گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، یکی از موارد مهمی که در سخنان مقام معظم رهبری بعد از لحظه تحویل سال عنوان شد مانع زدایی از مقوله تولید است. موانعی که پیش روی تولید کننده قراردارد از جمله مهمترین دلایل و دغدغههایی است که همواره فعالان اقتصادی و تولید کنندگان از آن شاکی و گلایهمند هستند، به نظر میرسد اگر مسوولین برای پشتیبانی و برداشتن موانع از تولید همراه و همگام شوند میتوان بسیاری از چالشهای اقتصادی درونی را حل و فصل کرد. در واقع رفع مشکلات اقتصادی کشور و ارتقا کیفیت زندگی و معیشت مردم ارتباط تنگاتنگی با رشد تولید ناخالص داخلی دارد. رونق تولید مشخصا تورم لجام گسیخته را کاهش میدهد و درآمد سرانه و نرخ اشتغال را بهبود میبخشد. سید محمد هادی سبحانیان؛ معاون سابق مرکز پژوهشهای مجلس و عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی نقطه نظرات خود را درباره شعار سال و موانع پیش روی تولید با دانشجو درمیان گذاشته است که در ادامه تقدیم میشود.
مقام معظم رهبری یک دهه است که عناوین سال را به صورت مستقیم و غیر مستقیم به مقوله تولید مرتبط میکنند، این حد از اهمیت به تولید را برای ما تبیین کنید که چرا تولید در اقتصاد تا این اندازه حائز اهمیت است؟
برای روشن شدن موضوع چرایی اهمیت تولید، باید نقش تولید در ساز و کارهای رشد و توسعه اقتصادی مورد بررسی قرار بگیرد. تولید آنقدر مهم است که مقام معظم رهبری سالهای اخیر را با عناوین تولیدی نامگذاری کرده اند، به عبارت روشنتر ایشان، مساله محوری و نامگذاری سال را برموضوع تولید متمرکز کرده اند چرا که واقعیت رشد و توسعه اقتصاد کشورهای توسعه یافته و مبانی نظری اقتصاد بر این موضوع دلالت دارند که مسیر رشد و توسعه و پیشرفت کشورها از مسیر تولید و افزایش تولید در کشورها میگذرد، بنابراین اگر به دنبال رسیدن کشور به سطح قابل قبولی از پیشرفت و توسعه اقتصای هستیم، لاجرم باید وارد مسیرافزایش و ارتقای سطح تولیدات به ویژه سطح تولیدات صنعتی شویم.
در صورتی که همه ارکان نظام برانجام این مساله مهم متحد و همراه شوند چه اتفاقی درعرصه اقتصاد کشور رخ میدهد؟
اگر این اتفاق رقم بخورد خیلی از مسائل کشور که موضوع اشتغالزایی یکی از مهمترین و جدیترین آنهاست، چون منجر به درآمد زایی ناشی از کار میشود که رفاه خانوار را افزایش میدهد حل میشود. از سوی دیگر از رهگذر ارتقای تولید و افزایش سطح تولیدات در کشور، موضوع نابرابریهایی که در طبقات مختلف درآمدی وجود دارد به تبع افزایش تولید تا حد چشمگیری حل میشود و فاصله و شکاف طبقاتی در کشور را تا حد ممکن کاهش میدهد. به هر حال وقتی که تولید رونق وجهش بگیرد و کیک اقتصاد کشور با سیاستهایی که به صورت عادلانه عایدی حاصل از تولید را در بین مردم کشور توزیع کند موجب رقم خوردن اتفاقات خوبی در عرصه اقتصادی و رفاه اجتماعی مردم میشود از این نظر است که مقام معظم رهبری برای نامگذاری سالها بر موضوع تولید تاکید ویژهای دارند.
