مهرپور در گفتگو با دانشجو؛
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در سال‌های گذشته یکی از مهمترین و اولویت دار‌ترین رهنمود‌ها و راهبرد‌های مقام معظم رهبری برای اقتصاد ایران، تاکید بر مقوله رشد، رونق و جهش تولید بوده است، موضوعی که شاید در ظاهر کار‌هایی برای تحقق آن صورت گرفته باشد، اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله معناداری با آنچه به عنوان ظرفیت‌های ایران در امر تولید تلقی می‌شود، دارد از این نظر و با توجه به شعار سال، امسال باید بر روی موانع و حمایت‌هایی که تولید را به رشد می‌رساند کار کنیم تا زمینه‌های این مساله مهم در اقتصاد را برای شکوفایی هر چه بیشتردر سال‌های آینده ایجاد کنیم. میثم مهرپور؛ کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی چگونگی پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌های لازم برای تحقق شعار سال را براساس دیدگاه خود با ما در میان گذاشته است.
به نظر شما نامگذاری امسال به نام تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها چه تفاوتی با سال‌های گذشته و شعارهایی، چون رونق و جهش تولید دارد؟
آنچه در رابطه با شعار سال ۱۴۰۰ مهم است اجرای این شعار به صورت کامل یا اصطلاحا عملیاتی کردن و تحقق تولید به عنوان مهمترین موضوع اقتصاد ملی است. در چند سال گذشته اسامی سال‌ها به صورت پیوسته در راستای موضوع تولید بوده است از شعار حمایت از کالای ایرانی تا رونق و جهش تولید، امسال هم با نام تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی ها، نامگذاری شده است؛ لذا طبیعتا طی سال‌های گذشته، مطالعات، نیازسنجی‌ها و ایجاد بستر‌های مورد نیاز برای رونق تولید در کشور صورت گرفته است، بنابراین در سال ۱۴۰۰ دولت و مجموعه دستگاه‌ها و نهاد‌ها باید از آغاز فعالیت‌های خود در سال جدید به سمت عملیاتی کردن شعار سال حرکت کنند چرا که مطالعات و مقدمات مورد نیاز برای تحقق این شعار کاملاً وجود دارد، به طوری که ما امروز موانع تولید و حمایت‌های مورد نیاز تولید را به خوبی می‌شناسیم و نیازی به ایجاد ساختار‌ها یا شناسایی فرصت‌ها و. نداریم لذا باید از همان ابتدا به سمت تحقق عملی آن‌ها حرکت کنیم.
بی تردید یکی از بزرگترین مانع زدایی‌ها از راه تولید، ایجاد مانع برای فعالیت‌های غیر تولیدی و غیر مولد است. یعنی ممکن است پشتیبانی‌ها و حمایت‌های خوبی از تولید صورت گرفته و موانع موجود از سر راه تولید برداشته و اصطلاحا شرایط برای فعالیت‌های مولد بسیار هموار باشد، اما مطمئنا حتی در چنین شرایطی نیز اگر فعالیت‌های غیر مولد و پر سود همچنان وجود داشته باشند طبیعی است که منابع به سمت فعالیت‌های تولیدی حرکت نکند؛ لذا بخش مهمی از این پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها در واقع ایجاد مانع یا بالا بردن هزینه برای فعالیت‌های غیر تولیدی است که مهمترین اقدام در این راستا وضع مالیات بر عایدی از سفته بازی است.
در واقع صرف فراهم کردن شرایط برای تحقق تولید کفایت نمی‌کند؟
باید به این موضوع دقت کنیم که تولید پروژه نیست بلکه پروسه است. یعنی به صرف ساخت و تولید یک محصول در کارخانه یا کارگاه پروسه تولید به اتمام نمی‌رسد. بلکه تولید از پیش تولید (آغاز مقدمات تولید) تا رسیدن محصول به دست مصرف کننده ادامه دارد. اگر شما محصولی را با کیفیت و قیمت مناسب تولید کنید، اما این محصول در نهایت به فروش نرسد و در اختیار مصرف کننده قرار نگیرد یعنی شما در تحقق تولید شکست خورده اید. برای همین برای تحقق شعار سال از مواردی، چون تامین مواد اولیه تولید تا بازاریابی مناسب و مقابله با قاچاق کالا و... باید دیده شود. در واقع باید مراقب دو حالت باشیم. حالت اول اینکه ممکن است تولیدی انجام شود، اما به دلیل مسائلی، چون قاچاق کالا به کشور یا واردات کالا‌های مشابه، از کالای تولید شده استقبال نشود، یعنی علی‌رغم اینکه راه تولید هموار شده و موانع برداشته شده، حمایت‌ها و پشتیبانی‌ها صورت گرفته، به دلیل وجود قاچاق یا واردات کالای مشابه خارجی، محصول تولید شده ایرانی به دست مصرف کننده نرسیده و مقوله تولید عملا با شکست مواجه شود. در چنین شرایطی ممکن است خود تولید محقق شود، اما به دلیل اینکه کالا‌های مشابه یا قاچاق در بازار وجود دارد پروسه تولید تکمیل نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
خاندوزی: مفاسد اقتصادی مانع جدی برای رونق تولید
سبحانیان: تولیدکننده زیر فشار مالیات و بیمه
در حالت دیگر ممکن است به رغم حمایت‌های همه جانبه از تولید و مانع زدایی ها، باز هم منابع به سمت تولید هدایت نشود. چرا که همچنان بازار فعالیت‌های سفته بازانه و دلالی در اقتصاد گرم است. از طرفی این فعالیت‌ها نسبت به فعالیت‌های تولیدی هم سود بیشتر و هم دردسر کمتری دارند، در اینجا اصلا منابع به سمت تولید نخواهد رفت؛ بنابراین تنها حمایت از تولید کافی نیست، بلکه باید به تولید به عنوان یک بسته نگاه کرد. مانع زدایی از راه تولید باید به گونه‌ای انجام شود که اتفاقا برای فعالیت‌های سفته بازانه مانع ایجاد شود، پشتیبانی هم به این معنا است که حتماً باید با واردات کالای مشابه یا قاچاق کالا مقابله کرد.
