پاسخ وزارت بهداشت به یک خبر

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، روابط عمومی وزارت بهداشت در پاسخ به مطلب مندرج در تاریخ ۱۰ خرداد ماه ۱۴۰۰ با عنوان «مردم قربانی اصلی نظام سلامت / وقتی سود واردات تجهیزات پزشکی هر کسی را قلقلک می‌دهد» پاسخ مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت بر اساس گزارش هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران جهت درج در آن در خبرگزاری اعلام کرد: هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران در راستای تحقق اهداف و وظایف مشروحه شامل فراهم سازی زمینه معالجه همه بیماران در داخل کشور، صرفه جویی ارزی در هزینه‌های درمانی بیماران، بی نیاز کردن کشور از اعزام بیماران به خارج از کشور، ایجاد هرگونه تسهیلات برای واحد‌های درمانی داخل کشور و تجهیز آن‌ها و بهبود کمی و کیفی امکانات مراکز آموزشی و درمانی داخل کشور تشکیل شده است.

هیات امنای صرفه جویی ارزی متشکل از افرادی است که با برگزاری مناقصه و مزایده تجهیزات بیمارستانی را تامین می‌کند. براساس ماده ۲ قانون هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران، اعضای پنج نفره این هیات توسط وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منصوب می‌شوند. تامین تجهیزات بیمارستانی تنها یکی از حوزه‌های عملکردی هیات امنای صرفه جویی ارزی است و این هیات در راستای تحقق اهداف عالیه فوق الذکر و تأمین بخشی از نیاز‌های نظام سلامت در حوزه‌های عملکردی از جمله تامین بخشی از ملزومات مصرفی حیاتی و استراتژیک مورد نیاز بیماران (از جمله آی سی دی، پیس میکر و دریچه‌های قلبی و اکسیر ناتور‌های قلبی)، حمایت از انجام اعمال کاشت حلزون شنوایی در بیماران ناشنوا و حمایت از انجام اعمال پیوندی نظیر پیوند کبد، پیوند مغز استخوان، پیوند قلب، پیوند ریه) منشاء اثر می‌باشد.

همانگونه که ملاحظه می‌شود با توجه به وظایف، اهداف و حوزه‌های عمکردی هیات امناء به عنوان یک نهاد پشتیبان نظام سلامت، منحصر کردن تعریف این هیات به یک شرکت صرفا بازرگانی، مقرون به صحت نمی‌باشد.

هیات امنای صرفه جویی ارزی به عنوان یک نهاد حاکمیتی متصل به وزارت بهداشت و در نقش بازوی اجرایی این وزارت، با توجه به نیاز سنجی ارائه شده از سوی حوزه‌های تخصصی وزارت بهداشت (نظیر معاونت درمان، معاونت بهداشت، سازمان غذا و دارو)، صرفا در قالب یک نهاد تسهیل گر و هماهنگ کننده به عنوان حلقه اتصال مابین نیاز‌های حوزه‌های تخصصی وزارت بهداشت و زنجیره تامین کالا و خدمات بخش خصوصی از طریق برگزاری نزدیک به هزار فقره مناقصه و جلب مشارکت بیش از ۲۵۰ شرکت بخش خصوصی (مشتمل بر شرکت‌های تولید کننده داخلی و دانش بنیان و نمایندگان کمپانی‌های خارجی)، نسبت به تامین بخشی از نیاز‌های تجهیزاتی و ملزوماتی نظام سلامت اقدام می‌کند.

با توجه به قوانین و مقررات جاری کشور، جهت ساماندهی نحوه ساخت، توزیع و ارائه خدمات پس از فروش، شرکت‌های سازنده و تولید کننده تجهیزات پزشکی مکلف به اخذ مجوز تولید از اداره کل امور تجهیزات و ملزومات پزشکی وزارت بهداشت هستند و ارائه مجوز مربوطه جهت شرکت در فرآیند‌های تأمین کالایی هیات امناء الزامی است.

