گرفت. این صف همچنان ادامه دارد و مشکل این بخش هنوز حل‌نشده است.
دریافت کپسول گاز و نفت
علاوه بر کالاهای اساسی که مردم برای تهیه آن در صف می‌ایستند در برخی استان‌ها مانند خوزستان مردم از نعمت گاز محرومند و برای دریافت نفت و گاز باید در صف بایستند. با این‌که وعده‌های زیادی درباره این‌که این مشکلات حل‌می‌شود از سوی مقامات داده شد، اما با نزدیک‌شدن به ایام نوروز مردم به جای خانه‌تکانی آخر سال در صف نفت و گاز ایستاده‌اند.
مرغداران منتظر دریافت نهاده
مرغداران برای تهیه خوراک طیور باید در صف بایستند و منتظر بمانند تا سهمیه خود را دریافت کنند. ابتدا باید در سامانه بازارگاه وزارت جهاد‌کشاورزی ثبت‌نام شده و پس از بررسی سهمیه آن‌ها داده می‌شود.
البته سهمیه آن‌ها نیاز کامل مرغداری‌شان را پوشش نمی‌دهد و باید در بازار آزاد در صف دریافت نهاده بایستند.
منبع: جام جم