کلید اینجاست؛ بی‌عدالتی آموزش مجازی
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ثمین روشنایی روان؛ از حدود اسفند ماه سال ۹۸ بود که با شدت گرفتن ماجرای کرونا، بحث آموزش برای تمام مقاطع تحصیلی هم دچار چالش جدی شد و اکنون با گذشت یک سال آنچه مسلم است، این است که تنها راه پیگیری آموزش و پرورش در تمام مقاطع، تنها آموزش به صورت مجازی و غیر حضوری است. اگر چه حتی درمورد حضوری یا مجازی بودنِ آموزش هم هنوز اختلاف نظر‌های بسیاری بین متخصصان هست.
در واقع در این حوزه اختلاف نظر و چالش کم نداریم. فارغ از مشکلات فنی اپلیکیشن شاد و یا بلاتکلیفی دانش‌آموزان و کنکوری‌ها از حضوری شدن آموزش و ارزیابی و حتی کیفیت و اعتبار حقیقی و مدارک علمیِ و مدارج تحصیلی، آیا برای ۵/۳ میلیون دانش آموز محروم از تحصیل که به علت دسترسی نداشتن به ساده‌ترین ابزار‌های ارتباطی یا حتی تلویزیون از آموزش بازمانده اند و طبیعتا با این سیستم، در آینده نمی‌توانند در جایگاه‌های آموزشی برتر قرار بگیرند، تدبیری اتخاذ شده است؟ در حالی که در همین شرایط، شاهد دسترس فرزندان قشری ازجامعه- با امکانات بیشتر و وضعیت مالی بالاتر- به بهترین مراکز آموزشی کشور هستیم و این بازتولید اجتماعی همچنان به روند خود ادامه می‌دهد.
این نکته نشان می‌دهد که برخی از مسائل همچون عدالت آموزشی، تربیت و پرورش دانش آموزان در کنار تعلیم و آموزش، و تعارضات ایجاد شده ما بین نقش والدین و دبیران و مدارس در این حوزه، که همواره در آموزش و پرورش کشور ما مطرح بوده در حال حاضر جدی‌تر شده است.
اختلاف نظر بین متخصصین و متولیان هم بیش از پیش شده است. تا جایی که عده‌ای با مطالعات تطبیقی بر روی تجربیات سایر کشور ها، موافق جدی آموزش حضوری، و عده‌ای هم با نظر به ظرفیت‌های تکنولوژی و ابزار‌های آموزشی مجازی از مخالفین جدی آموزش حضوری حی پس از اتمام شیوع ویروس کرونا هستند.
از روز‌های ابتدایی تعطیلات کرونایی در اسفندماه تا کنون دچار هرج و مرج و حتی توقف آموزش‌ها بوده ایم که این، طبق معمول حکایت از فرسودگی نظام آموزش و پرورش ما دارد و به نظر می‌رسد سهم اصلی در تاخیر اصلاح نظام فعلی، به تصمیم گیری‌ها در این حوزه اختصاص داشته و ناشی از شکاف دیرینة بین متولیان و متخصصان علوم تربیتی و آموزشی است.
در شرایطی که رویکرد‌های آموزشی جهان با وجود کرونا وارد مسیری تازه شده و مشکلات آموزش مجازی در ایران همچنان ادامه دارد، تنها در صورتی این شکاف‌ها مرتفع می‌شود که از تدابیر متخصصان حوزة علوم تربیتی و آموزشی بهره بگیریم. جریان دانشجویی نیز بر این نکته که مشکلات کشور راه حل داخلی دارند تاکید داشته و این راه حل‌ها را همان کلید‌هایی می‌داند که همواره مورد اشارة اساتید و متخصصان برجسته کشور بوده است.
اگر این نگاه اتکا به داخل در مسئولان امر تربیت و آموزش نیز به واقع وجود داشته باشد، شاید در بسیاری از موارد، به استفاده از اپلیکیشن‌های خارجی نیازی نباشد و بتوانیم با اتکا به متخصصین داخلی از اپ‌هایی نظیر مَدرس یا طرح‌هایی مانند طرح اهدای تبلت برای دانش آموزان بی بضاعت و یا انارستان (سیم کارت ویژه کودکان و نوجوانان با دسترسی به اینترنت امن و پرسرعت)، اپلیکیشن‌های کارآمد داخلی، به کارگیری بسته‌های آموزشی به شیوه تدریس معکوس، آموزش تلویزیونی و. بسیاری از مشکلات را حل کرد.
اما با وجود اجرایی شدن بخشی از این اقدامات، بسیاری از چالش‌هایی که در نخستین روز‌های آغاز آموزش مجازی با آن مواجه بودیم، همچنان باقی است و متاسفانه بعضا گذر زمان، باعث عادی انگاری و غفلت مسئولین شده است و همچنان در مقابل مطالبة بهبود شرایط آموزشی کشور، با سکوت سنگین این افراد مواجهیم که البته دلیل این سکوت نیز برای بسیاری جای سوال و تأمل است... آیا مشکلات آموزش مجازی در کشور به کلی رفع گشته؟ یا تراکم و تنوع آن، متولیان و متخصصان را متحیر و مبهوت نموده؟ آیا سکوت، در زمانی که علنا با جدی‌ترین بحران‌ها در این حوزه مواجه هستیم، نشان از تحیر است یا غفلت و بی اهمیت انگاشتن اصل مسئله؟
ثمین روشنایی روان - کارشناسی روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.