رگ‌های آبی رشت در حال نابودی / تلاش‌ها برای نجات زرجوب و گوهررود رشت از زباله‌ها ادامه دارد

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، فاطمه آزموده - رودخانه‌ها منابع ارزشمندی هستند که حیات می بخشند. اولین تمدن‌ها با آغاز سکونت در کنار این شریان‌های اصلی حیات پدید آمدند، اما با افزایش جمعیت و صنعتی شدن زندگی، روند استفاده از این منابع نیز سرعت بیشتری گرفت. ضمن اینکه به تدریج آلودگی‌های زیادی وارد حریم رودخانه‌ها شدند. در ایران نیز رودخانه‌های مهم و تاثیرگذاری داریم که متاسفانه در نتیجه‌ی بی توجهی مسئولین و استفاده‌ی نادرست مردم و ریختن زباله‌ها و پسماند‌ها دچار مرگ تدریجی شده اند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها دو رودخانه‌ی زرجوب و گوهررود رشت هستند. دو رودخانه‌ای که در گذشته رگه‌های اصلی حیات رشت بودند، اما اکنون تنها به کانالی برای انتقال پسماند و زباله در سطح شهر بدل شده اند. دیگر نه کسی تن به آب این رود‌ها می دهد و نه ماهیگیری اطراف آن پرسه میزند. البته آلودگی زرجوب و گوهررود تنها مشکل شهر و استان نیست بلکه مشکلی ملی است و نیازمند پشتوانه‌ای عظیم نیز می‌باشد.

اهالی شهر رشت منشا اصلی آلودگی‌های این روزها را فاضلاب‌های شهری و بیمارستانی عنوان می کنند که در رودخانه‌ها دفع می‌شوند. یکی از اهالی معتقد است که این دو رودخانه‌ سرمایه‌های استان هستند تا جایی که حتی شهر رشت هم در جوار این دو رودخانه شکل گرفت، اما متاسفانه به دلیل دفع فاضلاب‌ها و شیرابه‌ی زباله‌ها، اکنون هر دو رودخانه حال خوشی ندارند.

وی گفته که آلودگی‌های این دو رودخانه حتی عاملی برای نابودی حیات تالاب انزلی نیز شده است و لازم است هر چه سریع‌تر اقدامات لازم جهت احیای این دو شریان حیاتی استان توسط ارگان‌های مربوط صورت گیرد.

 

محمد دامغانی، کارشناس محیط زیست نیز از این موضوع گلایه کرده و معتقد است دفع بخش عظیمی از فاضلاب‌های شهری و دارویی و کارخانجات، نفس این دو رودخانه را به شماره انداخته است. از طرفی سایت زباله‌ی سراوان نیز عامل مهمی برای آلودگی این دو رگه‌ی اصلی حیات استان است. به گفته او گوهررود که از ارتفاعات سراوان سرچشمه میگیرد، در طول مسیر زباله‌ها و پساب‌های ناشی از این سایت را با خود همراه می‌کند و در ادامه با پیوستن به رودخانه‌های زرجوب و رود پیربازار از قسمت شرقی، وارد تالاب انزلی می‌شوند. در نتیجه حیات این قسمت از تالاب هم رو به نابودی است.

 

وی عنوان کرد باید برای احیای این دو رودخانه در مرحله‌ی نخست باید اقدامی جدی در راستای ایجاد سامانه‌ی فاضلاب استانی و هم چنین سایت زباله‌های سراوان انجام داد.

 

دامغانی می گوید با ایجاد تمهیداتی می توان از زباله‌ها برای تهیه‌ی گاز استفاده کرد و از شر آلودگی‌های ناشی از زباله‌ها و پساب‌ها نیز رهایی یافت. او معتقداست فرهنگسازی نقش عمده‌ای دارد و مردم میتوانند تاثیر به سزایی در کاهش آلودگی‌ها داشته باشند؛ اما با این حال مسئولین نیزباید برنامه‌های جدی درنظر بگیرند. زیرا تا زمانی که سامانه‌های فاضلاب شهری راه اندازی نشوند، باز هم با مشکل مواجه ایم.

اما در این راستا جلسات متعددی با حضور مسئولان برگزار می شود، ارسلان زارع، استاندار گیلان در جلسه هماهنگی ساماندهی رودخانه‌های زرجوب و گوهررود رشت که اوایل شهریور ماه برگزار شد، این دو رودخانه را نبض توسعه‌ی شهر دانسته و اظهار داشت که این دو رودخانه‌ی شهر در حوزه‌های مختلف دارای ظرفیت‌های زیادی هستند و رفع مشکلات فعلی آن‌ها نیازمند اجماع میان دستگاه‌های مختلف است.

استاندار بر نقش تاثیر گذار فعالان مدنی و سازمان‌های مردم نهاد جهت احیا و اجرای سیاست‌های مربوط به احیای رودخانه‌های رشت تاکید دارد و میگوید احیای این دو رود از دغدغه‌های فعالان محیط زیستی رشت است که باید مورد توجه قرار گیرد.

 

اما علی اوسط اکبری، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گیلان هم ساماندهی رودخانه‌های گوهررود و زرجوب را از مطالبات اصلی مردم استان عنوان کرده و این نوید را داده که با رایزنی‌های انجام شده با معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، طرح ساماندهی این دو رودخانه با همکاری تمام دستگاه‌ها آغاز شده است.

معاون فرهنگی امور عمرانی استاندار گیلان با اشاره به اقدامات انجام شده در این زمینه گفته است در گام اول تلاش داریم جلوی ورود فاضلاب‌ها را به این رودخانه‌ها بگیریم. در همین راستا با افزایش تصفیه خانه‌ی فخب شهر رشت و کانال کشی فاضلاب در تعدادی از شهرک‌های صنعتی توانسته ایم جلوی ورود دوازده هزار و پانصد متر مکعب فاضلاب در شبانه روز را به این دو رودخانه بگیریم. هم چنین تصفیه خانه‌ی شیرابه‌ی سراوان و تصفیه خانه‌ی شرکت کود آلی گیلان نیز راه اندازی شده و امیدواریم با جمع آوری فاضلاب شهرک‌های اطراف به زودی این رودخانه‌ها از فاضلاب پاکسازی شوند.

 حسن تامینی، عضوکمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم با ابراز تاسف از وضعیت نامطلوب این رود‌ها می گوید رفع مشکلات موجود نیازمند یک عزم ملی با حمایت و پیگیری‌های استاندار و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی است. به گفته او، اجرای پروژه‌ی آب و فاضلاب گامی موثر در راستای نجات رودخانه‌های زرجوب و گوهررود، بهداشت خانوار و به طور کلی زیبایی سیمای شهری است.

اکنون پس از چندین سال کش و قوس، شنیده‌ها حاکی از این است که این بار فرایندی در جهت احیای دوباره‌ی این دو رودخانه در حال شکل گیری است. امید می رود این بار برنامه‌ها در مرحله برگزاری جلسات متوقف نشوند و اقدامات مهمی در راستای پاکسازی این دو رگه‌ی حیاتی استان صورت گیرد.