هدایتی: مصوبه دولت برای توقف ترانزیت سوخت تصمیم درستی نبود

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، جواد هدایتی اظهار کرد: در بحث ترانزیت سال گذشته به دلایل متعددی، سال خوبی برای این بخش نبود. البته نه فقط در حوزه ترانزیت بلکه در حوزه تجارت بین المللی به دلیل پاندمی ویروس کرونا اکثر کشور‌ها مرز‌های خود را بستند تا به یک شرایط با ثبات برسند و بتوانند راه‌حل‌هایی را برای جلوگیری از ورود ویروس به کشور خود اجرایی کنند.

وی ادامه داد: به‌خصوص در شروع پاندمی کرونا در کشور یعنی اسفند ۹۸ به یکباره تمام کشور‌های همسایه مرز‌های خود را با ایران بستند. به استثنای تعدادی کشور‌ها به دلیل شرایط خاص ارتباطات تجاری برقرار ماند، اما به صورت کنترل شده این کار انجام شد.

وی با یادآوری این‌که بسیاری کشور‌ها مرز‌های خود را برای تردد کامیون‌های ایرانی بستند، افزود: این برنامه حدود ۳ ماه طول کشید و از اوایل خرداد سال گذشته آرام آرام بازگشایی مرز‌ها آغاز شد و تقریبا نیمه اول سال از دست دادیم تا به یک حالت عادی و نرمال در مرز‌ها برسیم (بازگشت به دوران قبل از کرونا). شرایط اقتصادی خیلی از کشور‌های دنیا تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفت و زمانی که اقتصاد دنیا وارد رکود می‌شود حجم تجارت و مراودات اقتصادی تاثیر منفی می‌گذارد و به تبع آن حجم ترانزیت نیز کاهش می‌یابد.

مدیرکل ترانزیت و حمل و نقل بین المللی سازمان راهداری اضافه کرد:‌کرونا یک شوک خیلی جدی به حمل‌ونقل جاده‌ای، دریای، هوایی و ریلی وارد کرد. اردیبهشت سال گذشته دولت مصوبه‌ای داشت مبنی بر این‌که ترانزیت سوخت از قلمرو جمهوری اسلامی ایران ممنوع شد.

هدایتی بیان کرد:‌این هم اتفاقی بود با توجه به این‌که تقریبا ۳۵ درصد ترانزیت از کشور را فرآورده‌های نفتی و سوختی تشکیل می‌دهد، این مصوبه توقف و شوک داخلی را به ترانزیت وارد کرد. در واقع سال گذشته فرآورده‌های نفتی که از کشور ترانزیت می‌شد را با این اقدام از دست دادیم.

وی با بیان این‌که بخش عمده‌ای از فرآورده‌های نفتی که از مسیر ایران ترانزیت می‌شد را از دست دادیم، گفت: این دو عامل باعث شد سال گذشته میزان ترانزیت کشور کاهش یابد.

وی در خصوص آمار مربوط به ترانزیت افزود: ترانزیت کشور انتهای سال ۹۹ در مقایسه با سال ۹۸ (حمل ونقل جاده‌ای) از نظر تعداد تردد کامیون‌های حامل محموله‌های ترانزیتی ۲۶ درصد و در وزن محموله‌های ترانزیتی نیز ۲۹ درصد کاهش داشته‌ایم.

مقام مسئول سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در پاسخ به این پرسش که آیا مصوبه دولت برای توقف ترانزیت فرآورده‌های نفتی کارشناسی شده بود و دلیل آن چه بوده است، اظهار کرد: این مصوبه به این برمی‌گشت که وزارت نفت در شرایط خاص تحریمی علاقه‌مند بود به جای ترانزیت از داخل کشور، فروش نفت و فرآورده‌های نفتی را انجام دهد. تصمیماتی از این دست از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است و این تصمیم کارشناسی نبود است.

هدایتی تاکید کرد: برای کسی که از مسیر کشور سوخت را ترانزیت می‌کند اگر مسیرش مسدود شود به این معنی نیست که دیگر نمی‌تواند سوخت را بفروشد، مسیر ترانزیت را تغییر می‌دهد و از مسیر کشور دیگری این کار را انجام خواهد داد.

وی تصریح کرد: بنابراین به لحاظ حمل‌ونقلی در سطح مناسبات منطقه‌ای این یک تصمیم درست نبوده است.

مدیرکل ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری با اشاره به این‌که خیلی از کشور از جمله افغانستان، عراق و کلا همسایه‌های شرقی و غربی ترانزیت فرآورده‌های نفتی را از قلمرو ایران انجام می‌دادند، اظهار کرد: تنها مرز بسته ایران به لحاظ ورود کامیون، مرز ترکمنستان است. یکی از دلایل کاهش ترانزیت نیز مباحث مربوط به کشور ترکمنستان است؛ کریدور‌های فعال ترانزیتی، کشور‌های آسیای میانه بود که از بنادر جنوبی و ترکیه بار‌های ترانزیتی قابل توجهی به صورت روزانه به مقصد کشور‌های آسیانه میانه حمل می‌شد.

هدایتی ادامه داد: سال گذشته به دلیل شیوع پاندمی کرونا با تصمیم ترکمنستان در بستن تمام مرز‌های خود، باعث کاهش ترانزیت کالا از قلمرو کشور شد و هنوز هم با کشور ترکمنستان مرز‌ها به حالت قبل بازنگشته و به صورت ترانشیپ‌منت کار می‌کنیم.

وی افزود: شرایط سال ۹۹ یک شوک و زلزله در تمام حوزه‌های اقتصادی کشور‌های دنیا از جمله ایران وارد کرد. با توجه به این‌که شرایط واکسیناسیون کرونا و مقداری از محدویت‌های کرونایی کاهش می‌یابد و کشور‌ها بر اساس علم پزشکی که شناخت بهتر در مبارزه با کرونا آرام آرام به شرایط عادی نزدیک می‌شویم. به این ترتیب افق روشنی را می‌توان ترسیم کرد؛ احتمالا گشایش بهتری در حوزه‌های اقتصادی خواهیم داشت که البته جهشی نخواهد بود.

وی اضافه کرد: با استدلال و دلایل وزارت راه و شهرسازی پس از این‌که مدیریت پایانه‌های مرزی به این وزارتخانه محول شد، دولت مصوبه خود درباره ترانزیت را بلااثر کرد و قانع شد شرایط ترانزیت فرآورده‌های نفتی از قلمرو کشور به حالت قبل بازگردد و بیش از این فرصت‌های ترانزیتی از دست نرود. دیماه سال گذشته بر اساس پیشنهاد وزارت نفت، ممنوعیت ترانزیت سوخت را لغو کرد.

وی در عین حال گفت: البته تا دوباره تجار فعال در بخش ترانزیت سوخت دوباره به قلمرو جمهوری اسلامی و شرایط موجود اعتماد کنند، زمانبر است و بعضا ممکن است برخی فرصت‌های ترانزیت سوختی را برای همیشه از دست داده باشیم. چراکه یک تجار که مسیری خود را پیدا کند به سختی مسیر را تغیر می‌دهد.