بیشتر بخوانید:
خاندوزی: کاهش هزینه تولید و افزایش هزینه سوداگری؛ فرمول تحقق شعار سال
موضوعی که امسال به طور ویژه عنوان شد پشتیبانی و برطرف سازی موانع پیش روی تولید است که یکی از مهمترین دغدغههای تولید کنندگان و عاملی است که تولید کننده را از تولید فراری میدهد، برای مانع زدایی از تولید چه کار باید کرد؟
پشتیبانی از تولید و برطرف شدن موانع تولید تدبیر بسیار هوشمندانهای است چرا که گلوگاه امر توسعه کشور میتواند همین موضوع باشد، اما علی رغم تاکیداتی که سالها بر موضوع تولید از سوی رهبر انقلاب صورت گرفته، گرچه مسوولین کشور در مقام حرف و سخن سیاستها و قوانینی را در رابطه با حمایت از تولید مصوب کردند و مجریان شعارحمایت از تولید و رفع موانع پیش روی تولید راسر دادند، اما در عمل موانع پیش روی تولید به درستی و به صورت کامل برداشته نشده است. هر چند به لحاظ قانونی بسترهای قانونی خوبی برای حمایت از تولید تمهید شده است، اما دراجرا به درستی به کار گرفته نشده یا موانع آنقدر زیاد است که مانع حرکت و رشد تولید کنندگان و فعالان اقتصادی میشود و عمل به آنچه که شعار سال بوده و بالاترین رکن کشور بر آن تاکید داشته محقق نشده است. متاسفانه مسوولین برای فراهم کردن فضای مناسب تولید و کسب و کار فضای لازم را فراهم نکرده اند، شرایطی، چون بستر سازی مناسب و ثبات نسبی که این ثبات بخشی از آن میتواند نشات گرفته از روابط خارجی باشد و بخش قابل توجهی ثبات در تصمیم گیری مسوولان در داخل است. بخش نامهها و دستورالعملهای مختلفی که هر روز فعالین اقتصادی با آن مواجه میشوند، میتواند تصمیم آنها را برای فعالیت اقتصادی متاثر کند، بنابراین دستورالعملهای متعدد عملا ثبات اقتصادی را به مخاطره میاندازد. به هر حال این موضوع هم مهم است که متاسفانه ما استراتژی روشنی دربرابر تجارت خارجی و تعاملات اقتصادی با همسایگان خود نداریم، لذا تصمیمات ما در امر سیاست خارجی نیز بر مسائل اقتصادی تاثیر میگذارد، بنابراین یکی از مهمترین مسائلی که بستر لازم برای بحث تولید را فراهم میکند اعم از ثبات وامنیت اقتصادی و سرمایه گذاری، عملا این بستر فراهم نشده هر چه قدر هم قوانین خوبی تصویب شود تازمانی که این اصل اساسی و پایهای محقق نشود عملا تولید در کشور پا نمیگیرد.
آیا قوانین ما حامی تولید و کسب و کار است؟
متاسفانه قوانینی که در حوزه مالیاتی وجود دارد اساسا در جهت حمایت از فعالیتهای مولد و تولیدی و درراستای کاهش انگیزههای سفته بازانه نیست، به این معنا که براساس قوانین کشور، فعالیتهای سفته بازانه مشمول مالیات نمیشود، یعنی اگر دلالان سکه، ارز، و خودرو خرید و فروش کنند ریالی مالیات پرداخت نمیکنند و اساسا توسط سازمان امور مالیاتی شناسایی نمیشوند، مگر آنهایی که تراکنشهای بالایی دارند و به عنوان سلاطین شناخته میشوند که یا باید مالیات بدهند یا به دستگاه قضایی ارجاع داده میشوند، در حالی که فعالیتهای تولیدی ضمن اینکه مشمول سنگ اندازیهای متعددی میشوند از آن طرف با نرخهای نسبتا بالا ساز وکار اخذ مالیات هم در کشور به گونهای است که بسیاری از فعالین اصیل اقتصادی حتی گلایهمند هستند که، چون نظام مالیاتی ما هوشمند نیست و عمدتا ممیز محور است، متاسفانه شاهد برخی کاستیها و مفسدهها دراین فضا هستیم لذا خیلی از فعالیتهای تولیدی از این منظر گلایهمند هستند و ترجیح میدهند که فعالیتهای تولیدی خود را متوقف وسرمایه هایشان را به بانکها بسپارند، یا در زمانهایی که بورس رونق دارد سرمایه خود را برای خرید و فروش سهام به بورس منتقل کنند. همین آسیبها با درجه بیشتری در حوزه تامین اجتماعی وجود دارد، به این معنا که فعالان اقتصادی گلایههای متعددی از نحوه مواجهه سازمان تامین اجتماعی با آنها ابراز میکنند که فعالیت تولیدی از زمانی که شروع میشود با سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی ومجوزهای متعددی که باید گرفته شود بسیار تنش زا و زمان بر میشود و تولید کننده برای اخذ مجوزها با مسائل و مشکلاتی مواجه میشوند که این مسائل همگی دست به دست هم میدهند تا بسیاری را از ورود به فعالیتهای کسب و کار باز دارند، بنابراین برای توسعه و رشد تولید برداشتن موانع یکی از مهمترین الزامات است.