فرآیند خرید مورد اشاره در گزارش خبری صدرالاشاره در خصوص پیش شرط هیات امناء برای داشتن سابقه فروش ۳۰۰ دستگاه جهت راهیابی شرکت‌ها به مناقصه‌های هیات امناء، صحیح نیست، هیات امنای صرفه جویی ارزی در راستای سیاست‌های کلی خود در حمایت از تولید داخلی تجهیزات پزشکی و با رویکرد تحقق اصول اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری، در خصوص تولید کنندگان بخش خصوصی که به تازگی موفق به کسب مجوز تولید مستقل شده اند (خرید اولی ها)، با توجه به اینکه تجهیزات پزشکی در ارتباط مستقیم با سلامت بیماران هستند، جهت جلوگیری از بروز عوارض غیر قابل جبران و تهدید کننده حیات بیماران، نسبت به پیش خرید تعداد محدودی از محصول تولید شده اقدام نموده و این تجهیزات را در اختیار مراکز درمانی دانشگاهی طرف تعامل هیات امناء قرار می‌دهد. پس از جمع آوری و تجمیع بازخورد‌های بالینی دستگاه در مراکز درمانی، در صورتی که محصول تولیدی کیفیت لازم جهت پاسخ گویی به نیاز‌های درمانی قاطبه شریف بیماران را داشته باشد، شرکت تولید کننده امکان حضور در فرآیند‌های خرید بعدی هیات را خواهد داشت. نمونه چنین روندی در خصوص دستگاه‌های سونوگرافی، اکوکاردیوگرافی، الکتروشوک، شتاب دهنده خطی، لاپاروسکوپ و ونتیلاتور و دیالیز تولید داخل به انجام رسیده است.


همانگونه که پیشتر اشاره شد شرط ورود به فرآیند‌های خرید هیات امناء، ارائه مجوز‌های قانونی لازم از مراجع ذی ربط از جمله اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت است. در خصوص ونتیلاتور نیز در حال حاضر دو شرکت تولید کننده داخلی دارای مجوز تولید دستگاه ونتیلاتور ثابت هستند که بر خلاف ادعای مطرح شده در گزارش، از ابتدای همه گیری کرونا، نیاز کشور از هر دو شرکت تولید کننده داخلی تامین شده است. نگاهی به روند افزایش خرید‌های هیات امنای صرفه جویی ارزی از تولید کنندگان داخلی و افزایش تنوع کالایی و تعداد شرکت‌های تولید کننده طرف تعامل هیات امناء (که بسیاری از آن‌ها شرکت‌های جدید و از لحاظ حجم سرمایه، کوچک هستند) و افزایش سهم تولید داخل در سبد خرید‌های هیات امناء از ۹ درصد در سال ۱۳۹۲ به ۸۵ درصد در سال ۱۳۹۹ و خرید دستگاه‌هایی نظیر سونوگرافی، اکوکاردیوگرافی، الکتروشوک، دیالیز و ... از شرکت‌های جدید، همچنین انعقاد تفاهم نامه همکاری فی مابین هیات امنای صرفه جویی ارزی و انجمن تولید کنندگان تجهیزات پزشکی (متشکل از ۱۰‌ها شرکت تولید کننده داخلی تجهیزات پزشکی در کشور) و ... مبین این واقعیت است که فرصت‌های برابر برای شرکت‌های تولید کننده فراهم شده است.

در پایان لازم به ذکر است که فعالیت تسهیل گری و مدیریتی هیات امنا در راستای پاسخگویی به نیاز‌های تجهیزاتی و ملزوماتی نظام سلامت که با برگزاری نزدیک به هزار مناقصه (طی سال‌های اجرای طرح تحول نظام سلامت و استقبال و همراهی صادقانه قاطبه شرکت‌های فعال در زمینه تامین تجهیزات و ملزومات پزشکی همراه بوده و با توجه به شفاف سازی قیمت‌ها (ناشی از فرآیند برگزاری مناقصات و خرید تجمیعی) و کاهش هزینه‌ها به نفع نظام سلامت و بیماران، موجب از بین رفتن حاشیه سود‌های غیر منطقی و کلان برخی افراد با شرکت‌هایی شده که ورود به عرصه تامین تجهیزات و ملزومات پزشکی را مستمسک اهداف زیاده خواهانه خود قرار داده و به تبع این نیات، وجود هیات امنای صرفه جویی ارزی، مخل کسب و کار ناصواب آن‌ها بوده و با طرح اتهامات غیر واقعی، سعی در مخدوش نمودن خدمات ارزنده هیات امناء به نظام سلامت دارند.