معضلات دفن غیراصولی پسماند در ایذه / کاسه صبر مردم لبریز شده

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، هانا چراغی؛* دفن غیراصولی پسماند‌ و رهاسازی زباله‌ها در اماکن مختلف از طبیعت گرفته تا کوچه و خیابان‌ها، به یکی از دغدغه‌های مهم در زندگی امروزی بشر تبدیل شده و با اینکه هشدار‌های بسیاری برای رعایت بهداشت در این بخش داده می‌شود، همچنان شاهد تکرار آن هستیم.

ازدیاد جمعیت، توسعه صنایع و رابطه مستقیم آن‌ها با افزونی زباله‌های شهری و صنعتی سال‌هاست که مسائل بغرنجی را برای محیط زیست کشورمان به وجود آورده و اکنون هم در بعضی از شهر‌ها این مسئله به شکل بحرانی زیست محیطی مطرح شده است.

شهر ایذه یکی از مناطق جنوبی کشورمان است که ۳۰ سالی می‌شود با معضل دفن غیراصولی زباله‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. با اینکه مردم این منطقه از طرق مختلف خواستار رسیدگی مسئولان به این مسئله و حل دائمی این معضل شدند؛ اما همچنان پسماند‌ها به صورت غیربهداشتی در این شهرستان دفن می‌شوند و وعده‌های مسئولان برای حل آن، تاکنون هیچ نتیجه مثبتی به دنبال نداشته است.

ماجرای دفن غیراصولی زباله در ایذه از این قرار است که سال‌هاست پسماند‌های خانگی، صنعتی و بیمارستانی شهر ایذه و روستا‌های اطراف آن از سوی شهرداری جمع‌آوری و به سایت دفع پسماند «راسفند» که به اسم روستای مسکونی نزدیک آن نامگذاری شده، انتقال داده می‌شوند.

دفن غیراصولی در سایت دفع پسماند راسفند باعث شده که شیرابه زباله‌ها در چشمه‌های آب اطراف این منطقه نفوذ کنند و دام‌ها و ساکنان این منطقه را مسموم و مشکلات تنفسی و... برای مردم ایجاد کند. جدای از آن، بوی نامطبوعی که از این پسماند‌ها به مشام ساکنان این منطقه می‌رسد، آنان را عاصی کرده و اعتراضاتشان را به دنبال داشته است تا جایی که اهالی روستا‌های راسفند و نوترکی تیرماه سال ۱۳۹۸ با مسدود کردن جاده، مانع تخلیه زباله‌های جمع‌آوری شده از سوی شهرداری در اطراف روستا‌های خود شدند و اعلام کردند که جمعیت ۸۰۰۰ نفری در این منطقه ۳۰ سال است که منتظر تحقق وعده مسئولان برای ساماندهی محل دفن زباله‌ها است.

به گفته یکی از اهالی نوترکی، در این منطقه توریستی ۴۰ حلقه چاه وجود دارد که این چاه ها، آب روستا‌های بسیاری را تأمین می‌کنند. وجود زباله‌های خطرناک شهری و بیمارستانی در این منطقه نه تنها سلامت ما را به خطر می‌اندازد؛ بلکه باعث نابودی دام‌ها و محصولات کشاورزی می‌شود و با توجه به نزدیکی محل تخلیه زباله‌ها به شهرک دام‌پروری نوترکی، سلامتی گاو‌های این شهرک بدون تردید در معرض خطر جدی قرار خواهند گرفت.

یکی از دام‌پروران نوترکی هم در این باره می‌گوید: پیش‌تر که شهرداری ایذه، زباله‌ها را در این منطقه تخلیه می‌کرد، بخاطر فاصله کم این مکان با شهرک دام‌پروری، گاو‌های ما در چندین مرحله دچار مرگ و میر شدند. سگ‌های ولگرد هم که یکی از عوامل اصلی شیوع بیماری در منطقه هستند، بی‌وقعه میان شهرک و زباله‌های رها شده، سرگردان بودند. اینکه شهرداری بخواهد دوباره در این منطقه زباله‌ای تخلیه کند، نه تنها باعث می‌شود که جان دام‌های ما به خطر بیفتد، بلکه می‌تواند باعث آلودگی شیر و دیگر محصولاتی شود که از این منطقه به شهر ارسال می‌شود.

ممانعت اهالی روستا‌های راسفند و نوترکی از تخلیه زباله در سایت دفع پسماند راسفند و پافشاری بر مخالفت خود در این زمینه، با اینکه باعث انباشت زباله در سطح شهر و ایجاد مناظر زشت و بوی نامطبوع در نقاط مختلف شهر شده بود، اما موجب شد مسئولان مربوطه به طور موقت و به عنوان راهکاری جایگزین اقدام به دفن زباله‌ها در مکانی جدید (سرقنات) واقع در نزدیکی قبرستان «روضه الزهرا» ایذه که معروف به کوره‌های آجرپزی است، کنند.

جدای از آن، مردم روستا‌های راسفند و نوترکی به دلیل دفن غیراصولی زباله در این منطقه، از شهرداری ایذه شکایت کردند و در نتیجه این شکایت، دادگاه کیفری اهواز، شهردار وقت ایذه را به اتهام تهدید علیه بهداشت عمومی و دفن غیراصولی زباله شهری به یک سال حبس تعزیری، محکوم کرد.

