به گزارش گروه استانهای خبرگزاری دانشجو، پروژه به نژادی سریع محصولات گیاهی با حضور اعضای هیئترئیسه دانشگاه تبریز، مدیر کل طرحهای عمرانی وزرات عتف، رئیس بنیاد نخبگان استان آذربایجان شرقی، مدیریت های امور فنی، امور مالی و امور اداری و پشتیبانی، اعضای هیئتعلمی دانشکده کشاورزی و رحیم زاده خوئی استاد پیشکسوت دانشگاه در ساختمان تحصیلات تکمیلی کشاورزی افتتاح شد.
در این مراسم مجیدی رئیس دانشگاه تبریز ضمن تبریک هفته دولت، اقدامات صورت گرفته در این پروژه را بعنوان نشانههای عملی مشارکت دانشگاه در حل مسائل جامعه برشمرد و گفت: دانشگاهها با وجود مشکلات و تحریمهای متعدد توانستهاند در عرصه بررسی و حل مشکلات موجود در بخشهای مختلف جامعه فعالیتهای عملی مفید انجام دهند و این اقدامات شایسته تقدیر و نیازمند اطلاعرسانی به آحاد مردم است.
مجیدی با اشاره به اینکه دانشگاه علاوه بر آموزش دانشجویان و چاپ مقالات علمی، رسالت مهمی در زمینه حل علمی و عملی مشکلات موجود در جامعه دارد مطرح کرد: مشکلات متعدد موجود در زمینه کشاورزی نیازمند توجه جدی متخصصین این حوزه است و دانشگاه تبریز افتخار دارد علاوه بر آموزش نیروی انسانی لازم و چاپ مقالات و نتایج پژوهشی در عرصه فعالیتهای عملی اقدامات ارزنده و مفید در سطح کشور و استان انجام دهد و این اقدامات میتواند به عنوان الگوی سایر رشتهها و گرایشها قرار بگیرد.
رئیس دانشگاه تبریزبا تأکید بر اینکه ماهیت رشتههای کشاورزی به صورت عملی و کار در محیط مزرعه است، افزود: صرفا" با استفاده از کامپیوتر و نظریه نمیتوان آموزش مناسبی در این زمینه انجام داد و لازم است طوری برنامهریزی گردد تا اساتید و دانشجویان دانشکده کشاورزی با استفاده از پتانسیلها و امکانات طبیعی موجود در دانشگاه تحقیقات علمی و عملی انجام دهند.
در ادامه این مراسم، سید ابوالقاسم محمدی مجری طرح به نژادی سریع (Speed Breeding) با اشاره به تاریخچه و هدف این طرح در جهان بیان کرد: این طرح برای اولین بار توسط ناسا (سازمان فضایی آمریکا) جهت تولید غذا در فضا طراحی گردید و سپس توسط دانشگاه کوئینزلند و مرکز استیوجونز در برنامه های تولید ارقام جدید مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر کشورهای زیادی سرمایهگذاری در این زمینه آغاز کردند. در این روش، با استفاده از نور LED و رژیم نوری ۲۲ ساعت روشنایی و ۲ ساعت تاریکی در گلخانه و یا اتاقک رشد، شش نسل گندم بهاره، نخود و جو و چهار نسل کلزا در یک سال تولید می شود، در حالیکه در شرایط معمول گلخانه تولید دو یا سه نسل و در مزرعه یک نسل امکانپذیر است. این روش بطور کاربردی در دانشگاه تبریز و موسسه تحقیقات دیم کشور در حال انجام است.
محمدی هدف از این روش را تسریع تولید محصولات گیاهی با کاهش زمان طول دوره رشد و افزایش تعداد نسلها در یک سال برشمرد و افزود: به نژادی سریع در کنار به نژادی گیاهی مولکولی و ارزیابیهای دقیق مزرعه ای، علاوه بر سرعت بخشیدن به برنامه های تولید رقم و کاهش هزینههای تولید، منجر به تولید تعداد بیشتری لاین یا جمعیت در مدت زمان کوتاه گردد. در این پروژه، ۲ باب گلخانه با مساحت ۱۶۰ متر مربع، ۲ باب اتاقک رشد، هر کدام با مساحت ۱۸ مترمربع با کنترل هوشمند نور، دما و رطوبت و بانک ژن گیاهی از محل اعتبارات معاونت فنآوری ریاست جمهوری (مبلغ ۵ میلیارد ریال تحت طرح "به نژادی سریع تولید ارقام جدید گندم نان ودوروم")، مدیریت طرحهای عمرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مبلغ ۵/۵ میلیارد ریال تحت پروژه "تجهیزات و تاسیسات به نژادی گیاهی مولکولی" با نظارت و همکاری مدیریت امور فنی دانشگاه)، قطب علمی اصلاح مولکولی غلات و کمکهای معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه (مبلغ ۳ میلیارد ریال) راهاندازی شد.
مجری طرح با اشاره به راهاندازی بانک ژن گیاهی همزمان با اجرای پروژههای به نژادی سریع و به نژادی گیاهی مولکولی در دانشگاه تبریز یادآورشد: در بانک ژن گیاهی حدود ۴۰۰۰ ژنوتیپ و لاین گندم، ۴۰۰ ژنوتیپ و لاین جو، ۱۰۰ لاین و هیبرید ذرت، ۴۰۰ نمونه خویشاوندان وحشی گندم و بیش از ۵۰۰ نمونه گیاهان دارویی نگهداری و در پروژههای دانشجویی و تولید ارقام جدید گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد.
استاد گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشگاه تبریز با اشاره به اینکه برای انجام تحقیقات عملی و ارزیابیهای مزرعه ای، علاوه بر ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه تبریز از ایستگاه تحقیقاتی تاسیس شده در منطقه آزاد تجاری ماکو به مساحت ۵ هکتار که در تیرماه سال جاری مورد بازیدی هیئت رئیسه و مدیران دانشگاه تبریز قرار گرفت، استفاده می شود. از دستاوردهای پروژه و پروژههای قبل مجری میتوان به تولید تعداد ۱۸ لاین جدید گندم نان و گندم دوروم به همراه ۷۰ جمعیت در حال تفرق اشاره کرد که ۱۱ و ۶ لاین گندم نان به ترتیب برای کشتهای دیم و آبی و یک لاین گندم دوروم توسط کارشناسان موسسه تحقیقات دیم کشور و موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کشور مور تأیید قرارگرفته است و بذرهای آنها برای انجام آزمونهای نهایی و ثبت رقم به موسسه تحقیقات بذر و نهال کشور ارسال خواهد شد.از مشخصات این لاینهای جدید می توان به افزایش طول سنبله بلندتر، وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله بیشتر مقایسه با ارقام شاهد، تحمل به کم آبی و مقاومت به بیماریها اشاره کرد که تولید انبوه آنها میتواند به خودکفایی در شرایط تغییر اقلیم و کم آبی موجود کشور کمک کند.
محمدی ضمن قدردانی از بنیاد ملی نخبگان کشور که زمینه حضور فعال دانشجویان نخبه را در این پروژه ها تحت دو دوره هستههای نخبگانی فراهم کرده است را به عنوان یکی از نقاط قوت این طرحها شمرد و افزود: این دانشجویان با توجه کسب تجارب ارزنده و عملی درزمینه به نژادی گیاهی مولکولی، به نژادی سریع، انجام تلاقیها و کارهای مزرعه ای، می توانند به عنوان مجموعه های توانمند در برنامههای تولید و خودکفایی محصولات کشاورزی موثر باشند.