خب چرا این اتفاق نمی‌افتد؟ سال هاست از مقابله با فعالیت‌های سفته بازانه صحبت می‌شود، اما عملا این فعالیت‌ها همچنان وجود دارد و هر سال هم پررنگ‌تر می‌شود.
بهترین اقدام در وهله اول این است که تمام فعالیت‌های اقتصادی در کشور به طور کامل رصد شود. خرید و فروش مسکن، دلار، سکه، ارز و. تحت کنترل و نظارت باشد. هر چه قدر فعالیت‌های زیرزمینی و غیر شفاف در اقتصادی بیشتر شود موفقیت تولید با ابهام بیشتری مواجه می‌شود. ضمن اینکه به هیچ وجه نباید صرفاً روی یک بازار تمرکز کرد، به طور مثال اگر فقط بازار ارز کنترل شود، بر اساس اصل ظروف مرتبطه در اقتصاد سرمایه‌ها به سمت سایر بازارها، چون خرید و فروش ارز‌های دیجیتال، مسکن، طلا و... می‌رود، لذا تمام معاملات و فعالیت‌های اقتصادی باید تحت رصد و نظارت دولت باشد تا با وضع مالیات بر عایدی سرمایه در بازار‌های مختلف منابع پولی به نوعی محکوم به حرکت به سمت تولید باشند. موضوع دیگر در رابطه با شعار سال توجه اختصاصی و نقطه‌ای به تولید در بخش‌های مهم و استراتژیک یا بخش‌هایی است که کمترین وابستگی را به خارج از کشور دارند. با توجه به تجربه کسب شده، دو بخش مسکن و کشاورزی بخش‌های مهمی هستند، بخش‌هایی که حتی در شرایط کرونایی نیز می‌توانند رشد اقتصادی مثبت داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
سلاح ورزی: بخشنامه‌های خلق‌الساعه مانع جدی بر سرِراه تولید
موحدی: باور به باقی ماندن تحریم رمز پشتیبانی از تولید داخل
با توجه به مشکلات ایجاد شده در یک سال اخیر در تأمین نهاده‌های دامی، در سال ۱۴۰۰ باید توجه بیشتری به این موضوع و برنامه‌ریزی برای تولید این نهاده‌ها داشته باشیم و با تعیین قیمت مناسب برای خرید تضمینی نهاده ها، شاهد رشد و جهش در بخش کشاورزی باشیم وبخش قابل توجهی از نهاده‌های مورد نیاز برای تامین امنیت غذایی کشور را در داخل تولید کنیم. ضمن اینکه رشد و رونق حوزه کشاورزی و حوزه مسکن با توجه به اینکه کمترین وابستگی به موضوع تحریم دارند هم می‌تواند رشد اقتصادی و اشتغال قابل توجهی برای کشور داشته باشد.
نکته آخر هم اینکه نباید اقتصاد را به تحریم‌ها گره بزنیم، وقتی اقتصاد به تصمیمات بیرونی و خارج از کشور مرتبط شد، این موضوع منجر به شرطی شدن اقتصاد می‌شود. برای مثال از سال ۹۲ با روی کار آمدن دولت آقای روحانی، رکود اقتصادی عمیق‌تر شد. چرا که دولت در ابتدا به دنبال توافق برجام و بعد از برجام به دنبال مشاهده اثرات برجام و بازگشت شرکت‌های خارجی و. بود این انتظار بیشترین آسیب را به اقتصاد می‌زند. موضوعی که امروز هم شاهد آن هستیم و دولت همچنان منتظر برخی از تصمیمات از سوی دولت‌های بیگانه است.
ارسال نظرات