اکنون، قریب به ۲ سال است که زباله‌های شهرستان ایذه به صورت غیراصولی در منطقه سرقنات دفن می‌شوند و هنوز هم خبری از تعیین مکان جدیدی برای دفن اصولی زباله در این شهرستان نیست و حالا بوی نامطبوع زباله‌ها، نفس مردم این منطقه را به تنگ آورده است.

به گفته یکی از اهالی منطقه سرقنات، بوی تعفن زباله زندگی را برایمان تلخ کرده است. چندین بار به فرمانداری و شهرداری مراجعه کردیم و خواستار رسیدگی به مسئله دفن غیراصولی زباله در سرقنات شدیم؛ اما هر بار به ما می‌گویند که شورای تأمین شهرستان این تصمیم را گرفته است. از فرماندار ایذه تقاضا داریم که فکری به حال مردم کنند. ما با معضل رهاسازی زباله زندگی را به سر می‌بریم و این بوی نامطبوع باعث آزار و اذیت ما و فرزندانمان شده و نفس کشیدن را برایمان سخت کرده است.

پیگیری‌های مسئولان به کجا رسید؟

خدا رحم رشیدی، رئیس شورای اسلامی شهرستان ایذه هم بجای حل سریعتر مشکل دفن غیراصولی پسماند این منطقه، در گفتگویی می‌گوید: ما در تلاش هستیم که این مشکل را سر و سامان ببخشیم؛ اما جای دفن مناسبی برای زباله نیست؛ لذا زباله‌ها در نقطه‌ای از شهر به مرکزیت سرقنات به صورت غیراصولی دفن می‌شوند. جلسات متعددی را در این زمینه با مسئولان شهرستانی و استانی داشتیم و کارگروه‌هایی را در این راستا تشکیل دادیم که بتوانند یک مکان دوم را بجز منطقه راسفند برای دفع اصولی زباله انتخاب و معرفی کنند.

رئیس شورای شهر شهرستان ایذه مدعی می‌شود: بحث زباله‌ها تنها مختص به شهرداری و شورای شهر نیست و از آحاد مردم و مسئولان استانی خواستاریم که به ما کمک کنند تا این معضل را برطرف کنیم.

این در حالی است که احمد امیری، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ایذه در این باره می‌گوید: به دلایلی از جمله نارضایتی اهالی روستا‌های منطقه راسفند و نوترکی از وضعیت مدیریت پسماند، انتقال زباله‌های شهری ایذه با دستور‌های مدیریت شهری ایذه به محل روضه الزهرا(س) انجام شد که این مکان هیچکدام از ضوابط و معیار‌های زیست محیطی را ندارد. این مکان در محیط بلافصل شهری در کنار اماکن مسکونی واقع شده که از لحاظ قانون‌های نظارتی سازمان محیط زیست و قانون مدیریت پسماند این عمل خلاف است و جرم تلقی می‌شود.

امیری اظهار می‌کند: سازمان محیط زیست و اداره حفاظت محیط زیست ایذه پیگیری‌های لازم را در این زمینه از طریق مراجع قضائی انجام داده است. همچنین در خصوص اقدامات دفن بهداشتی و یا مدیریت پسماند به شیوه‌های دیگری که متداول شده، جلسات و کارگاه‌های متفاوتی با حضور مسئولان مدیریتی شهری ایذه و استان خوزستان برگزار کردیم، اما این امر تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است. تنها مکان دفن زباله همان منطقه راسفند بود که به دلیل اجحاف‌های صورت گرفته، مردم روستا‌های راسفند و نوترکی عاصی شدند و به تنگ آمدند و اجازه حمل زباله در محل راسفند را به هیچ وجه نمی‌دهند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ایذه ابراز می‌کند: در این راستا راهکار و پیشنهادی را بر اساس مطالعات کارشناسی ارزیابی و آمایش سرزمینی کل به لحاظ توپوگرافی، باد‌های غالب و… داده شده که چند نقطه از شهرستان ایذه را به عنوان محل دفن زباله در نظر بگیرند و برای اخذ مجوز‌های زیست محیطی در آن مکان‌ها اقدام شود. پس از اخذ مجوز‌ها از ارگان‌های ذی ربط، اقدام به احداث سلول دفن زباله، لوله گذاری کنترل شیرابه، حصار کشی، احداث اتاقک نگهبانی، استقرار ماشین آلات دفن و... در آن محل به صورت فنی و تخصصی می‌شود و کار دفن زباله و مدیریت پسماند در آن مکان انجام می‌گیرد.

آنچه مسلم است، مسئله دفن غیراصولی پسماند که به معضل این روز‌های شهرستان ایذه و بسیاری از مناطق دیگر تبدیل شده، با اقداماتی موثر و هوشمندانه قابل جبران بوده و با ارتباط و همکاری بیش از پیش مردم و ارگان‌های ذی‌ربط می‌توان چاره‌ای برای حل آن اندیشید. همچنین، عمل به وعده‌های مسئولان مربوطه بعد از ۳۰ سال یکی از الزاماتی است که تحقق این مهم را میسر می‌سازد و به منظور رفع معضل دفن پسماند‌های شهری ایذه ضروریست که شهرداری این شهرستان وظایف محوله خود را به درستی انجام دهد تا این بحران زیست محیطی را حل کند.